Co to oznacza dla rynku IT – jego potrzeb, oczekiwań i popytu przewyższającego podaż na kolejnych specjalistów? To właśnie na te i inne pytania odpowiedzą paneliści w trakcie III Forum Współpracy Edukacji i Biznesu EDUMIXER 2019 już 7 listopada 2019 r. na warszawskiej Akademii Leona Koźmińskiego.
Specjaliści nadal poszukiwani
Zapotrzebowanie na ekspertów z segmentu IT stale wzrasta, wynika z „Branżowego Bilansu Kapitału Ludzkiego w sektorze IT” z początku 2019 r. W Polsce wśród najbardziej pożądanych specjalistów znajdują się oczywiście programiści, nie mniej ważni pozostają testerzy oprogramowania, a także projektanci rozwiązań technologicznych. W całym sektorze teleinformatycznym do 2025 r. pełnoetatowe zatrudnienie ma znaleźć ponad 550 tys. osób (raport: „Perspektywy rozwoju polskiej branży ICT do roku 2025”). Wśród kandydatów na studia w roku akademickim 2018/2019 najpopularniejszym wyborem po raz kolejny okazała się informatyka, którą zamierzało studiować ponad 42 tys. osób (dla porównania drugą pozycję zajęło zarządzanie z 27 tys. kandydatów). Tymczasem od 2014 r. na polski rynek trafia nie więcej niż 14 tys. absolwentów kierunków informatycznych. Rozwój firm w sektorze IT i potrzeby kadrowe wyraźnie pokazują, że popyt na pracowników znacząco przewyższa możliwości uczelni (do czego przyczynia się także niż demograficzny). Coraz częściej kwestionuje się też możliwości ośrodków akademickich do odpowiedniego przygotowania i zbudowania specjalistycznych kompetencji młodych informatyków, niedostosowanych do pracy w tak wymagającej i dynamicznie zmieniającej się branży.
Co lepsze – dyplom z uczelni czy certyfikat ukończenia kursu?
Alternatywą dla tradycyjnych metod kształcenia staje się edukacja nieformalna. W przypadku aspirujących pracowników IT przybiera ona różnorodne formy. Poza studiami podyplomowymi, coraz popularniejsze stają się specjalistyczne kursy, zwłaszcza bootcampy programistyczne. Z danych firmy Randstad wynika, że wśród kandydatów do pracy w IT tylko nieco ponad połowa ma ukończone studia o charakterze technicznym, m.in. informatykę, robotykę czy automatykę. Brak dyplomu ukończenia studiów specjalistycznych nie stanowi przeszkody do pracy w branży. Co ciekawe nieformalne formy kształcenia, zwłaszcza szkoły programowania, rokrocznie cieszą się coraz większą popularnością, co potwierdza m.in. raport Stack Overflow czy dane firmy Kodilla.com. W gronie zainteresowanych taką formą edukacji znajdują się osoby, które co prawda zdobyły techniczne wykształcenie i mają za sobą pierwsze kroki na rynku, lecz chcą się rozwijać, zdobywać kolejne szczeble kariery zawodowej (także w innych firmach i organizacjach) oraz lepiej odpowiadać na potrzeby branży. Z drugiej strony to przestrzeń także dla osób spoza rynku IT, dla których dotychczasowe zajęcia stały się z różnych powodów niesatysfakcjonujące lub technologia drastycznie wpływa na bieżącą pracę. Bootcampy są nastawione na szybką i skuteczną naukę, której efekty są zorientowane na praktyczne umiejętności pozwalające zdobyć pracę w wybranej specjalizacji. Z danych wynika, że do tej pory wykształciły one w naszym kraju ok. 6 000 programistów.
