L.M. domagał się przyznania mu prawa do emerytury pomostowej. ZUS odmówił uwzględnienia wniosku. Organ rentowy uznał, że wnioskodawca w warunkach szczególnych pracował jedynie 14 lat, 11 miesięcy i 4 dni. Ubezpieczony po 1 stycznia 2009 r. nie pracował bowiem w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisów ustawy dotyczącej tego świadczenia. W ocenie organu rentowego, wnioskodawca nie mógł więc uzyskać prawa do emerytury pomostowej ani na podstawie art. 4, ani art. 49 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 664).
Ubezpieczony nie zgodził się z wydaną decyzją. Jego zdaniem, ustalenia organu rentowego były niewłaściwe. Sąd Okręgowy w Lublinie oddalił jednak wniesione odwołanie.
Czytaj również: Potrzebne zmiany przy emeryturach pomostowych>>
Brak prawa do emerytury pomostowej
Sąd okręgowy podzielił stanowisko ZUS, że ubezpieczony nie wykazał spełnienia przesłanek do ubiegania się o emeryturę pomostową. Z ustaleń sądu wynikało, że wnioskodawca pracował przy pracach wiertniczych, hydrologicznych i geodezyjnych, poszukując surowców i wody. Pracował też m.in. jako monter urządzeń elektronicznych oraz kierownik produkcji. Był też kierownikiem grupy sejsmicznej. Po 1 stycznia 2009 r. wnioskodawca dalej zajmował się pracą przy projektach sejsmicznych, przy czym nie były to prace związane z wydobyciem surowców, ale z ich poszukiwaniem. Pracodawca ubezpieczonego nie zgłosił go do Funduszu Emerytur Pomostowych. Nie odprowadzał składek na ten fundusz.
Czytaj w LEX: Ewidencja pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze – kontrola PIP >
Wynikało to z faktu, iż prace te nie były wyszczególnione w załączniku do ustawy o emeryturach pomostowych. Nie upoważniały więc ubezpieczonego do uzyskania emerytury pomostowej – wskazał sąd okręgowy.
Sprawdź również książkę: Prawo do emerytury z ubezpieczenia i zaopatrzenia społecznego. Komentarz do ustaw z orzecznictwem >>
Dwa tryby
Prawo do emerytury pomostowej przysługuje, jeśli ubezpieczony spełnia łącznie szereg warunków przewidzianych w art. 4 ustawy pomostowej. W szczególności ubezpieczony musi wykazać okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wynoszący minimum 15 lat. Ustawodawca uzależnił też przyznanie emerytury pomostowej od tego, czy wnioskodawca przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.
Czytaj w LEX: Praca w szczególnych warunkach i praca o szczególnym charakterze >
Drugi tryb uzyskania emerytury pomostowej przewidziano zaś w art. 49 ustawy. Z przepisu tego wynika, że prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która na dzień 1 stycznia 2009 r. legitymowała się 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych, jednakże w rozumieniu ustawy pomostowej.
Czytaj również: SN: Emerytura pomostowa nie na koszt innych ubezpieczonych>>
Prace wymagane przy emeryturze pomostowej
Sąd pierwszej instancji zwrócił uwagę, że ubezpieczony ukończył 60 rok życia, uzyskał ogólny staż ubezpieczeniowy wynoszący ponad 25 lat, a także legitymuje się 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych na dzień wejścia w życie ustawy o emeryturach pomostowych (1 stycznia 2009 r.). Mimo powyższego nie może on jednak uzyskać prawa do emerytury pomostowej. Kluczowe jest to, że ubezpieczony w ogóle nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnych charakterze w rozumieniu przepisów ustawy pomostowej.
Czytaj również: SN: Sprawa o emeryturę ma pilny charakter
Zawężony katalog
Z wyrokiem nie zgodził się wnioskodawca. Sąd Apelacyjny w Lublinie oddalił jego apelację. Jak podkreślił sąd apelacyjny, błędne jest stanowisko wnioskodawcy, że ustawa o emeryturach pomostowych umożliwia nabycia prawa do tego świadczenia po uwzględnieniu okresu 15 lat pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Taka możliwość, jak uznał SA, istnieje jedynie w przypadku ubezpieczonych spełniających warunek wykonywania po dniu 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych, ale jest ona wyłączona w stosunku do osób, które takiej pracy po wskazanej dacie nie wykonywały, a w rezultacie nie spełniają warunku określonego w art. 4 pkt 6 tej ustawy.
Zobacz procedurę w LEX: Zgłoszenie danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze ZUS ZSWA >
W konsekwencji osoba ubiegająca się o emeryturę pomostową, która po dniu 31 grudnia 2008 r. nie kontynuuje pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze i legitymuje się w związku z tym jedynie stażem pracy „szczególnej” według poprzednio obowiązujących przepisów, może nabyć prawo do tej emerytury jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy można kwalifikować, jako pracę w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 19 listopada 2019 r., III AUa 906/18, LEX nr 2749496.
Sprawdź w LEX: Jakie warunki musi spełnić nauczyciel żeby starać się o emeryturę pomostową? >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.