Osoba kontrolowana, wykonująca pracę lub przebywająca na terenie zakładu pracy ma prawo wglądu do legitymacji służbowej inspektora PIP w taki sposób, aby mogła odczytać i ewentualnie zanotować jego dane osobowe.
Podczas wykonywania czynności kontrolnych Inspektor pracy oraz inne osoby upoważnione do uczestnictwa w kontroli, są zobowiązani do przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych oraz przepisów o ochronie informacji niejawnych.
Ponieważ ustalenia kontroli powinny być udokumentowane w formie protokołu pokontrolnego, pracodawca ma obowiązek podać Inspektorowi PIP pełna nazwę kontrolowanego zakładu, jego adres oraz numer z krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON) oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP), imię i nazwisko osoby reprezentującej zakład lub nazwę organu reprezentującego ten zakład pracy, a ponadto datę rozpoczęcia działalności przez podmiot kontrolowany oraz datę objęcia stanowiska przez osobę lub powołania organu, reprezentującego podmiot.
Inspektor ponadto zamieszcza w protokole datę kontroli, opis stwierdzonych naruszeń prawa oraz inne informacje mające istotne znaczenie dla wyników kontroli, informację o realizacji uprzednich decyzji i wystąpień organów Państwowej Inspekcji Pracy oraz wniosków, zaleceń i decyzji innych organów kontroli i nadzoru nad warunkami pracy, dane osoby legitymowanej oraz określenie czasu, miejsca i przyczyny legitymowania, informację o pobraniu próbek surowców i materiałów używanych, wytwarzanych lub powstających w toku produkcji, treść decyzji ustnych oraz informację o ich realizacji, informację o liczbie i rodzaju udzielonych porad z zakresu prawa pracy, informacje o osobach, w obecności których przeprowadzano kontrolę, a także - na wniosek podmiotu kontrolowanego - wzmiankę o informacjach objętych tajemnicą przedsiębiorstwa oraz wzmiankę o wniesieniu lub nie wniesieniu zastrzeżeń do treści protokołu i o ewentualnym usunięciu stwierdzonych nieprawidłowości przed zakończeniem kontroli.
Protokół podpisuje Inspektor pracy prowadzący kontrolę oraz osoba lub organ reprezentujący podmiot kontrolowany (pracodawca).
W przypadku nie stwierdzenia uchybień wynik kontroli może być udokumentowany w formie notatki urzędowej, która powinna zawierać zwięzły opis stanu faktycznego stwierdzonego w czasie kontroli. Notatkę urzędową podpisuje Inspektor pracy.
Kontrolowanemu pracodawcy przysługuje prawo zgłoszenia, przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole. Zastrzeżenia należy zgłosić na piśmie w terminie 7 dni od dnia przedstawienia protokołu. W razie zgłoszenia zastrzeżeń przez podmiot kontrolowany, Inspektor pracy przeprowadzający kontrolę zobowiązany jest je zbadać, a w przypadku stwierdzenia zasadności zastrzeżeń - zmienić lub uzupełnić odpowiednią część protokołu.
Odmowa podpisania protokołu przez osobę lub organ reprezentujący podmiot kontrolowany nie stanowi przeszkody do zastosowania przez Inspektora pracy stosownych środków prawnych przewidzianych ustawą.
W protokole nie można dokonywać poprawek, skreśleń ani uzupełnień bez omówienia ich na końcu protokołu, z wyjątkiem sprostowania oczywistych omyłek pisarskich i rachunkowych, które parafuje Inspektor pracy, oznaczając parafy datą ich dokonania.
Kopię protokołu kontroli Inspektor pracy pozostawia podmiotowi kontrolowanemu.
Inspektor pracy ma ponadto prawo wnoszenia powództw, a za zgodą osoby zainteresowanej - uczestniczenia w postępowaniu przed sądem pracy w sprawach o ustalenie istnienia stosunku pracy oraz podejmować inne działania, jeżeli prawo lub obowiązek ich podjęcia wynika z odrębnych przepisów.
Pracodawca jest obowiązany w terminie określonym w protokole, nie dłuższym niż 30 dni, zawiadomić odpowiedni organ Państwowej Inspekcji Pracy o terminie i sposobie realizacji wniosków pokontrolnych.