Jak ustalił serwis Prawo.pl, plan realizacji zadań kontrolnych i prewencyjno-promocyjnych jest w fazie przygotowania. - Bazując na wieloletnich doświadczeniach kontrolnych oraz wnioskach płynących z realizacji zadań ustawowych, wsłuchując się w głos strony społecznej – związków zawodowych i przedstawicieli związków pracodawców – oraz uwzględniając oczekiwania poszczególnych resortów przygotowywany jest zakres merytoryczny zadań, które zamierzamy zrealizować w 2022 roku – poinformował Prawo.pl Departament Nadzoru i Kontroli Głównego Inspektoratu Pracy w odpowiedzi na nasze pytania.

Czytaj również: Mniej kontroli PIP u pracodawców, ale problemów nie brakuje, zwłaszcza z BHP i wynagrodzeniami>>
 

Przestrzeganie obostrzeń covidowych wciąż pod lupą

Według GIP, Państwowa Inspekcja Pracy, realizując ustawowe obowiązki, koncentruje się na skuteczności podejmowanych działań kontrolnych i prewencyjnych, mających na celu wzrost poziomu bezpieczeństwa pracy i poszanowania praw pracowników. - Standardy dzisiejszych strategii europejskich inspekcji pracy uwzględniają dywersyfikację podejmowanych czynności w celu osiągnięcia maksymalnych korzyści płynących z działań kontrolnych przy istotnym wsparciu prewencji oraz promocji wysokiej kultury pracy w przedsiębiorstwach działających na terenie Polski, zatrudniających zarówno obywateli polskich, jak również obcokrajowców – czytamy w przekazanej nam odpowiedzi.

Czytaj w LEX: Kontrole inspektorów pracy podczas reżimu sanitarnego związanego z COVID-19 >

Jak twierdzi Departament Nadzoru i Kontroli Głównego Inspektoratu Pracy, do momentu odwołania stanu epidemii COVID-19 najprawdopodobniej nadal konieczne będzie weryfikowanie stosowania w zakładach pracy regulacji prawnych, które w istotny sposób zmieniły sytuację podmiotów na rynku pracy. Wiele z nich dotyczy zagadnień z zakresu prawa pracy, w tym czasu pracy (np. elastycznych zasad ustalania czasu pracy, pracy zdalnej, obejmowania pracowników przestojem ekonomicznym) oraz wypłaty wynagrodzeń i innych świadczeń pieniężnych (np. ograniczenie wysokości odpraw, odszkodowań z tytułu ustania stosunku pracy). Zmodyfikowane zostały także zasady udzielania urlopów wypoczynkowych.

Czytaj w LEX: Od 2022 roku dodatkowy urlop wypoczynkowy dla inspektorów pracy >

Nowe rozwiązania legislacyjne objęły również szeroko rozumianą tematykę bezpieczeństwa i higieny pracy. Na pracodawców nałożono obowiązek zorganizowania pracy w sposób uwzględniający reżimy sanitarne oraz obowiązek dostarczania pracownikom środków chroniących przed rozprzestrzenianiem się koronawirusa. W związku z tym, że nowe regulacje mają zasadniczy wpływ na uprawnienia pracowników i pracodawców – w tym także na kwestie profilaktycznych badań lekarskich i prowadzenia szkoleń okresowych w dziedzinie bhp – które do momentu odwołania stanu epidemii zostały zawieszone z obowiązkiem ich przeprowadzenia w określonym czasie (odpowiednio do 180 i do 60 dni od zakończenia pandemii).

Czytaj w LEX: Minimalne wynagrodzenie zleceniobiorców - kontrola PIP >

Priorytetem PIP w 2022 roku w zakresie bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia będzie:

  • koncentracja działań kontrolnych i prewencyjnych w obszarach aktywności zawodowej o najwyższej wypadkowości i najwyższym poziomie zagrożeń zawodowych;
  • eliminowanie bezpośrednich zagrożeń wypadkowych oraz ograniczanie wpływu niebezpiecznych lub szkodliwych czynników środowiska pracy na pracujących (tj. eliminowanie niebezpiecznych metod pracy i jej niewłaściwej organizacji) oraz poprawa ergonomii;
  • uwzględnianie nowych czynników środowiska pracy, jak również dynamicznie zmieniającej się legislacji, związanej m.in. z rozwojem badań i pojawianiem się nowych technologii, w wyniku których ujawniany jest niebezpieczny wpływ substancji i mieszanin dotychczas uznawanych za mniej szkodliwe (np. pyły drewna, spaliny z silników diesla).

