SN: ZUS musi pouczać kobiety, że po urlopie macierzyńskim ich ubezpieczenie wygasa

Matka, która urodziła dziecko w Sylwestra, nie wiedziała, że grudzień 2015 r. ma 31 dni i za to ZUS ją ukarał, odmawiając wypłaty zasiłku chorobowego. Sąd Najwyższy orzekł, że jeśli Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie pouczy kobiety o konieczności złożenia wniosku w terminie, to można przywrócić termin do ubezpieczenia, który minął - dodał.

Problem dotyczył bizneswoman - Dominiki B., która prowadziła indywidualną działalność gospodarczą i dobrowolnie odprowadzała składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Powódka Dominika B. 1 stycznia 2015 r. urodziła syna i pobierała zasiłek macierzyński przez rok. Chciała podlegać ubezpieczeniu zdrowotnemu po zakończeniu zasiłku macierzyńskiego, więc 9 lutego zgłosiła deklarację do ubezpieczenia chorobowego. Miała przekonanie, że do końca 2015 roku jest objęta tym ubezpieczeniem.

Odmowa wypłacenia zasiłku

Tymczasem ZUS Oddział w Rybniku odmówił wypłacenia jej zasiłku chorobowego, gdyż uznał, że powódka powinna złożyć wniosek o ponowne podleganie ubezpieczeniu 31 grudnia 2015 r.

Powstał problem, czy kobieta była ubezpieczona przez styczeń 2016 r.?

Sąd pierwszej instancji orzekł, że ubezpieczonej powinien być przywrócony termin na dzień 1 stycznia 2016 r., gdyż nie jest prawnikiem, specjalistą i sama prowadziła działalność gospodarczą.

Sąd II instancji nie zgodził się z taką oceną i zmienił wyrok. Uznał, że 30 grudnia 2015 skończyło się prawo do pobierania zasiłku macierzyńskiego i 31 grudnia powódka powinna złożyć wniosek do ZUS o ponowne podleganie ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Kasację od tego wyroku wniósł pełnomocnik Dominiki B. - Należy uchylić wyrok sądu odwoławczego, gdyż uchwała Sądu Najwyższego z 11 lipca 2019 r. nie działa wstecz - powiedziała radca prawny Marta Gubała na rozprawie w Izbie Pracy SN.

Zgodnie bowiem z wykładnią zawartą w uchwale Sądu Najwyższego z 11 lipca 2019 r. (III UZP 2/19) okres pobierania zasiłku macierzyńskiego przerwa dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. W takim wypadku ubezpieczony musi się zgłosić do tego ubezpieczenia w terminie siedmiu dni od daty zakończenia pobierania zasiłku.

SN uchyla wyrok sądu apelacyjnego

Sąd Najwyższy w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych przekazał sprawę do ponownego rozpoznania sądowi apelacyjnemu. Jak stwierdził w uzasadnieniu wyroku 22 stycznia br. sędzia Józef Iwulski o uchyleniu wyroku zadecydował brak pouczenia ubezpieczonej o tym, że jej prawo do zasiłku chorobowego wygasa 30 grudnia 2015 r.

Czytaj też: Rzecznik MŚP: Przedsiębiorcze matki traktowane jak oszuści skarbowi>>

Sąd II instancji przyjął taką samą interpretację jak SN w uchwale z 11 lipca 2019 r. ; ubezpieczenie zdrowotne nie ożywa po ustaniu zasiłku macierzyńskiego. Jednak skutek błędnego pouczenia przez ZUS lub w razie jego braku przyjąć należy, że działania formalne podjęte w terminie przez kobietę w celu wznowienia ubezpieczania traktowane jest jako skuteczne.

I tak, gdy ubezpieczona składa w ZUS zwolnienie chorobowe, to organ powinien to potraktować jako złożenie wniosku o ubezpieczenie. Termin złożenia wniosku przewidziano na 7 dni od ustania prawa.

W omawianym wypadku, ten termin minął. Sędzia Iwulski podkreślił, że uchwała Sądu Najwyższego z lipca 2019 r. będzie miała zastosowanie, tylko wtedy, gdy ZUS prawidłowo pouczy ubezpieczonych o terminach zgłoszenia się do ubezpieczenia.

Sygnatura akt I UK 311/18, wyrok z 22 stycznia 2020 r.

Sprawdź również książkę: Zasiłki z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego w praktyce ebook >>