Kobiety coraz lepiej radzą sobie na rynku pracy, ale wciąż obserwują na nim wiele nierówności – wynika z najnowszych badań Pracuj.pl. Według 6 na 10 badanych Polki są w znacznie lepszej sytuacji zawodowej, niż 10 lat temu. Jednocześnie aż 7 na 10 z nich zauważa, że wciąż nie mają równych szans na rynku pracy, co mężczyźni.
Dzień Kobiet okazją do refleksji
Międzynarodowy Dzień Kobiet obchodzony jest już od 1910 roku. Pod kątem życia zawodowego trudno porównywać tamtą epokę z dzisiejszymi czasami. Tylko w latach 1950-2016 udział kobiet w ogólnej liczbie zatrudnionych w Polsce wzrósł z 31 do 49 procent. W ostatniej dekadzie przemiany na rynku pracy dodatkowo przyspieszyły. Kolejne firmy podejmują odważne kroki dotyczące równości płac między płciami, parytety w zarządach czy szkolenia dedykowane dla kobiet w zawodach zdominowanych przez mężczyzn.
Ogólne pozytywne zmiany potwierdzają także najnowsze badania, przeprowadzone wśród użytkowniczek serwisu Pracuj.pl. 61 proc. pań uważa, że sytuacja zawodowa kobiet w Polsce jest obecnie znacznie lepsza, niż 10 lat temu. Jednocześnie badane zauważają jednak liczne wyzwania, przed którymi wciąż stają. Oczekują także wprowadzania wielu rozwiązań, które wspierają kobiety w życiu zawodowym.
Czytaj w LEX: MF: Polska wysoko oceniona w raporcie Banku Światowego o równości prawnej kobiet i mężczyzn >
Okazuje się, że w porównaniu do mężczyzn, panie są bardziej zadowolone z pracy – w badaniu „Confidence Index” PageGroup 60 proc. z nich wyraziło satysfakcję z ogólnych warunków zatrudnienia w stosunku do 55 proc. panów.
Kobiety, mimo statystycznie niższych zarobków, rzadziej narzekają na wysokość wynagrodzeń. Niemal 60 proc. respondentek deklaruje, że jest zadowolona ze swojej pensji, przy czym takiej samej odpowiedzi udzieliło niecałe 50 proc. mężczyzn. Porównując dane ze względu na płeć, okazuje się, że kobiety jednak mniej optymistycznie podchodzą do kwestii awansu - 17 proc. z nich (w stosunku do 20 proc. mężczyzn) spodziewa się otrzymania wyższego stanowiska w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Polki mają również nieco więcej obaw względem stabilności zatrudnienia – aspekt ten pozytywnie ocenia co druga z nich w stosunku do 57 proc. panów.
Mocną stroną kobiet są również relacje w pracy. Z wyników badania PageGroup wynika, że kobiety lepiej dogadują się ze współpracownikami oraz szefem i rzadziej odchodzą z organizacji ze względu na atmosferę w miejscu zatrudnienia. Dodatkowo, wykazują się większą elastycznością pod kątem np. poświęcenia swojego work-life balance na rzecz pracy – do takich wyrzeczeń skłonnych jest o 8 p.p. więcej Polek niż Polaków.
Szanse wciąż nierówne
Jak wykazały wyniki badania Pracuj.pl, ogólna poprawa sytuacji zawodowej kobiet nie wpływa w ich oczach na negatywną ocenę ich sytuacji w kluczowych aspektach kariery. Aż 7 na 10 badanych uważa, że nadal nie mają równych szans w życiu zawodowym, co mężczyźni. O równouprawnieniu na rynku przekonana jest mniej, niż co piąta respondentka (19%). Większość badanych Polek (60%) uważa, że mężczyźni są inaczej traktowani, gdy starają się o awanse.
Wyniki najnowszego badania Pracuj.pl to kolejny dowód na to, że zmiany mentalne i społeczne, które obserwujemy w ostatnich latach, do świata pracy i biznesu wciąż przedostają się z pewnym opóźnieniem.
- Większość Pań, które przebadaliśmy, jest oczywiście świadoma pozytywnej ewolucji – komentuje Konstancja Zyzik, Talent Acquisition & Capabilities Development Manager w Grupie Pracuj. Dodaje, że w Polsce pojawia się coraz więcej wewnętrznych firmowych regulacji, wspierających różnorodność w zarządach czy promujących przykłady błyskotliwych karier kobiet, zwłaszcza w dużych firmach. Szczegółowe odpowiedzi Polek pokazują jednak, że wciąż muszą mierzyć się z nierównościami w obszarze płac czy awansów. - Pracodawcy powinni pamiętać, że coraz więcej kobiet jako kandydatki zwraca szczególną uwagę na politykę przyjętą przez firmy w celu wyrównywania szans - zaznacza Konstancja Zyzik.
Czego pragną kobiety?
