Osoby z niepełnosprawnością na forach internetowych wyrażają obawę, że już samo złożenie przez nich wniosku do wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności (WZON) o wydanie decyzji o ustalenie poziomu potrzeby wsparcia wstrzyma osobie, która ją wspiera wypłatę świadczenia pielęgnacyjnego pobieranego na starych zasadach. Tak jednak nie jest.
Czytaj również: Świadczenie pielęgnacyjne na nowych i starych zasadach>>
Wstrzymanie wypłaty świadczenia pielęgnacyjnego na czas postępowania w ZUS
– Trzeba pamiętać o tym, że jeśli WZON wyda osobie decyzję, z której nie jest zadowolona, bo ustalono np. zbyt niski poziom potrzeby wsparcia, to może ona złożyć wniosek do WZON o ponowne rozpatrzenie sprawy. Jeśli WZON nie zmieni swojego stanowiska, możemy dalej odwołać się do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych – mówi dr Michał Urban, radca prawny z Kancelarii Urban Legal. Od decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia można złożyć wniosek do WZON o ponowne rozpatrzenie sprawy w ciągu 14 dni od dnia doręczenia decyzji.
Dopiero, gdy decyzja WZON ustalająca poziom potrzeby wsparcia stanie się ostateczna, możemy zadecydować, co dalej robimy – czy składamy do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek o świadczenie wspierające, czy też rodzina pozostaje na starych zasadach – czyli opiekun pobiera świadczenie pielęgnacyjne, a osoba z niepełnosprawnością nie stara się o świadczenie wspierające w ZUS. – Nawet już po wydaniu decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia przez WZON opiekun nie traci prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Samo jej wydanie tego prawa nie odbiera. Co więcej, nawet złożenie wniosku do ZUS o świadczenie wspierające nie powoduje, że osoba traci prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Nie traci prawa, ale wtedy nastąpi wstrzymanie wypłaty tego świadczenia na czas trwania postępowania przed ZUS – tłumaczy mec. Urban.
Zobacz w LEX: Orzekanie o niepełnosprawności oraz jej stopniu - PROCEDURA krok po kroku >>
Kiedy wygasa prawo do świadczenia pielęgnacyjnego
Zatem wypłata świadczenia pielęgnacyjnego czy innych świadczeń opiekuńczych (specjalny zasiłek opiekuńczy i zasiłek dla opiekuna) będzie wstrzymana na czas postępowania w ZUS rozstrzygającego przyznanie świadczenia wspierającego. – Jeśli postępowanie w ZUS zakończy się przyznaniem świadczenia wspierającego, wtedy opiekun bezpowrotnie traci prawo do świadczeń opiekuńczych – zaznacza Michał Urban. - Jednocześnie okres procedowania w ZUS jest, można powiedzieć, wyrównywany świadczeniem wspierającym, gdyż zostaje ono wypłacone od momentu złożenia o nie wniosku - dodaje. Ale pamiętajmy, że jest ono wypłacane nie opiekunowi, tylko osobie z niepełnosprawnością.
Czytaj też w LEX: Świadczenia opiekuńcze po wprowadzeniu świadczenia wspierającego >
Ile czasu ma ZUS na podjęcie decyzji o przyznaniu świadczenia wspierającego
Ustawa o świadczeniu wspierającym (dalej: ustawa o ŚW) nie przewiduje żadnego terminu na wydanie decyzji lub udostępnienie informacji w sprawie przyznania świadczenia wspierającego przez ZUS. - Nie oznacza to jednak, że ZUS może przedłużać załatwienie sprawy wedle własnego uznania. Bowiem art. 30 ust. 1 ustawy o ŚW przewiduje, że w sprawach nieuregulowanych w tej ustawie stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego (dalej: k.p.a.) – wyjaśnia Mateusz Krawczyk, radca prawny z Kancelarii Adwokacko-Radcowskiej Witecka, Krawczyk & Wspólnicy sp. k. Zgodnie zaś z art. 35 par. 2 k.p.a. niezwłocznie powinny być załatwiane sprawy, które mogą być rozpatrzone w oparciu o dowody przedstawione przez stronę łącznie z żądaniem wszczęcia postępowania lub w oparciu o fakty i dowody powszechnie znane albo znane z urzędu organowi, przed którym toczy się postępowanie, bądź możliwe do ustalenia na podstawie danych, którymi rozporządza ten organ. - Moim zdaniem, sprawa o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego nie wymaga przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego i jest załatwiana w oparciu o – przedstawioną przez stronę – decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia. ZUS winien więc wydać decyzję niezwłocznie – podsumowuje mec. Krawczyk. Jak dodaje, w doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że niezwłocznie nie oznacza natychmiast. Organ powinien wydać rozstrzygnięcie bez nieuzasadnionego odwlekania tej czynności, mając na uwadze rozsądny czas, potrzebny do analizy stanu faktycznego i prawnego sprawy. Postępowanie o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego z pewnością nie należy do postępowań zawiłych i skomplikowanych. - Moim zdaniem termin 14 dni od wpływu wniosku jest terminem rozsądnym i realnym. Jeżeli ZUS będzie w sposób nieuzasadniony odwlekał rozstrzygnięcie, to stronie przysługuje prawo skorzystania ze środków przewidzianych w k.p.a., takich jak ponaglenie na niezałatwienie sprawy w terminie - dodaje.
