Jak poinformował w czwartek Państwowy Inspektorat Pracy, w ramach realizowanej od początku 2022 roku, trzyletniej „Strategii kontroli i prewencji w budownictwie” inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy w czerwcu przeprowadzili zintensyfikowane czynności kontrolne na „małych placach budów” (tj. do 20 osób pracujących w tym samym czasie).
Ponad tysiąc skontrolowanych budów
Z informacji wynika, że w sumie przeprowadzono 1082 kontrole robot budowlanych, którymi objęto 1059 przedsiębiorców. Skontrolowano 893 place budowy lub miejsca wykonywania robót budowlanych. Pracę wykonywało na nich 4370 osób, z których 3408 było zatrudnionych na podstawie stosunku pracy.
Większość przedsiębiorców wykonywała roboty budowlane związane z budową, przebudową lub remontem obiektów kubaturowych – budynków – 92% kontroli. Dominowały mikroprzedsiębiorstwa, czyli firmy o kilkuosobowym zatrudnieniu, tj. do 9 osób oraz pozostałe małe zakłady, tj. o zatrudnieniu od 10 do 49 osób.
Niebezpieczne prace na wysokości
Inspektorzy pracy najczęściej stwierdzali naruszanie przepisów bhp przy wykonywaniu prac na wysokości. Brakowało zabezpieczeń przed upadkiem z wysokości podczas wykonywania prac na stropach, dachach, balkonach, itp. Brak lub niewłaściwe zabezpieczenie osób pracujących przed możliwością upadku dotyczył zarówno wykonania zabezpieczeń zbiorowych (80%) np. balustrad ochronnych wzdłuż krawędzi stropów, jak i stosowania środków ochrony indywidualnej (81%). Brakowało także zabezpieczeń szybów windowych, otworów w ścianach zewnętrznych oraz w stropach chroniących przed wpadnięciem (69%).
Inspektorzy PIP stwierdzili, że dominującą nieprawidłowością, występującą prawie na wszystkich kontrolowanych rusztowaniach (89%), był brak lub nieprawidłowe wykonane balustrady ochronne zabezpieczające przed upadkiem z wysokości od strony przestrzeni otwartych przy pomostach roboczych. Ponadto stwierdzono:
- brak bądź niepełne pomosty robocze lub pomosty niesystemowe wykonane na budowie albo po prostu luźno ułożone deski na ramach rusztowania tylko na poziomie wykonywania robót,
- brak bądź nieprawidłowo wykonane piony komunikacyjne,
- brak lub niewłaściwe zakotwienie konstrukcji rusztowań do stałych elementów obiektów budowlanych,
- nieprawidłowe posadowienie konstrukcji rusztowania na podłożu (rusztowania postawione bezpośrednio na miękkim gruncie lub na podparciu z desek czy cegieł bądź bloczków gazobetonowych nie gwarantującym odpowiedniej wytrzymałości i stabilności).
W ponad połowie kontrolowanych zakładów pracujący wykonywali prace bez wymaganych środków ochrony indywidualnej – głównie hełmów ochronnych, ale również ochron słuchu, dłoni, twarzy lub oczu. Dotyczyło to co trzeciego kontrolowanego pracującego. Nieraz stwierdzano, że pracownicy posiadali środki ochrony indywidualnej na wyposażeniu, lecz ich nie używali (np. przechowywali w samochodzie) – szczególnie w upalne dni.
Czytaj: Wolters Kluwer i EcoMS pomogą firmom w spełnianiu wymogów BHP>>
Źle oznakowane strefy niebezpieczne
W 60% kontroli zastrzeżenia dotyczyły braku bądź nieprawidłowego wygrodzenia i oznakowania stref i miejsc niebezpiecznych, w tym wykonania daszków ochronnych, w miejscach wykonywania prac ziemnych, strefach pracy maszyn budowlanych, pracach w wykopach, na dachach czy też na rusztowaniach, gdzie występuje zagrożenie spadania przedmiotów z wysokości, itp.. Obowiązki w ww. zakresie przedsiębiorcy ograniczali zazwyczaj do wyznaczenia terenu prowadzenia prac za pomocą kolorowej taśmy.
Bardzo dużym problemem występującym w ponad połowie kontrolowanych budów (58%) było zapewnienie prawidłowych przejść i dojść stanowisk pracy. Najczęściej dotyczyło to braku zabezpieczeń przed upadkiem z wysokości ze schodów, pochylni lub pomostów.
Zauważalny był brak zabezpieczenia przewodów elektrycznych przed uszkodzeniem mechanicznym, które pozostawiane na ciągach komunikacyjnych, stwarzały ryzyko potknięcia, a w przypadku ich uszkodzenia - porażenia prądem elektrycznym. Stwierdzono to aż w 78% kontroli, w których badano problem. Jednocześnie zaobserwowano eliminowanie tego typu zagrożenia poprzez coraz częstsze stosowanie elektronarzędzi zasilanych akumulatorowo.
Kilka tysięcy decyzji
Ogółem, inspektorzy pracy skierowali do pracodawców 6752 decyzje dotyczące nieprawidłowości w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (w tym wydane w formie ustnej), z czego:
- 728 decyzji wstrzymania prac,
- 663 decyzji wstrzymania eksploatacji maszyn,
- 479 decyzji skierowania do innych prac,
- 61 decyzji zakazania wykonywania prac dot. 178 osób,
- 3321 decyzji z rygorem natychmiastowej wykonalności na podstawie art. 108 Kpa, ze względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego.
Średnio podczas jednej kontroli wydano 6,2 decyzji nakazowych, w tym 4,2 dotyczyły bezpośrednich zagrożeń dla życia lub zdrowia osób pracujących. Ponadto, w trakcie kontroli, inspektorzy pracy udzielili 4578 porad technicznych.