Przedsiębiorcy jeszcze nie wiedzą, że za chwilę mogą mieć problem z uzyskaniem wsparcia w ramach tarczy antykryzysowej. Ci, którzy dopiero pod koniec września albo wręcz w październiku będą wiedzieć, czy doszło do spadku obrotów, mogą już tej pomocy nie otrzymać. Wszystko dlatego, że 27 września przestaje obowiązywać art. 15g ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (dalej: ustawa w sprawie COVID-19). W efekcie wszystkie przepisy powiązane z tą regulacją, w tym także art. 15gg, staną się puste.

- Po tej dacie będzie chaos prawny, bo nie będzie pewności, czy nadal będą mogły być stosowane definicje określone w art. 15g jako „historyczne” i czy wojewódzkie urzędy pracy (dalej: WUP) będą chciały je stosować. Moim zdaniem, WUP nie będą przyjmowały wniosków, a przedsiębiorcom, którzy nie dostaną tej pomocy, pozostanie tylko pójście do sądu – mówi Piotr Nietrzpiel, radca prawny w kancelarii Wojewódka i Wspólnicy. I dodaje: - Decydująca będzie praktyka .

Czytaj w LEX: Wsparcie z FGŚP w przypadku nieobjęcia przestojem, przestojem ekonomicznym lub obniżeniem wymiaru czasu pracy >

Dofinansowanie wynagrodzeń pracowników

Chodzi o art. 15gg ustawy w sprawie COVID-19, który reguluje kwestie dofinansowania ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wynagrodzeń pracowników nieobjętych przestojem, przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy w następstwie COVID-19. Zgodnie z nim, podmioty, o których mowa w art. 15g ust. 1, u których wystąpił spadek obrotów gospodarczych w rozumieniu art. 15g ust. 9, w następstwie wystąpienia COVID-19, mogą zwrócić się z wnioskiem do dyrektora wojewódzkiego urzędu pracy, właściwego ze względu na swoją siedzibę, o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy, ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, na dofinansowanie wynagrodzenia pracowników, o których mowa w art. 15g ust. 4, nieobjętych:

  1. przestojem, o którym mowa w art. 81 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, lub
  2. przestojem ekonomicznym w następstwie wystąpienia COVID-19, o którym mowa w art. 15g ust. 5, lub
  3. obniżonym wymiarem czasu pracy w następstwie wystąpienia COVID-19, o którym mowa w art. 15g ust. 5.

Już na pierwszy rzut oka widać, że przepis art. 15gg, jest ściśle powiązany z art. 15g, do którego się odwołuje. Zresztą nie on jeden. W sumie takich przepisów jest kilkadziesiąt w ustawie w sprawie COVID-19, np. art. 15gb, art. 15gd, art. 15ge, art. 15z5, art. 15zzb czy np. art. 15zze. Tymczasem przepis art. 15g wkrótce przestanie obowiązywać. Zgodnie bowiem z art. 36 ust. 4 ustawy w sprawie COVID-19, przepisy art. 15g tracą moc po upływie 180 dni od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw. Termin ten upływa właśnie 27 września.

Sprawdź w LEX: Czy pracodawca może ubiegać się o wsparcie z art. 15gg ustawy antykryzysowej, jeżeli we wcześniejszych miesiącach otrzymał wsparcie na podstawie art. 15zzb ustawy na tych samych pracowników do wynagrodzeń za okres kwiecień - czerwiec? >

 


Niechlujstwo legislacyjne

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ma świadomość tego problemu. Jak ustalił serwis Prawo.pl, do wojewódzkich urzędów pracy trafiło pismo Departamentu Funduszy MRPiPS z interpretacją przepisów, zgodnie z którą przedsiębiorcy składający wnioski o dofinansowanie wynagrodzeń w trybie art. 15gg muszą te wnioski złożyć najpóźniej do… 27 września.  

