Sprawa dotyczyła przedsiębiorcy, który w okresie 2 lat zawarł z tym samym kontrahentem kilka umów na wykonanie prac remontowych. W każdej z umów zawarta została informacja o możliwości nałożenia kar na wypadek nieobecności pracownika. W takich przypadkach przedsiębiorca zobowiązany był zapewnić zastępstwo (do wymaganej ilości) umożliwiające prawidłowe wykonanie usługi. W przypadku niezapewnienia zastępstwa był zobowiązany zapłacić karę w wysokości 36,00 zł. netto za każdą rozpoczętą godzinę nieobecności. Przedsiębiorca otrzymał kilka not obciążeniowych. Każda z nich dotyczyła odrębnej umowy, jednak ich wartość odzwierciedlała nieobecności w przeciągu dwóch lat. Usługodawca przedłożył oświadczenie o skompensowaniu należności z tytułu not z istniejącym wobec przedsiębiorcy innym zobowiązaniem i rozliczył je w dacie wymagalnego zobowiązania.
Przedsiębiorca miał wątpliwości, czy naliczone kary stanowią koszty uzyskania przychodu świadczonych usług i czy są kosztem podatkowym w okresie ich zapłaty, tj. rozliczenia poprzez kompensatę.
Sam uważał, że skoro usługodawca wystawiając noty obciążeniowe uzyskuje przychód podatkowy w momencie otrzymania zapłaty, to usługobiorca powinien zaliczyć noty, jako koszty podatkowe tego samego okresu. W momencie, gdy doszło do rozliczenia not obciążeniowych poprzez kompensatę, obowiązek podatkowy powinien nastąpić w dacie jej wystawienia. Usługodawca przedłożył oświadczenie o skompensowaniu należności z tytułu not z istniejącym wobec przedsiębiorcy innym zobowiązaniem i rozliczył je w dacie wymagalnego zobowiązania. Przedsiębiorca uważa, że w tej sytuacji nie ma mowy o kosztach objętych art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, gdyż noty nie odzwierciedlają kar, czy kosztów gwarancyjnych. W ocenie przedsiębiorcy przez „wadliwą” umowę osiągnął on niższy przychód, co klasyfikuje przypadek do art. 15 ust. 1 ww. ustawy.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej się nie zgodził. Organ uznał, że nałożone na przedsiębiorcę kary umowne z tytułu niezapewnienia zastępstwa za nieobecnego pracownika spełniają warunki określone w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT, albowiem związane są one z wadą wykonanej usługi – brakiem zapewnienia zastępstwa za nieobecnego pracownika na czas realizacji umowy. W konsekwencji, na mocy wyłączenia określonego w ww. przepisie, wykluczona jest możliwość zaliczenia ich w ciężar koszów uzyskania przychodów, albowiem do naliczenia kary doszło w istocie z przyczyn leżących po stronie przedsiębiorcy. Nie zmienia tego fakt, że treść umowy została przygotowana przez kontrahenta, a nieobecność pracownika nie miała wpływu na prawidłowość i ciągłość wykonanej usługi.
Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 29 marca 2017 r., sygn. akt 2461-IBPB-1-1.4510.1.2017.2.BK
