Czy pracownikowi, który otrzymuje co miesiąc ryczałt samochodowy, należy potrącić składki na ubezpieczenia społeczne?
Pracownik ten użytkuje własny samochód i nie jest rozliczany z kilometrów.

Nie. Jeżeli kwota tego ryczałtu nie przekracza kwoty miesięcznego ryczałtu pieniężnego, określonej zgodnie z przepisami r.w.d.z.k., to jego kwota nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika.


Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników zostały określone w przepisach ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74, z późn. zm.) - dalej u.s.u.s. W myśl art. 18 ust. 1 oraz art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 u.s.u.s. podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów podatkowych, czyli wszelkie świadczenia pieniężne lub niepieniężne, które pracownik otrzymuje w związku z pozostawaniem w stosunku pracy.
Jednocześnie wolne od składek na ubezpieczenia społeczne są:
1) wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
2) zasiłki i świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczeń chorobowego i wypadkowego,
3) przychody ze stosunku pracy wymienione w § 2 ust. 1 pkt 1-32 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106, z późn. zm.) - dalej r.s.p.w.
Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 13 r.s.p.w. z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników wyłączony jest zwrot kosztów używania w jazdach lokalnych przez pracowników, na potrzeby pracodawców, pojazdów niebędących własnością pracodawcy, ale tylko do wysokości miesięcznego ryczałtu pieniężnego albo do wysokości nieprzekraczającej kwoty ustalonej przy zastosowaniu stawek za 1 km przebiegu pojazdu, określonych w odrębnych przepisach, jeżeli przebieg pojazdu, z wyłączeniem wypłaty ryczałtu pieniężnego, jest udokumentowany przez pracownika w ewidencji przebiegu pojazdu, prowadzonej przez niego według zasad określonych w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zwrot kosztów używania w jazdach lokalnych do celów służbowych samochodu prywatnego może nastąpić w dwojakiej formie - miesięcznego ryczałtu pieniężnego lub tzw. kilometrówki. W każdym przypadku wolna od składek na ubezpieczenia społeczne jest tylko kwota ryczałtu lub kilometrówki, która nie przekracza stawek obliczonych przy zastosowaniu przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokumentowania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów służbowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. Nr 27, poz. 271, z późn. zm.) - dalej r.w.d.z.k. Z przepisów r.w.d.z.k. wynika, że wysokość miesięcznego ryczałtu pieniężnego stanowi iloczyn stawki za 1 km przebiegu i miesięcznego limitu przebiegu kilometrów na jazdy lokalne. Wysokość stawki za 1 km przebiegu pojazdu uzależniona jest pojemności skokowej pojazdu, a miesięczny limit kilometrów na jazdy lokalne od liczby mieszkańców w miejscowości, w której pracownik jest zatrudniony.
Wypada również dodać, że na mocy § 2 ust. 1 pkt 15) r.s.p.w., wolny od składek na ubezpieczenia społeczne jest także zwrot kosztów używania przez pracownika pojazdu niebędącego własnością pracodawcy do celów służbowych poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy pracownika, czyli w podróży służbowej. Wyłączenie to jest jednak również ograniczone do wysokości określonej w przepisach rozporządzeń Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r.:
a) w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990 z późn. zm.),
b) w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991 z późn. zm.).
Na koniec należy dodać, że w zakresie w jakim omawiany przychód ze stosunku pracy jest wyłączony z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, w takim też zakresie na podstawie art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135 z późn. zm.), wolny jest również od składek na ubezpieczenie zdrowotne.