Zobacz procedurę w LEX: Zasady przyznawania świadczeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych pracownikom nieobjętym przestojem, przestojem ekonomicznym oraz obniżonym wymiarem czasu pracy >

Zapytaliśmy resort pracy o to, do kiedy przedsiębiorcy mogą składać wnioski w trybie art. 15gg ustawy w sprawie COVID-19. W odpowiedzi poinformowano nas, że art. 36 ust. 4 ustawy w sprawie COVID-19 stanowi, że przepisy art. 15g tracą moc po upływie 180 dni od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacjami kryzysowymi oraz niektórych innych ustaw. - W obecnym stanie prawnym należy przyjąć, że ostatnim dniem składania wniosków przez podmiot jest 27 września 2020 r., a wypłata dofinansowania do wynagrodzeń pracowników może zostać zrealizowana za miesiąc wrzesień, październik, listopad – twierdzi MRPiPS. I dodaje: - Wyżej przytoczone przepisy ustawy odnoszą się również do art. 15gg ustawy.

Sprawdź w LEX: Czy jeśli pracodawca spożytkował środki z pożyczki na pokrycie kosztów wynagrodzeń za okres kwiecień - czerwiec 2020 r., to ma możliwość skorzystania z dofinansowania ze środków FGŚP wynagrodzeń pracowników nieobjętych przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy w następstwie COVID-19 za lipiec – wrzesień 2020 r.? >

Prawnicy, z którymi rozmawialiśmy potwierdzają, że taka interpretacja jest właściwa.

– Interpretacja ministerstwa jest prawidłowa. Art. 15gg jest przykładem niechlujstwa legislacyjnego. Został wprowadzony ustawą o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19. Ustawa ta zmieniała również art. 36 ustawy w sprawie COVID-19. Nie było zatem żadnych przeszkód, bo w tym przepisie, po art. 15g dodać art. 15gg. Niestety tego nie zrobiono, co rzeczywiście może wprowadzać w błąd – mówi Paweł Korus, radca prawny, partner w kancelarii Sobczyk & Współpracownicy. Jak tłumaczy, taka interpretacja jest prawidłowa, bo art. 15gg nie da się - z uwagi na liczne odesłania w tym przepisie - zastosować bez art. 15g, który traci moc z dniem 27 września.

Sprawdź w LEX: Jakie uprawnienia i obowiązki ma w okresie epidemii koronawirusa pracodawca, który uzyskał niepotwierdzoną informację, że pracownik ma wynik pozytywny na COVID-19? >

- Faktycznie to jest ostatni dzień obowiązywania art. 15g – potwierdza Waldemar Urbanowicz, adwokat z kancelarii adwokacko-radcowskiej Gujski Zdebiak. A ponieważ, jak twierdzi, art. 15gg jest ściśle z nim powiązany, to też po tej dacie nie będzie możliwe jego stosowanie.

Zobacz procedurę w LEX: Udzielanie urlopów wypoczynkowych w okresie stanu epidemii >

 


Także Tomasz Klemt, radca prawny, właściciel kancelarii prawnej, zwraca uwagę na art. 36 ust. 4 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, który zawiera postanowienia o utracie mocy art. 15g po upływie 180 dni od dnia wejścia w życie tej ustawy. - Nie zawiera jednak uchylenia mocy obowiązującej kolejnych przepisów (w tym art. 15gg), które stanowiły uzupełnienie postanowień art. 15g – zauważa mec. Klemt. Według niego, jest to zapewne związane z licznymi nowelizacjami ustawy oraz pośpiechem, który towarzyszył tym działaniom.

Sprawdź w LEX: Czy pracodawca może otrzymać z FGŚP (WUP) dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, na których otrzymuje dofinansowanie z PFRON  >

- Racjonalny ustawodawca powinien dokonać uchylenia również pozostałych przepisów, celem uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych. Niemniej jednak, postanowienia art. 15gg po utracie mocy art. 15g stają się puste, gdyż odwołują się one do art. 15g, który traci moc. Niemożliwa zatem byłaby interpretacja tego przepisu celem jego prawidłowego zastosowania – podkreśla mec. Tomasz Klemt.

