Układy zbiorowe pracy umożliwiają pracownikom oraz pracodawcom wspólne ustalanie zasad zatrudnienia lepiej dopasowanych do realiów konkretnego zakładu lub branży, z zachowaniem zasady korzystności wobec przepisów prawa pracy.

13 grudnia 2025 r. weszła w życie ustawa z dnia 5 listopada 2025 r. o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych (Dz.U. z 2025 r., poz. 1661) – od tego momentu zasady zawierania i ewidencjonowania układów zbiorowych pracy ulegają zmianie. Nowe przepisy upraszczają procedury zawierania i ewidencjonowania układów, przewidują możliwość skorzystania ze wsparcia mediatorki lub mediatora w rokowaniach oraz pozwalają regulować m.in. kwestie godzenia życia zawodowego i prywatnego, równości płci, procedur antymobbingowych czy wykorzystywania nowych technologii, w tym sztucznej inteligencji.

Przypominamy zmiany, jakie wprowadziła nowa ustawa.

Czytaj również:  Spada liczba sporów zbiorowych i zakładowych układów zbiorowych pracy >>

Nowa ustawa – zmiany, jakie wprowadziła oraz przejściowy

Istotną zmianą jest odejście od papierowej rejestracji układów na rzecz elektronicznej ewidencji. Ustawa przewiduje utworzenie Krajowej Ewidencji Układów Zbiorowych Pracy, czyli centralnego systemu teleinformatycznego służącego do gromadzenia informacji o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych. Do czasu uruchomienia KEUZP zgłoszenia są przekazywane drogą elektroniczną do ministra właściwego do spraw pracy, wraz z cyfrowym odwzorowaniem dokumentów oraz podpisem kwalifikowanym lub zaufanym.

W okresie przejściowym zgłoszeniu podlegają wyłącznie nowe układy zbiorowe pracy, nowe protokoły dodatkowe oraz nowe porozumienia zbiorowe. Układy i protokoły zarejestrowane przed wejściem w życie ustawy nie wymagają ponownego zgłoszenia.

Dla pracodawców, układy zbiorowe to narzędzie lepszego zarządzania zakładem pracy, planowania działalności i stabilizacji zatrudnienia. Z kolei dla pracowników to realna szansa na dodatkowe uprawnienia, takie jak np. dodatkowe urlopy, przejrzyste zasady wynagradzania czy rozwiązania wspierające równowagę między pracą a życiem prywatnym.

Jak podkreśla Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, ustawa ma wesprzeć rozwój układów zbiorowych w Polsce, wzmocnić dialog społeczny oraz spójność rynku pracy, akcentując rolę negocjacji i porozumień między partnerami społecznymi.

Szczegółowe informacje dotyczące okresu przejściowego, zasad zgłaszania oraz wzory dokumentów są dostępne tutaj.