Polecamy nagranie szkolenia: Świadczenia rodzinne w świetle ustawy o świadczeniu wspierającym >
Sprawdź również książkę: Kodeks postępowania administracyjnego. Przepisy ebook >>
Bez płynnego przejścia ze świadczenia pielęgnacyjnego na świadczenie wspierające
Przepisy dotyczące wstrzymania wypłaty świadczeń opiekuńczych zawiera art. 63 ust. 9 ustawy o świadczeniu wspierającym. Przejście ze świadczenia pielęgnacyjnego na starych zasadach na świadczenie wspierające, może wiązać się z tymczasową przerwą w wypłacie jakichkolwiek świadczeń. - Ponieważ w trakcie prac nad ustawą w parlamencie odrzucone zostały senackie poprawki, proponowane przez stronę społeczną, niestety okres przejścia ze świadczenia pielęgnacyjnego na świadczenie wspierające może nie być w pełni płynny – zauważa dr n. praw. Krzysztof Kurowski, prezes Polskiego Forum Osób z Niepełnosprawnościami.
Sprawdź w LEX: Czy świadczenie wspierające wlicza się do dochodu przy świadczeniach pieniężnych i niepieniężnych z pomocy społecznej? >
W okresie przejściowym opiekun jest ubezpieczony
Opiekunowie pobierający świadczenie pielęgnacyjne na starych zasadach nie utracą jednak w okresie przejściowym ubezpieczenia. Zakład Ubezpieczeń Społecznych opłaca składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego oraz ubezpieczenie zdrowotne. Obawa przed brakiem ubezpieczenia nie powinna więc wpływać na decyzję opiekuna o skorzystaniu z procedury ustalenia prawa do świadczenia wspierającego dla osoby wspieranej. Możliwe są dwa warianty - po pierwsze, kiedy ZUS udostępni informację o ustaleniu prawa do świadczenia wpierającego. Po drugie, kiedy ZUS wyda decyzję o odmowie przyznania świadczenia wspierającego. W pierwszym przypadku, ZUS ustali, że świadczenie przysługuje od miesiąca, w którym wpłynął wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego (art. 26 ust. 1 ustawy o ŚW). - Istnieje wyjątek od tej zasady. Jeżeli bowiem w okresie trzech miesięcy, licząc od dnia wydania decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, zostanie złożony wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego, prawo do świadczenia wspierającego ustala się od miesiąca, w którym złożono wniosek o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia – zauważa mec. Krawczyk. W obu sytuacjach, świadczenie wspierające będzie więc wypłacone również za okres wstrzymania wypłaty świadczenia pielęgnacyjnego, co będzie powodować ciągłość ubezpieczenia, jako że opiekun (jeśli w odpowiednim czasie dokona zgłoszenia do ZUS) będzie objęty ubezpieczeniem z tytułu opieki nad osobą pobierającą świadczenie wspierające.
- W przypadku odmowy ZUS ws. ustalenia prawa do świadczenia wspierającego, świadczenie pielęgnacyjne zostanie wypłacone od miesiąca, w którym wstrzymano jego wypłatę do końca okresu na jaki je przyznano (art. 63 ust. 10 ustawy o ŚW), co również gwarantuje ciągłość ubezpieczenia, obejmującą okres wstrzymania wypłaty świadczenia pielęgnacyjnego, właśnie z tytułu pobierania świadczenia pielęgnacyjnego – dodaje mec. Mateusz Krawczyk.
Czytaj również: Świadczenie wspierające – od czego zacząć>>
Czytaj też w LEX: Ulga rehabilitacyjna na przykładach >
Rodzina może wybrać korzystniejsze rozwiązanie
Zatem warto pamiętać, że samo złożenie wniosku do WZON o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, a nawet wydanie tej decyzji, nie zawiesza wypłaty świadczeń opiekuńczych, w tym pielęgnacyjnego. Dlatego można wystąpić do WZON o wydanie decyzji, a dopiero potem na jej podstawie oszacować, co dla rodziny z osobą z niepełnosprawnością będzie bardziej korzystne – czy pozostanie opiekuna na świadczeniu pielęgnacyjnym na starych zasadach, czy też przejście osoby z niepełnosprawnością na świadczenie wspierające. I dopiero po tym rozstrzygnięciu, jeśli osoba zdecyduje się wystąpić do ZUS o świadczenie wspierające, trzeba pamiętać, że opiekunom zostanie zawieszone wypłacanie świadczeń opiekuńczych.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
