W poniedziałek, 1 grudnia 2025 r., zaczęło obowiązywać rozporządzenie ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z dnia 20 listopada 2025 r. w sprawie szczególnych przypadków, w których cudzoziemiec uprawniony do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może wykonywać pracę bez zezwolenia na pracę lub oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi (Dz.U. z 2025 r., poz. 1620).
Czytaj również: Nowe uprawnienia PIP: Decyzja o uznaniu umowy B2B za stosunek pracy może mieć poważne skutki imigracyjne >>
Sześć miesięcy i ani dnia dłużej
Na etapie prac rządowych, w uzasadnieniu do projektu (nr 77) Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wskazało: - Rozporządzenie określi wyjątki od przepisów ustawy, według których przed powierzeniem pracy cudzoziemcowi podmiot powierzający pracę jest obowiązany uzyskać zezwolenie na pracę tego cudzoziemca lub wpis oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń, a warunki zatrudnienia cudzoziemca powinny odpowiadać zezwoleniu lub oświadczeniu. W przypadkach określonych rozporządzeniem podmioty powierzające pracę nie będą musiały ubiegać się o wydanie zezwolenia na pracę ani o wpis oświadczenia do ewidencji oświadczeń, a cudzoziemcy będą mogli podejmować i wykonywać pracę, nie posiadając zezwolenia na pracę lub oświadczenia. Podmioty powierzające pracę cudzoziemcowi, korzystając z przepisów rozporządzenia, nie będą miały obowiązków informacyjnych ciążących na podmiotach, które uzyskały zezwolenie na pracę lub oświadczenie.
Jak zaznaczyło ministerstwo, do opracowania projektu rozporządzenia wykorzystane zostały przepisy rozporządzenia z 2015 r. Uwzględniono jednak potrzebę doprecyzowania niejasnych przepisów i ograniczenia nieprawidłowości w systemie wizowym.
- Art. 3 ust. 7 ustawy z dnia 20 marca 2025 r. o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. poz. 621) przewiduje, że minister właściwy do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia, szczególne przypadki, w których cudzoziemiec uprawniony do pobytu na terytorium RP może wykonywać pracę bez zezwolenia na pracę lub oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi. Podobny przepis znajdował się w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, która utraciła moc z dniem 1 czerwca 2025 r. Na jego podstawie wydane zostało rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 kwietnia 2015 r. w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium RP jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (Dz.U. z 2021 r., poz. 2291. Na podstawie art. 113 pkt 2 ustawy z dnia 20 marca 2025 r. o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium RP rozporządzenie to zachowuje moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 3 ust. 7, nie dłużej jednak niż przez 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Niezbędne jest zatem wydanie rozporządzenia na podstawie art. 3 ust. 7 i jego wejście w życie najpóźniej 1 grudnia 2025 r. – podkreśla MRPiPS.
Czytaj też w LEX: Dostęp do rynku pracy oraz praca tymczasowa cudzoziemców >
Cena promocyjna: 8.9 zł
|Cena regularna: 89 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 62.3 zł
Który student może pracować w Polsce bez legalizacji pracy
Zgodnie z par. 1 pkt 12 rozporządzenia cudzoziemiec uprawniony do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może wykonywać pracę bez zezwolenia na pracę lub oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi, w przypadku gdy: jest studentem studiów stacjonarnych, które odbywa w Rzeczypospolitej Polskiej w jednostce prowadzącej studia:
- a) zatwierdzonej przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych na potrzeby przyjmowania cudzoziemców w celu podjęcia lub kontynuacji studiów zgodnie z art. 144 ust. 4 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2025 r. poz. 1079), chyba że ta jednostka nie podlega obowiązkowi zatwierdzenia, albo
- b) która nie podlega obowiązkowi zatwierdzenia zgodnie z art. 144 ust. 5 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach i w stosunku do której nie została wydana decyzja o zakazie przyjmowania cudzoziemców, o której mowa w art. 144a ust. 1 tej ustawy.
Jak podkreśla Joanna Torbé-Jacko, adwokatka z kancelarii adwokackiej Joanna Torbé-Jacko & Partnerzy, ekspertka BCC ds. prawa pracy i ubezpieczeń społecznych i przewodnicząca Komisji ds. Polityki Migracyjnej, przewodnicząca Zespołu ds. Prawa Pracy przy Rzeczniku MŚP, członkini Rady Rynku Pracy przy Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, z tego wynika, że mamy trzy grupy studentów zwolnionych z obowiązku legalizacji pracy:
- studenci studiów stacjonarnych, odbywanych w Polsce, w jednostce zatwierdzonej przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych na potrzeby przyjmowania cudzoziemców;
- studenci studiów stacjonarnych, odbywanych w Polsce, w jednostce, która nie podlega obowiązkowi zatwierdzenia (niestety ustawodawca nie zawarł żadnych przesłanek pozwalających na ustalenie, o jakie jednostki mu chodziło);
- studenci studiów stacjonarnych, odbywanych w Polsce, w jednostce, która nie podlega obowiązkowi zatwierdzenia zgodnie z art. 144 ust. 5 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach i w stosunku do której nie została wydana decyzja o zakazie przyjmowania cudzoziemców, o której mowa w art. 144a ust. 1 tej ustawy (chodzi tu głównie o publiczne uczelnie akademickie, uczelnie wojskowe, instytuty badawcze itd.).
Jednocześnie w rozporządzeniu zawarto dwa przepisy przejściowe. Pierwszy przewiduje, że cudzoziemcy wykonujący pracę bez zezwolenia na pracę zgodnie z przepisami rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z dnia 21 kwietnia 2015 r. w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (Dz.U. z 2021 r., poz. 2291), do których nie mają zastosowania przepisy niniejszego rozporządzenia, mogą kontynuować pracę bez zezwolenia na pracę lub bez oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi na zasadach określonych w przepisach dotychczasowych, jednak nie dłużej niż przez okres sześciu miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.
- Z tego wynika, że jeśli dany cudzoziemiec był do tej pory – w oparciu o rozporządzenie z 2015 roku – zwolniony z obowiązku legalizacji pracy, to z przedmiotowego zwolnienia może korzystać dalej, ale nie dłużej niż do 1 czerwca 2026 roku – podkreśla mec. Torbé-Jacko.
Drugi przepis przejściowy przewiduje natomiast, że w okresie od dnia 1 grudnia 2025 r. do dnia 30 czerwca 2026 r. par. 1 pkt 12 stosuje się także do cudzoziemca będącego studentem studiów stacjonarnych odbywanych w Rzeczypospolitej Polskiej w niepublicznej uczelni akademickiej lub w publicznej uczelni zawodowej, która nie spełnia warunku określonego w art. 144 ust. 4 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach.
- Innymi słowy, do 30 czerwca 2026 roku można bez obowiązku legalizacji pracy zatrudniać studentów studiów stacjonarnych odbywanych w Polsce, nawet jeśli jednostka, na której studiują nie jest zatwierdzona przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, o ile jednak jest to niepubliczna uczelnia akademicka lub publiczna uczelnia zawodowa – tłumaczy mec. Joanna Torbé-Jacko.
Sprawdź również książkę: Kodeks pracy. Wynagrodzenia, urlopy i czas pracy. Ochrona zatrudnienia i świadectwa pracy. Organizacje pracodawców, związki zawodowe i spory zbiorowe >>
Zaostrzenie przepisów nie dotyczy tylko studentów
Jak zauważa Nadia Winiarska, ekspertka ds. zatrudnienia z Departamentu Pracy Konfederacji Lewiatan, uszczegółowienie przepisów, zaproponowane przez MSWiA, nie zostało skonsultowane z pracodawcami. – Do ostatniej chwili nie wiedzieliśmy, jakie będzie ostateczne brzmienie przepisów. W tej sytuacji można się cieszyć, że został w ogóle zaproponowany jakiś okres przejściowy – mówi serwisowi Prawo.pl Nadia Winiarska. Jej zdaniem zaostrzenie przepisów dotyczy nie tylko studentów, ale również absolwentów szkół ponadpodstawowych. Aby skorzystać ze swobodnego dostępu do rynku pracy absolwenci takich szkół będą musieli potwierdzić posiadanie kwalifikacji zawodowych, co nie jest możliwe w przypadku ukończenia liceum ogólnokształcącego lub ukończenia szkoły policealnej bez dyplomu.
- Nowe przepisy migracyjne idą w kierunku ograniczenia potencjalnej liczby kandydatów do pracy. Coraz mniej mamy uproszczeń, coraz więcej restrykcji – podkreśla Nadia Winiarska. Jak twierdzi, dla pracodawców jest to pewne utrudnienie na rynku pracy. I jako przykład podaje sytuację studentów-cudzoziemców, którzy mając wizę studencką, od 1 czerwca br. nie mają możliwości zalegalizowania pobytu na podstawie zezwolenia na pobyt i pracę.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
