Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok w sprawie C-328/20 (Komisja/Austria) dotyczącej indeksacji świadczeń rodzinnych.
Czytaj również: Rzecznik TSUE: Świadczenia zależne od miejsca zamieszkania członków rodziny sprzeczne z prawem UE>>
Pracownicy migrujący a mechanizm dostosowania
Z dniem 1 stycznia 2019 r. Austria wprowadziła mechanizm dostosowania do celów obliczania zryczałtowanej kwoty zasiłków rodzinnych i różnych przywilejów podatkowych, jakie to państwo przyznaje pracownikom, których dzieci mieszkają na stałe w innym państwie członkowskim. Owe przywileje podatkowe obejmują ulgę podatkową na pozostające na utrzymaniu dziecko, ulgę podatkową dla gospodarstwa domowego o jednym dochodzie, ulgę podatkową dla rodzica samotnie wychowującego dziecko oraz ulgę podatkową z tytułu świadczeń alimentacyjnych. Dostosowanie może zostać przeprowadzone w górę lub w dół, stosownie do ogólnego poziomu cen w danym państwie członkowskim.
Uznawszy, że ów mechanizm dostosowania oraz wynikająca z niego różnica traktowania głównie pracowników migrujących w porównaniu z obywatelami austriackimi jest sprzeczna z prawem Unii, Komisja wniosła do Trybunału Sprawiedliwości skargę o stwierdzenie uchybienia przez Austrię zobowiązaniom państwa członkowskiego. W niniejszej sprawie Komisję poparły Republika Czeska, Chorwacja, Polska, Rumunia, Słowenia, Słowacja i Urząd Nadzoru EFTA, natomiast Dania i Norwegia przystąpiły do sprawy w charakterze interwenientów popierających żądania Austrii.
Świadczenia rodzinne nie podlegające obniżkom
W ogłoszonym w czwartek, 16 czerwca 2022 r., wyroku Trybunał stwierdził najpierw, że zasiłki rodzinne i ulga podatkowa na pozostające na utrzymaniu dziecko stanowią świadczenia rodzinne objęte rozporządzeniem w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, które nie podlegają jakimkolwiek obniżkom lub zmianom z powodu tego, że ich beneficjent lub członkowie jego rodziny mieszkają w innym państwie członkowskim niż to, które je przyznaje.
Rozporządzenie to wymaga w konsekwencji ścisłej równoważności kwot świadczeń rodzinnych wypłacanych przez państwo członkowskie pracownikom, których członkowie rodziny zamieszkują w tym państwie członkowskim, i pracownikom, których członkowie rodziny zamieszkują w innym państwie członkowskim. Trybunał podkreślił w tym względzie, że wobec braku uwzględnienia różnic w poziomach cen wewnątrz państwa członkowskiego właściwego do wypłaty tych świadczeń, różnice w sile nabywczej między państwami członkowskimi nie uzasadniają możliwości wypłaty przez państwo członkowskie na rzecz tej drugiej kategorii osób świadczeń w kwocie innej niż przyznawana osobom należącym do pierwszej kategorii.
Wobec powyższego Trybunał uznał, że sporne przepisy austriackie w zakresie, w jakim przewidują dostosowanie świadczeń rodzinnych w zależności od państwa miejsca zamieszkania dzieci ich beneficjenta, są niezgodne z rozporządzeniem w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
Sprawdź również książkę: Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych >>
Przynależność państwowa pracowników migrujących a zabezpieczenie społeczne
W kwestii zasiłków rodzinnych i ogółu przywilejów podatkowych, których dotyczy skarga Komisji, Trybunał przypomniał następnie, że prawo Unii zakazuje wszelkiej dyskryminacji w dziedzinie zabezpieczenia społecznego opartej na przynależności państwowej pracowników migrujących. Tymczasem sporny mechanizm adaptacji, który znajduje zastosowanie wyłącznie w przypadku zamieszkiwania dziecka poza terytorium austriackim, dotyczy przede wszystkim pracowników migrujących, ponieważ jest bardziej prawdopodobne, że to ich dzieci mieszkają w innym państwie członkowskim.
Ponadto ponieważ znacząca większość pracowników migrujących objętych tym mechanizmem pochodzi z państw członkowskich, w których koszty utrzymania są niższe niż w Austrii, otrzymują oni świadczenia rodzinne oraz przywileje socjalne i podatkowe w wysokości niższej niż obywatele austriaccy.
Co za tym idzie, omawiany mechanizm dostosowania stanowi dyskryminację pośrednią opartą na przynależności państwowej, która w żadnym razie nie jest uzasadniona. Trybunał podkreślił w tym względzie, że pracownicy migrujący uczestniczą w taki sam sposób, jak pracownicy krajowi w ustalaniu i finansowaniu wkładów, z których następnie są opłacane owe zasiłki rodzinne i przywileje podatkowe, przy czym nie uwzględnia się w tym zakresie miejsca zamieszkania dzieci tych pracowników. Zdaniem Trybunału wynika z tego, że sporne przepisy austriackie są niezgodne również z rozporządzeniem w sprawie swobodnego przepływu pracowników wewnątrz Unii.
W tych okolicznościach Trybunał uwzględnił w całości wniesioną przez Komisję skargę o stwierdzenie uchybienia przez Austrię zobowiązaniom państwa członkowskiego.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.