 

Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - Nr 8/2021

Sprawdź  

Relacja pracodawca – pracownik w długofalowym planie

- Ponieważ końca dobiega poprzedni plan długofalowy, realizowany od 2019 roku, planujemy przede wszystkim zając się najbardziej palącymi problemami obserwowanymi w relacjach pracownik – pracodawca – twierdzi GIP. W ocenie Państwowej Inspekcji Pracy, z obszaru ochrony uprawnień pracowniczych nadal interwencji państwowych inspektorów pracy będą wymagały kwestie przestrzegana przepisów o czasie pracy i wypłacie należnego wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy. Niewykluczone, że w momencie wprowadzenia do Kodeksu pracy przepisów o pracy zdalnej, szerzej ujmujących tę kwestię, niż zapisy umieszczone w przepisach „antycovidowych”, konieczne okaże się weryfikowanie prawidłowości powierzania tego rodzaju pracy przez pracodawców.

- W planie działań długofalowych uwzględnimy zorganizowanie i przeprowadzenie 3-letniej kampanii kontrolno-prewencyjnej w budownictwie – jako sektorze gospodarki o ciągle niezadowalającym poziomie bezpieczeństwa pracy i największej liczbie rejestrowanych, najpoważniejszych wypadków przy pracy. Stale rozwijający się przemysł chemiczny oraz zmieniające się normatywy sanitarne wielu szkodliwych i niebezpiecznych substancji i mieszanin chemicznych wymagają kontroli dostosowania zakładów pracy do nowych wymagań prawnych. Wyzwania w zakresie zwiększenia poziomu ochrony zdrowia osób pracujących w narażeniu na szkodliwe czynniki chemiczne środowiska pracy oraz w efekcie ograniczenie możliwości wystąpienia wypadków w pracy oraz chorób zawodowych z nimi związanych, wynikają z powszechności występowania substancji i mieszanin chemicznych w zakładach pracy – twierdzi GIP. Zdaniem inspekcji pracy, znaczące różnice w przepisach prawnych oraz ich liczba wymagają szczególnego podejścia kontrolnego w tym obszarze. - Specjalistycznym kontrolom musi podlegać szeroki wachlarz unormowań prawnych, a wieloaspektowość problematyki zagrożeń chemicznych wymusza uwzględnienie jej w działalności kontrolnej PIP – co jest również odpowiedzią na nadanie im szczególnego priorytetu w europejskiej strategii dotyczącej zwiększania poziomu bezpieczeństwa i higieny pracy – zapewnia urząd.

Czytaj w LEX: Badanie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy przez PIP >

A ponadto, będąc w strukturach Unii Europejskiej, jako członek Komitetu Wyższych Inspektorów Pracy i urząd współpracujący z Europejską Agencją Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy, inspekcja pracy zapowiada zorganizowanie  krajowej części kampanii poświęconej dolegliwościom mięśniowo – szkieletowym powstającym w związku z pracą zawodową.

 

Sprawdź również książkę: Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - Nr 8/2021 >>