Kompetencje kluczem do sukcesu
Z obserwacji firmy w branży IT jasno widać, że najważniejszym atutem w pracy programistów, ale też testerów czy projektantów, pozostaje doświadczenie. Wykształcenie jest oczywiście istotnym elementem, pozwala na zdobycie (często równie potrzebnej) podbudowy i wiedzy teoretycznej. Kluczowe okazują się jednak umiejętności analitycznego myślenia, wychodzenia poza schemat, obserwowania, ale i kreowania trendów technologicznych. Nie bez znaczenia pozostają miękkie kompetencje – uznane za domenę humanistów, którzy coraz częściej poszukują pracy w sektorze IT. Są one kluczowe także w całym segmencie teleinformatycznym, który odpowiada za najwięcej innowacji w polskiej gospodarce.
Odpowiednie umiejętności komunikacyjne pozwalają na rozwiązywanie problemów, zwłaszcza konfliktów w zespole czy też wypracowanie wspólnego stanowiska, nie tylko wewnątrz firmy, lecz również we współpracy z jej partnerami biznesowymi (klientami, dostawcami itp.). Ze wspomnianego już „Branżowego Bilansu Kapitału Ludzkiego w sektorze IT” wynika, że tylko niewielki odsetek (14%) studentów informatyki zdobywa na uczelni doświadczenie w zarządzaniu zespołem. Rodzi to uzasadnioną wątpliwość o umiejętności menadżerskie przyszłych specjalistów, których nie gwarantuje formalna edukacja akademicka. Do ważnych kompetencji „branżowych” należy także dążenie do ciągłego rozwoju (uczenie się przez całe życie), na które przynajmniej częściową odpowiedź stanowią różne formy edukacji nieformalnej dostępne na rynku. Jego gwarantem mogą być wewnętrzne inicjatywy firm w postaci własnych, cyklicznych kursów i szkoleń, a nawet większych wydarzeń, które mogą zainteresować przedstawicieli branży.
Zauważalna jest potrzeba zmiany na poziomie systemowym – władze publiczne powinny proponować lepsze programy wsparcia (zorientowane również na kobiety w ICT) oraz tworzyć prawo, które będzie stymulowało rozwój całej teleinformatyki. Ścisła współpraca branży ze środowiskiem naukowym – nie tylko uczelniami, ale i szkołami, powinna pozwolić na wypracowanie nowego modelu kształcenia. Czy w polskiej edukacji pojawią się nowe programy, już na poziomie wczesnoszkolnym, a może powstanie kadra dydaktyczna, wśród której znajdzie się więcej praktyków niż teoretyków? W jaki sposób uczelnie i szkoły zachęcą przedstawicieli firm do współpracy? Jacy specjaliści będą szczególnie pożądani przez branżę IT – programiści czy algorytmicy? Czy znajdą oni zatrudnienie tylko w sektorze teleinformatycznym? Kogo oprócz programistów będziemy potrzebować do tworzenia oprogramowania? To tylko kilka pytań, które pozostają ściśle związane z pojawiającymi się trendami w zakresie kształcenia pracowników dla branży IT. Trzecia edycja konferencji EDUMIXER będzie okazją do ich omówienia w gronie przedstawicieli firm, środowisk dydaktyczno-naukowych, a także studentów.
Współpraca źródłem zmiany
Program tegorocznej konferencji został zorientowany na wątki współpracy uczelni i biznesu w czasach przełomowych przemian technologicznych. Spotkanie ma na celu identyfikację nowego podejścia obu stron do wzajemnych inicjatyw. Jest jednocześnie szansą na przedstawienie nowych form kształcenia w wąskich, specjalistycznych dziedzinach, które już teraz stanowią alternatywę dla metod nauczania dominujących na uczelniach. Organizatorem Forum Edumixer 2019 jest Sektorowa Rada ds. Kompetencji Informatyka, a partnerami Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji oraz Polskie Towarzystwo Informatyczne. Konferencja odbędzie się 7 listopada 2019 r. w siedzibie warszawskiej Akademii Leona Koźmińskiego (początek o godz. 9.30). Udział w wydarzeniu jest bezpłatny, a zapisy są możliwe za pośrednictwem krótkiego formularza dostępnego na stronie internetowej www.edumixer.pl.
Jarosław Kowalski, ekspert PIIT w obszarze systemu zastosowań nowych technologii w edukacji
Czytaj też: Czy skan umowy o pracę jest wiążący?