Sprawdź w LEX: Czy wynagrodzenie postojowe liczy się do urlopu?  >

- Zgodnie z przepisami przejściowymi zawartymi w tarczy, art. 15g ma utracić moc z dniem 27 września. Ten sam termin przyjęto w zakresie dofinansowań z art. 15gg choć przyznam, że jasnej podstawy prawnej ku temu nie widzę – mówi z kolei prof. dr hab. Arkadiusz Sobczyk. Przyznaje, że wszystkie urzędy stosują na stanowisku, że 15gg też obowiązuje do tej samej daty. – Wskazuje się przy tym, że jest to termin składania wniosków, a dofinansowanie może być wypłacane nadal, jeśli np. zostało przyznane na 3 miesiące przed 27 września – zaznacza prof. Sobczyk.

 

Co dalej po 27 września?

- Tylko szybka interwencja ustawodawcy może coś zmienić – mówi mec. Waldemar Urbanowicz.

I rzeczywiście taka inicjatywa została już podjęta, a ścieżka legislacyjna w Sejmie była szybka. Wystąpili z nią posłowie PiS. Tak zazwyczaj się dzieje, gdy rządowi zależy na skróceniu procesu legislacyjnego i czasochłonnego wymogu konsultacji publicznych. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 559) trafił do Sejmu 14 sierpnia i jeszcze tego samego dnia odbyły się jego trzy czytania a uchwalona ustawa trafiła do Senatu. Ten ma swoje posiedzenie 10 i 11 września. Sejm zaś obraduje 16 i 17 września.

Teoretycznie więc parlament może jeszcze zdążyć z uchwaleniem ustawy, która w swoim art. 1 przewiduje dodanie nowego art. 15gh do ustawy w sprawie COVID-19, zgodnie z którym wnioski o przyznanie świadczeń na dofinansowanie wynagrodzeń pracowników, o których mowa w art. 15g i art. 15gg, mogą być składane najpóźniej w terminie 30 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.

A co jeśli nie zdąży?

- Jest wiele sposobów legislacyjnych na to, aby takie wnioski złożone przed 27 września lub po tej dacie zostały jednak rozpatrzone. Przecież tak też było z dodatkowym zasiłkiem opiekuńczym, gdy pojawiła się kwestia braku podstawy prawnej do jego wypłacania po dniu 25 maja. Wtedy rząd po cichu poprawiał przepisy, a ZUS zapowiedział, że wnioski rodzice mogą składać, a zostaną rozpatrzone, gdy będzie już podstawa prawna. Tu też tak może być – mówi mec. Urbanowicz. Nie ukrywa jednak, że wszystko dzieje się za późno, a rząd mógł i powinien przejrzeć tarcze antykryzysowe pod kątem przepisów, które utracą lada moment swoją moc obowiązującą.

Mec. Piotr Nietrzpiel przewiduje natomiast chaos prawny. Tym bardziej, że – jak mówi – przedsiębiorcy są obecnie dezinformowani.
– Wojewódzkie urzędy pracy informują o 27 września, jako ostatnim dniu na złożenie wniosku, ale nikt nie informuje przedsiębiorców, że w parlamencie trwa proces legislacyjny, który może zakończyć się finalnie wydłużeniem okresu obowiązywania przepisu art. 15g i w konsekwencji również art. 15gg
– podkreśla. A sprawa – według mec. Nietrzpiela - jest poważna, bo wiele firm, zwłaszcza małych, nie ma swoich działów prawnych, które mogłyby dla nich śledzić zmiany. Bardzo często są więc zdane na informacje z urzędu.  

Czytaj również: Dofinansowanie wynagrodzeń z FGŚP nie przekreśla pomocy od starosty