NSA: Pracodawca nie opłaci składek na emeryturę pomostową dla pielęgniarki OIOM-u
Anna K. (dane zmienione) była zatrudniona w szpitalu na oddziale intensywnej terapii i anestezjologii na stanowisku specjalisty pielęgniarstwa. Pracowała jako pielęgniarka odcinkowa, ale zastępowała też swoje koleżanki z zespołów operacyjnych przy znieczulaniu pacjentów do planowanych, jak i nagłych zabiegów. Inspektor pracy nakazał więc pracodawcy umieszczenie Anny K. w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, za których przewidziany jest obowiązek opłacania składek na Fundusz Emerytur Pomostowych. Organ wskazał bowiem, że zgodnie z pkt 24 załącznika nr 2 ustawy o emeryturach pomostowych, za prace o szczególnym charakterze uważa się prace personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru. Dyrektor szpitala wniósł jednak skargę.
Sprawą zajął się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, który wskazał, że podmiotem uprawnionym do zakwalifikowania danego rodzaju pracy jako wykonywanej w szczególnych warunkach lub pracy o szczególnym charakterze jest płatnik składek, a więc pracodawca. Jeśli nie uwzględni konkretnego stanowiska w wykazie, to inspekcja nie może nakazać wpisania pracownika do ewidencji. Inspektor złożył skargę kasacyjną.
Kamil Antonów, Marcin Bartnicki
SprawdźWykaz stanowisk określa pracodawca
Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że przyznanie pracownikowi uprawnienia do zawiadomienia inspekcji pracy o niewpisaniu go do ewidencji nie dowodzi, że może on skutecznie żądać rozstrzygnięcia czy rodzaj świadczonej przez niego pracy powinien być zaliczony do kategorii prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub pracy o szczególnym charakterze. Nie oznacza to też, że inspekcja pracy może nakazać pracodawcy umieszczenie pracownika w ewidencji. To bowiem pracodawca określa wykaz stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Wynika to z art. 41 ust. 4 pkt 1 ustawy o emeryturach pomostowych. Sąd wskazał też, że punktem odniesienia dla kompetencji do kontroli ewidencji pracowników (art. 10 ust. 1 pkt 9a ustawy o PIP) nie mogą być wykazy prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, określone załącznikami nr 1 czy nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, lecz wykaz stanowisk pracy płatnika - pracodawcy.
Czytaj także: SA: Trudno uzyskać prawo do emerytury pomostowej >>>
Miejsce wykonywania pracy było decydujące
W dokumencie tym uwzględniono stanowisko specjalisty pielęgniarstwa oddziału intensywnej terapii i anestezjologii, ale wyraźnie zastrzeżono, że ma to być pracownik wykonujący pracę na bloku operacyjnym w pełnym wymiarze czasu pracy, w warunkach ostrego dyżuru. Tym samym dokonano rozróżnienia pomiędzy osobami, których miejscem wykonywania pracy jest oddział intensywnej terapii i anestezjologii oraz blok operacyjny. Wynika z tego, że gdyby wolą pracodawcy było zamieszczenie w wykazie stanowisk wszystkich specjalistów pielęgniarstwa tego oddziału, to w zarządzeniu nie znalazłoby się zastrzeżenie, że chodzi o osoby wykonujących pracę wyłącznie na bloku operacyjnym w pełnym wymiarze czasu pracy. Dlatego też tylko w odniesieniu do takiego stanowiska można było mówić o wykonywaniu pracy o szczególnym charakterze.
Inspekcja nie mogła wydać nakazu
NSA podkreślił, że postępowanie inspekcji może zakończyć się wydaniem nakazu o wpisaniu konkretnego pracownika do ewidencji. Pod warunkiem jednak, że dane stanowisko pracy zostało przez samego pracodawcę zaliczone do wykazu stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, a pomimo to pracownik nie został w niej umieszczony. Natomiast nakazanie wpisania osoby świadczącej pracę na stanowisku niezaliczonym do wykazu, byłoby wiążącym ustalaniem, czy zostały spełnione wymogi przewidziane w ustawie o emeryturach pomostowych. Tymczasem do dokonywania tego rodzaju ustaleń organy inspekcji pracy nie są umocowane. Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną.
Wyrok NSA z 25 sierpnia 2020 r., sygn. akt I OSK 3390/19
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
