To, jaki koszt składek na ubezpieczenia społeczne będzie ponosił pracodawca zatrudniając studenta zależy od tego, na jakiej podstawie będzie on świadczył pracę.

Bezkosztowe, jeśli chodzi o obciążenia ZUS-owskie, są umowa zlecenia, agencyjna, lub inne umowy o świadczenie usług do których stosuje się przepisy o zleceniu. Zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych, studenci świadczący pracę na podstawie tych umów nie podlegają w ogóle ubezpieczeniom społecznym. Kluczowy jest jednak wiek tego młodego pracownika. Spod ubezpieczeń wyłączeni są bowiem uczniowie gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych oraz studenci – do ukończenia 26 lat.
Dla celów ubezpieczeń społecznych uznaje się, że uczniem do 31 sierpnia każdego roku jest
osoba, która kontynuuje naukę w tej samej szkole bądź skończyła szkołę i rozpoczyna naukę w szkole, w której rok szkolny rozpoczyna się 1 września albo też taka, która ukończyła szkołę i nie kontynuuje nauki.
Ustawa systemowa za ucznia szkoły – do 30 września – uznaje osobę, która przedstawi
zaświadczenie o przyjęciu na studia wyższe. Natomiast przy ustalaniu statusu studenta należy posiłkować się ustawą z 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym. Wedle niej, studentem jest osoba kształcąca się na studiach pierwszego lub drugiego stopnia albo na jednolitych studiach magisterskich. Decydująca jest data ukończenia studiów. Jest nią złożenie egzaminu dyplomowego bądź ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu – na kierunkach: lekarskim, lekarsko-dentystycznym i weterynarii. Jeśli student uczy się na farmacji – cezurą będzie zaliczenie ostatniej, przewidzianej w planie studiów praktyki. I uniwersalny fakt pozbawiający statusu studenta każdą osobę uczącą się na wyższej uczelni - skreślenie z listy studentów.
Przy ustalaniu obowiązku ubezpieczeń społecznych studentów pracujących na zlecenie nie ma znaczenia obywatelstwo ani kraj odbywania studiów. A zatem każdy student pracujący na podstawie umowy zlecenia lub podobnej, nie starszy niż 26-letni, bez względu na obywatelstwo i kraj odbywania , nie podlega ubezpieczeniom społecznym.
Co innego, jeśli pracodawca chce zatrudnić studenta na umowę o pracę. W takiej sytuacji mają zastosowanie ogólne zasady podlegania ubezpieczeniom. A ta ogólna zasada brzmi, że stosunek pracy jest zawsze obowiązkowym tytułem ubezpieczeń, bez względu na ich ilość zawartą z jedną osobą i wiek pracownika. Wówczas pracodawca obowiązany jest do zgłoszenia go w ciągu 7 dni od podjęcia przez niego zatrudnienia do ZUS i comiesięcznego odprowadzania składek. Podstawą wymiaru tych składek jest pensja wypłacana pracownikowi, przy czym nie może być ona niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia obowiązująca w danym roku kalendarzowym. W 2012 r. jest to 1500 zł.
Jeszcze inaczej sytuacja wygląda z absolwentami. Pracodawcy mogą skorzystać z preferencji związanych z zatrudnieniem absolwentów szkół i opłacać składki od niższej podstawy wymiaru. W pierwszym roku pracy złagodzono bowiem wymagania co do wysokości minimalnej pensji. Pracownik na progu swojej kariery zawodowej może otrzymywać niższe wynagrodzenie niż obowiązujące minimum: 80% płacy minimalnej, zamiast 100%. W 2012 roku to 1200 zł. Jeśli na taką stawkę pracodawca zatrudni absolwenta, to od tej kwoty nalicza i opłaca za niego składki.
Ustawa systemowa nie zawiera definicji absolwenta. Przyjmuje się, że jest nim osoba, która ukończyła proces edukacji w jednostce organizacyjnej wchodzącej w skład systemu oświaty, czyli na poziomie gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalnej lub uczelni wyższej (omówione wyżej).
Z absolwentem, jak z każdą inną osobą na rynku pracy, przedsiębiorca może zawrzeć umowę na dowolnej podstawie. Może to być umowa o pracę, zlecenia, o dzieło, o praktyki lub staż absolwencki.
Jeśli będzie to umowa o pracę, to rodzi szereg obowiązków po obydwu stronach stosunku pracy, wynikających z kodeksu pracy i rozporządzeń wykonawczych do niego. A zatem, pracodawca ma obowiązek finansowania badań lekarskich, zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz przeprowadzanie systematycznych szkoleń bhp, organizowanie zadań w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy, prowadzenie dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracowników, dobór obiektywnych i sprawiedliwych kryteriów oceny pracowników oraz wyników ich pracy.
Młody pracownik uzyskuje natomiast szereg przywilejów pracowniczych: do wynagrodzenia za wykonaną pracę (w tym dodatków za nadgodziny i porę nocną), świadczeń pieniężnych z w razie choroby i macierzyństwa, płatnych urlopów wypoczynkowych i okolicznościowych,
należności za podróże służbowe, odpraw pieniężnych w razie zwolnień grupowych,
roszczeń w razie naruszenia przepisów kodeksowych związanych z odpoczynkiem dobowym i tygodniowym.
Pracodawca decydując się na zatrudnienie absolwenta, obowiązany jest do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne w wysokości 19,52% od podstawy wymiaru (składkę tę finansują po połowie pracodawca i pracownik), rentowe – 8% (6,5% finansuje pracodawca, a 1,5% ubezpieczony), chorobowe - 2,45% (to koszt pracownika) i składkę na ubezpieczenie wypadkowe – w wysokości ustalanej indywidualnie dla każdego pracodawcy przez ZUS lub w wysokości zryczałtowanej.

Warto dodać, że absolwentom szkół lub szkół wyższych, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły przysługuje zasiłek chorobowy bez okresu wyczekiwania.

Chcesz wiedzieć więcej? Masz pytania? 

Nie czekaj- z nami poznasz wszystkie odpowiedzi!