Firma rekrutacyjna PageGroup w badaniu „Confidence Index” przeprowadzonym w IV kwartale 2019 r. sprawdziła również, jakie aspekty miejsca zatrudnienia są najistotniejsze dla kobiet. Okazuje się, że najczęstszymi powodami zmiany pracy wśród pań były: chęć zdobycia nowych umiejętności (58 proc.) oraz brak perspektyw do rozwoju w obecnej firmie (37 proc.). W przeciwieństwie do mężczyzn, dla Polek mniejsze znaczenie ma wysokość oferowanego wynagrodzenia. Chęć zarabiania większych pieniędzy do zmiany pracy skłaniała 44 proc. Polek i ponad 54 proc. panów. Panie większą uwagę zwracają natomiast na strukturę etyczną firmy – z tej przyczyny nowego pracodawcy szukało 38 proc. respondentek i zaledwie 27 proc. respondentów.
Atrakcyjne miejsce pracy to według pań ankietowanych przez Page Group takie, które umożliwia zachowanie równowagi między pracą, a życiem prywatnym. Takiej odpowiedzi udzieliło 95 proc. z nich. Niewiele mniej, bo 94 proc. przyznało, że zależy im na dostępie do szkoleń branżowych. Dodatkowym atutem organizacji może być również zaoferowanie prywatnej opieki medycznej (92 proc.), czy dodatkowego ubezpieczenia na życie (80 proc.). Co ciekawe, Polki w porównaniu do mężczyzn, większą uwagę zwracają także na samochód służbowy – chciałoby go mieć niemal 60 proc. z nich. Dla porównania, wśród panów takiej odpowiedzi udzieliło tylko 47 proc. ankietowanych.
Podobne były wskazania respondentek Pracuj.pl: 80 proc. docenia umożliwianie kobietom wychowującym dzieci układania elastycznego grafiku pracy (80 proc.) oraz oferowanie im dodatkowego wsparcia (76 proc.) – np. dodatkowych dni urlopowych, pracy zdalnej, dedykowanych benefitów pozapłacowych.
W obliczu danych przedstawionych przez Pracuj.pl trudno się dziwić, że badane Polki w większości przypadków odnoszą się pozytywnie do różnorodnych form wsparcia ich karier, wykorzystywanych na rynku pracy. Największym uznaniem badanych cieszą się gwarancje równych zarobków na dwóch równoważnych stanowiskach niezależnie od płci, regulowane odgórnie przez firmę. Pozytywnie postrzega je aż 83% respondentek, a przeciwnych jest im tylko co dziesiąta (9 proc.).
Parytety - tu zdania mocno podzielone
W opiniach użytkowniczek Pracuj.pl odbijają się także wyraźnie głośne dyskusje związane z kwestiami równouprawnienia. Odnosi się to szczególnie do debat toczących się wokół parytetów zaangażowania kobiet w biznesie. Polki są podzielone np. w ocenie wyznaczania odgórnie udziału kobiet na stanowiskach kierowniczych. To działanie firm postrzega pozytywnie 51 proc. respondentek, negatywnie – 20 proc., a aż 28 proc. jest wobec niego obojętnych. Jeszcze mniej (43 proc.) popiera parytety płci podczas rekrutacji.
Tytuł (raczej) nie ma znaczenia
Zdecydowanie mniej wyraźne emocje budzi wśród badanych Polek nazewnictwo stanowisk zawodowych, będące jednym z tematów regularnie wracających w dyskusjach o równouprawnieniu w miejscu pracy. Aż 7 na 10 respondentek Pracuj.pl nie przykłada wagi do tego, czy pełnione przez nie stanowisko będzie miało formę męską (np. „specjalista”, „kierownik”) czy żeńską (np. „specjalistka”, „kierowniczka”).
Co interesujące, 14 proc. badanych pań mając wybór wybrałoby nazwę charakterystyczną dla mężczyzn, a tylko 15 proc. - dla kobiet. Jak zauważa ekspertka Pracuj.pl, w przypadku tego zagadnienia trudno o jednoznaczne wskazówki dla pracodawców.
Nazewnictwo stanowisk to obszar, w którym odbijają się nasze wieloletnie przyzwyczajenia. Widać to choćby w dyskusjach na ten temat, w których przetaczane bywają argumenty o „nienaturalnym” brzmieniu danego terminu czy profesji w wersji żeńskiej. Z drugiej strony decyzja o wykorzystywaniu nazw stanowisk dopasowanych do płci może być ze strony pracodawcy formą dodatkowego okazania szacunku pracowniczce. Wiele w tym wypadku zależy od kontekstu. Dla wielu firm problem niejako rozwiązuje coraz częstsze stosowanie nazewnictwa w języku angielskim, w którym problem „płci” stanowiska nie występuje
– komentuje Konstancja Zyzik.
Długa droga do sukcesu
Opinie respondentek Pracuj.pl pokazują z jednej strony dość surową ocenę równouprawnienia na rynku pracy ze strony Polek, z drugiej – ich otwartość na różne formy wsparcia, niekoniecznie wynikające np. z odgórnie wyznaczanych parytetów.
W tych wyzwaniach nie są jednak osamotnione. Według raportu Światowego Forum Ekonomicznego, całkowite zamknięcie luki między płciami (m.in. w obszarach ekonomii, edukacji, zdrowia i reprezentacji politycznej) przy obecnej dynamice zmian zajmie ponad 99 lat. W świetle tych danych nie tylko w Międzynarodowy Dzień Kobiet warto wsłuchiwać się w ich głos dotyczący aspiracji zawodowych i wyzwań, przed którymi muszą stawać.