Sektory o dużej liczbie zagrożeń zawodowych na celowniku inspektorów pracy

W centrum zainteresowania PIP pozostaną także sektory o dużej liczbie zagrożeń zawodowych – energetyka, górnictwo, rolnictwo i leśnictwo oraz gospodarka komunalna. Poza tym – jak podkreśla Departament Nadzoru i Kontroli Głównego Inspektoratu Pracy – inspekcja pracy musi co roku zrealizować zadania określone ustawą o Państwowej Inspekcji Pracy, a jest ich naprawdę bardzo dużo. Jednym z najważniejszych zadań PIP jest badanie okoliczności i przyczyn zaistniałych wypadków przy pracy – śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych. - Praktycznie połowa kontroli realizowanych przez PIP związana jest z badaniem zasadności skarg kierowanych przez pracowników i byłych pracowników do Inspekcji Pracy – zaznacza urząd. I wylicza dalej: - Kontrole w zakresie nadzoru rynku realizowane są przez organy Państwowej Inspekcji Pracy u pracodawców będących użytkownikami kontrolowanych wyrobów i produktów. Kontrole są elementem szerokiego obszaru kontroli w krajowym systemie nadzoru rynku, w którym PIP przypisano konkretne grupy produktów podlegających dyrektywom UE, w tym środki ochrony indywidualnej oraz maszyny.

Czytaj w LEX: Naruszenia z zakresu BHP jako podstawa nakładania kar porządkowych - praktyczne wątpliwości >

Ponadto – przykładowo – jednym z ustawowych zadań PIP jest ocena przestrzegania wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy, o których mowa w ustawie o mikroorganizmach i organizmach genetycznie zmodyfikowanych. Ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nakłada na organy Państwowej Inspekcji Pracy obowiązek opiniowania warunków pracy osób niepełnosprawnych zatrudnionych w zakładach pracy chronionej i zakładach aktywności zawodowej, stanowisk pracy organizowanych dla osób niepełnosprawnych.

Jak twierdzi GIP, realizacja tak wielu zadań wymaga zaplanowania dziesiątek tysięcy kontroli, by sprostać oczekiwaniom społecznym i zmieniać niekorzystne trendy obserwowane przez nas podczas kontroli, walczyć o przestrzeganie praw pracowniczych, a nade wszystko spowodować, by mniej osób traciło życie i zdrowie w pracy.

Czytaj w LEX: Pierwsza kontrola mikro, małych i średnich pracodawców przez PIP >

- Na pewno bardzo dobrze, że jest zapowiedź sprawdzania, jak są przestrzegane w zakładach pracy obostrzenia sanitarne związane z zapobieganiem zakażeniom COVID-19, by można się było czuć bezpieczniej przynajmniej w zakładzie pracy. Popieram też zapowiedź kontroli sektorów, które szczególnie narażone są na występowanie wypadków przy pracy, jak górnictwo czy budownictwo – mówi nam Piotr Wołejko, ekspert Centrum Monitoringu Legislacyjnego Pracodawców RP. I dodaje: - Zobaczymy, jak plan ten zostanie zrealizowany. Generalnie pracodawcy popierają działalność PIP w obszarze kontroli podstawy prawnej zatrudnienia, bo jej zadaniem jest zwalczanie tych pracodawców, którzy zatrudniają na czarno – bez umów oraz bez opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i bez podatków, czyli nieuczciwej konkurencji dla tych, którzy zatrudniają legalnie.

Czytaj w LEX: Konsekwencje prawne niewypłacania wynagrodzenia za pracę - uprawnienia inspektora PIP >

Jak podkreśla Piotr Wołejko, pozytywnie ocenić należy też zapowiedź kontroli przestrzegania przepisów BHP. – W tej kwestii istotne jest też uświadamianie samych pracowników, dla których często nie jest ważne to, co w tej kwestii postanawia pracodawca – dodaje.

- Plan w tej chwili się tworzy na podstawie naszych zeszłorocznych i tegorocznych doświadczeń a także na podstawie propozycji od naszych partnerów społecznych, urzędów centralnych i instytucji z nami współpracujących. Wszystko analizuje specjalny zespół powołany przez Głównego Inspektora Pracy. Efektem jego pracy będzie Program Działania PIP na 2022 rok. Dokument zostanie przedstawiony Radzie Ochrony Pracy a także Sejmowej Komisji ds. Kontroli Państwowej w grudniu. Dopiero po akceptacji przez ww. gremia dokument będzie realizowany – wyjaśnia Juliusz Głuski, rzecznik prasowy Głównego Inspektoratu Pracy.

Czytaj w LEX: Kontrola technicznego bezpieczeństwa pracy  >

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.