Czy w klinice stomatologicznej zatrudniającej ok 50 pracowników musi być zatrudniony inspektor ds. przeciwpożarowych na podstawie umowy o pracę czy zlecenia?
Czy wystarczą osoby wyznaczone do zwalczania pożarów i kierowania ewakuacją?

Sprawę należy rozpatrywać w dwóch aspektach. Zatrudnienia specjalisty (inspektora) ds. przeciwpożarowych oraz wyznaczenia pracownika do wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników. W pierwszym wypadku mówi o tym ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380 z późn. zm.) – dalej u.o.p., w drugim wypadku ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p. Specjalista (inspektor) ds. przeciwpożarowych, o którym mówi u.o.p., może być zatrudniony na umowę o pracę, a także, jako pracownik z zewnątrz zatrudniony na podstawie zlecenia. Może to być również firma oferująca usługi w zakresie ochrony przeciwpożarowej. Wyznaczony przez pracodawcę pracownik, o którym mówi k.p. powinien być zatrudniony w zakładzie pracy, w którym pełnić będzie swoje zadania w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników. Obie ustawy nie wymieniają poziomu zatrudnienia ani też wielkości zakładu dla obowiązku zatrudniania specjalisty (inspektora) ochrony przeciwpożarowej oraz wyznaczania pracownika do wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników. Ustawa o ochronie przeciwpożarowej. do zatrudnienia specjalisty (inspektora) zobowiązuje właściciela budynku, obiektu budowlanego lub terenu, k.p. do wyznaczenia pracownika do wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników zobowiązuje pracodawcę. Pracodawca nie musi być jednocześnie właścicielem budynku, obiektu budowlanego lub terenu. W tym konkretnym przypadku, zawartym w pytaniu, należy sprawdzić, czy klinika stomatologiczna jest właścicielem budynku, obiektu budowlanego lub terenu. Oczywiście, umowa z właścicielem budynku, obiektu budowlanego lub terenu może stanowić inaczej - na podstawie umowy cywilnoprawnej może obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej scedować na użytkownika.

Pracownik zatrudniony na stanowisku specjalisty (inspektora) ochrony przeciwpożarowej, wykonujący czynności zgodnie z u.o.p. powinien: posiadać co najmniej wykształcenie średnie i ukończone szkolenie inspektorów ochrony przeciwpożarowej lub mieć tytuł zawodowy technika pożarnictwa lub uzyskać uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodu technika pożarnictwa.
Zadania pracodawcy w zakresie ochrony pożarowej, zgodnie z art. 2091 k.p. - pracodawca jest zobowiązany zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, zwalczania pożarów, ewakuacji pracowników; zobowiązany jest wyznaczyć pracowników do: udzielania pierwszej pomocy, wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników; zobowiązany jest również zapewnić łączność ze służbami zewnętrznymi wyspecjalizowanymi w zakresie udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, ratownictwa medycznego oraz ochrony przeciwpożarowej. Działania te powinny być dostosowane do rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, liczby zatrudnionych pracowników i innych osób przebywających na terenie zakładu pracy oraz rodzaju i poziomu występujących zagrożeń. Liczba pracowników wyznaczonych do zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników, ich szkolenie oraz wyposażenie powinny uwzględniać rodzaj i poziom występujących zagrożeń.
Przepisy k.p. nie zwalniają właściciela budynku, obiektu budowlanego lub terenu z obowiązków w sprawie wykonywania czynności w zakresie ochrony przeciwpożarowej, wynikających z u.o.p.
Kazimierz Kościukiewicz