W dniu 10 sierpnia 2015 r. kobieta zlikwidowała działalność. W dniu 11 sierpnia 2015 r. wręczyła wypowiedzenie pracownikowi z powodu likwidacji zakładu pracy.
Czy takie wypowiedzenie jest prawidłowe?
Z jakim dniem należało wyrejestrować pracownika z ubezpieczeń?
 
 
Odpowiedź: likwidacja działalności pracodawcy (np. działalności gospodarczej w związku, z którą pracownik był zatrudniony) może stanowić uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę. Wyrejestrowanie pracownika z ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego powinno nastąpić z dniem następującym po dniu, w którym ustał jego stosunek pracy.
 
Uzasadnienie: stosownie do art. 30 § 1 pkt ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p., umowę o pracę rozwiązuje się m. in. przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem). W oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia – zgodnie z art. 30 § 4 k.p. - powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy. W wyroku z dnia 27 stycznia 2015 r., II PK 62/14, Sąd Najwyższy odwołując się do dotychczasowego, bogatego orzecznictwa sądowego dotyczącego podawania w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę przyczyny uzasadniającej to wypowiedzenie stwierdził, że wypowiedzenie umowy o pracę jest nieuzasadnione nie tylko wtedy, gdy wskazana w nim przyczyna faktycznie zaistniała, lecz była zbyt małej wagi, aby stanowić podstawę rozwiązania łączącego strony stosunku pracy, ale także wówczas, gdy przyczyna ta okazała się pozorna (fikcyjna, nierzeczywista, nieprawdziwa, nieistniejąca) i z tego właśnie względu nieuzasadniająca wypowiedzenia, a więc powodująca uznanie tego wypowiedzenia za nieuzasadnione. W obu przypadkach brak takiej przyczyny (uzasadniającej wypowiedzenie umowy o pracę) rodzi po stronie pracownika powstanie roszczeń określonych w art. 45 § 1 k.p. Jeżeli zatem pracodawca faktycznie zlikwidował działalność, a w związku z jej wykonywaniem został zatrudniony pracownik, przedmiotowa okoliczność powinna być uznana za uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracy. Nie ulega bowiem wątpliwości, że taka przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę nie jest przyczyną małej wagi, skoro przepisy k.p. okoliczność likwidacji pracodawcy traktują jako wyjątkową, uzasadniającą odstępstwo od rygorystycznych regulacji prawa pracy (np. art. 177 § 4 k.p. w razie likwidacji pracodawcy dopuszcza możliwość rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego).
 
 

Jeżeli chodzi o wyrejestrowanie pracownika z ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego to powinno ono nastąpić z dniem następującym po dniu, w którym ustał jego stosunek pracy (tj. po upływie okresu wypowiedzenia umowy o pracę, który zgodnie z art. 30 § 21 k.p. obejmuje tydzień lub miesiąc albo ich wielokrotność kończy się odpowiednio w sobotę lub w ostatnim dniu miesiąca). Należy bowiem zauważyć, że zgodnie z art. 13 pkt 1) ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121) – dalej u.s.u.s., oraz art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.) – dalej u.ś.o.z., pracownik jest objęty obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznym i obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania. W tym okresie pracownik powinien być więc zgłoszony do powyższych ubezpieczeń. Wyrejestrowaniu z ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego –  co wynika z art. 36 ust. 11 u.s.u.s. i art. 74 ust. 1 u.ś.o.z. – podlega osoba w stosunku, do której wygasł tytuł do tych ubezpieczeń. W przypadku pracownika wygaśnięcie tytułu do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego następuje w dniu następującym po dniu, w którym ustał stosunek pracy. Pracodawca wyrejestrowania pracownika z ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego powinien dokonać przy wykorzystaniu formularza ZUS ZWUA, a jako kod przyczyny wyrejestrowania powinien podać kod 100. 

Szukasz odpowiedzi na pytania z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych? Zajrzyj do Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.