Za wypadki przy pracy uznaje się nagłe zdarzenia, które nastąpiły w związku z pracą, zostały wywołane przyczyną zewnętrzną i spowodowały uraz lub śmierć. W praktyce kwalifikacja zdarzeń wypadkowych sprawia wiele problemów oraz wymaga szczegółowej i indywidualnej analizy danego przypadku.

Związek z pracą

Zdarzenie można uznać za wypadek przy pracy, jeśli spełnia przesłanki określone w art. 3 ust. 1 ustawy z 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, tj. gdy zdarzenie wystąpiło:
•    podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
•    podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
•    w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Przerwa związana ze względami bytowymi nie zrywa związku z pracą

W trakcie ustalania okoliczności wypadku należy pamiętać, że przerwa powodowana względami bytowymi, jak na przykład udaniem się do stołówki pracowniczej czy pomieszczenia higienicznosanitarnego, nie zrywa związku z pracą.

Wypadek śmiertelny, ciężki i zbiorowy

Ze względu na skutki, jakie niesie ze sobą zdarzenie, wyróżnia się wypadek śmiertelny, ciężki i zbiorowy. Wypadkiem śmiertelnym jest wypadek, w wyniku którego poszkodowany zmarł w okresie 6 miesięcy od zdarzenia. Może więc mieć miejsce sytuacja, kiedy wypadek zostanie wstępnie uznany za ciężki, ale ostatecznie zmieni się jego kwalifikacja. Za ciężki wypadek przy pracy uważa się wypadek, w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, takie jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, całkowita lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała. Natomiast wypadek zbiorowy to wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby.
Przepisy nie definiują pojęcia "wypadku lekkiego", jednak zdarza się, że wypadki, które nie mieszczą się w kategorii wypadków śmiertelnych, ciężkich lub zbiorowych nazywa się dla uproszczenia lekkimi.

Zachłyśnięcie się wodą może być wypadkiem przy pracy

W niektórych przypadkach, aby móc zakwalifikować dane zdarzenie jako wypadek przy pracy, może być konieczne zobowiązanie pracownika do dostarczenia dokumentu potwierdzającego doznany uraz. Zdarza się bowiem, że zespół powypadkowy ma wątpliwości, jakie skutki zdrowotne wywołało dane zdarzenie. Taka sytuacja może mieć miejsce, gdy przykładowo pracownik w trakcie pracy zachłyśnie się wodą, po czym przez jakiś czas będzie przebywać na zwolnieniu. Przy tego typu zdarzeniach pracownik powinien uzyskać od lekarza stosowny dokument, w którym zostanie opisany zarówno rodzaj urazu, jaki i jego umiejscowienie.

Międzynarodowy Dzień Pamięci Ofiar Wypadków przy Pracy i Chorób Zawodowych

Omawiając zagadnienie kwalifikacji zdarzeń wypadkowych warto przypomnieć o nadchodzącym 28 kwietnia - Światowym Dniu Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy. Tego dnia równoległe obchodzony jest również Międzynarodowy Dzień Pamięci Ofiar Wypadków przy Pracy i Chorób Zawodowych. Jest on poświęcony pamięci pracowników, którzy ulegli wypadkom w pracy, zapadli na choroby zawodowe albo zginęli podczas wykonywania swych zadań w pracy. Jednocześnie ma przypominać, że promocja oraz tworzenie kultury bezpiecznej pracy może zredukować liczbę osób, które na skutek niewłaściwych warunków pracy bądź nienależytego zachowania podczas wykonywania obowiązków służbowych doznały poważnych urazów bądź przypłaciły taki wypadek własnym życiem.

Adriana Surwiło
 

* Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu.