Czy ustanowienie w procesie rekrutacji kryterium selekcyjnego polegającego na eliminacji pracowników określonej branży lub określonych firm może być uznane za dyskryminacyjne?

Odpowiedź: ustanowienie w procesie rekrutacji kryterium selekcyjnego polegającego na eliminacji pracowników określonej branży lub określonych firm może być uznane za dyskryminację, chyba, że pracodawca wykaże, że przyjmując to kryterium kierował się obiektywnymi powodami.

Pytanie pochodzi z Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 

Uzasadnienie: zgodnie z art. 183a § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p. pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy. Równe traktowanie w zatrudnieniu oznacza niedyskryminowanie w jakikolwiek sposób, bezpośrednio lub pośrednio, z przyczyn uznanych w wymienionym przepisie za dyskryminujące. Wymieniony w tym przepisie katalog przesłanek dyskryminacyjnych ma charakter otwarty, co oznacza, że za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu może być uznane także różnicowanie sytuacji pracowników z uwagi na inne przyczyny.

Polecamy: Pracodawcy tracą klientów przez nieprzyjazną rekrutację

K.p. rozróżnia dyskryminację bezpośrednią i pośrednią. Dyskryminowanie bezpośrednie istnieje wtedy, gdy pracownik z jednej lub kilku przyczyn uznanych za kryteria dyskryminacyjne, jest lub mógłby być traktowany w porównywalnej sytuacji mniej korzystnie niż inni pracownicy, a dyskryminowanie pośrednie - gdy na skutek pozornie neutralnego postanowienia, zastosowanego kryterium lub podjętego działania występują dysproporcje w zakresie warunków zatrudnienia na niekorzyść wszystkich lub znacznej liczby pracowników należących do grupy wyróżnionej ze względu na jedną lub kilka przyczyn określonych w art. 183a § 1 k.p., chyba że postanowienie, kryterium lub działanie jest obiektywnie uzasadnione ze względu na zgodny z prawem cel, który ma być osiągnięty, a środki służące osiągnięciu tego celu są właściwe i konieczne.

Naruszeniem zakazu dyskryminacji jest różnicowanie przez pracodawcę sytuacji pracownika z powodów uważanych za dyskryminujące, jeżeli jego skutkiem jest między innymi odmowa nawiązania lub rozwiązanie stosunku pracy, chyba że pracodawca udowodni, że kierował się obiektywnymi powodami (art. 183b § 1 pkt 1 k.p.).

W świetle powyższego, ustanowienie w procesie rekrutacji kryterium selekcyjnego polegającego na eliminacji pracowników określonej branży lub określonych firm może być uznane za dyskryminacyjne, chyba, że pracodawca wykaże, że jest ono obiektywnie uzasadnione.