Kwestia zamykania i zawieszania małych i średnich przedsiębiorstw stała się przedmiotem interpelacji skierowanej przez grupę posłów do Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Wskazywali w niej, że do biur poselskich coraz częściej napływają informacje o pogarszającej się sytuacji sektora MŚP, który stanowi ponad 90 proc. wszystkich przedsiębiorstw w Polsce. Główną bolączką przedsiębiorców jest: inflacja, rosnące koszty prowadzenia działalności czy niekorzystne i skomplikowane zmiany wprowadzone regulacjami tzw. "Polskiego  Ładu". 

- Wszelkie zastosowane dotychczas tarcze osłonowe, niwelujące skutki pandemii COVID-19 czy skutki inwazji zbrojnej Rosji na Ukrainę, nie wsparły tych przedsiębiorców w wystarczający sposób. Sprawą oczywistą jest, że proces wpadania w spiralę kryzysu gospodarczego jest długofalowy i jest szeregiem występujących obok siebie i po sobie zjawisk, jednak już dziś są one zbyt oczywiste, by rządzący pozostawali bezczynni wobec tej sytuacji. Dodać należy tu także, że nasza atrakcyjność inwestycyjna na tle Europy zmalała, a pieniądze z KPO, które mogłyby pomóc polskim obywatelom pozostają nadal nieosiągalne przez złe decyzje rządu - podkreślali posłowie. 

Czytaj w LEX: Zawieszenie działalności gospodarczej na przykładach >

Czytaj też: Średnie wynagrodzenie realnie niższe o ponad 1000 zł >>

Coraz więcej zawieszonych firm 

Ministerstwo Rozwoju i Technologii w odpowiedzi na interpelację pozostaje jednak optymistyczne. Wynika z niej, że - krótko mówiąc - nie jest tak źle, jak mogłoby być. 

- Patrząc z perspektywy danych za I półrocze 2022 r., czyli ostatnie dostępne dane dla zbiorowości powyżej 9 zatrudnionych, pogorszenie wyniku finansowego w ujęciu rocznym nastąpiło tylko w 18 z 74 działów PKD, dla których dostępne są dane. Poprawa wyników finansowych nastąpiła natomiast w 56 z 74 działów PKD. Dane GUS wskazują, że od 2019 r. zmniejsza się liczba sądowych upadłości podmiotów gospodarczych - czytamy w odpowiedzi na interpelację. 

Zobacz procedury w LEX:

Likwidacja działalności gospodarczej - działalność indywidualna >

Likwidacja działalności gospodarczej - spółka cywilna >

O ile jednak rzeczywiście dane nie wskazują na duże różnice w liczbie likwidacji działalności gospodarczych (analizowanych rok do roku), o tyle sytuacja zmienia się w przypadku zawieszania firm. Jak wynika z liczb przekazanych przez MRiT, w 2021 r. zawieszono 528 120 tys. działalności, natomiast w 2022 r. - 620 008 tys. Do połowy lutego 2023 r. liczba ta wzrosła o dodatkowe 25 558 tys. Jest to o tyle istotne, że jeśli porówna się dane o zawieszanych działalnościach od 2019 r., to można dostrzec, że po raz pierwszy skok jest aż tak znaczący.

Czytaj też: Inflacja uderza mocno w gastronomię, w tej branży rejestruje się coraz mniej firm >>

Zobacz procedury w LEX:

Zawieszenie działalności gospodarczej >

Odwieszenie działalności gospodarczej >

Zawieszenie ma pomóc "przeczekać" kryzys

Jak ocenia Anna Çoban, adwokat i partner w Kancelarii Adwokackiej Çoban Legal, te dane są najlepszym dowodem na to, że w sektorze MŚP źle się dzieje, a przedsiębiorcom coraz trudniej funkcjonować. Zawieszenie jest bowiem tak naprawdę sposobem "przeczekania" na lepszy moment bez konieczności zamykania działalności czy ogłaszania upadłości. 

Sprawdź w LEX: Czy zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej przez osobę fizyczną wpłynie na wysokość płaconych przez nią kwot podatku od nieruchomości oraz podatku rolnego? >

- Formalne zawieszenie firmy daje przedsiębiorcy oddech. W dzisiejszych czasach prowadzenie biznesu w Polsce wymaga bardzo dużo pracy, samozaparcia i wysiłku. Zawieszając firmy przedsiębiorcy nie chcą grzebać, likwidować swojej pracy, chcą dać sobie chwilę, żeby dojść z powrotem do płynności finansowej. Poza tym liczą, że przeszkody w prowadzeniu działalności, przede wszystkim w postaci wysokich kosztów, opłat i składek, z biegiem czasu się zmniejszą. W okresie zawieszenia przedsiębiorca, nie wykonując działalności gospodarczej, nie musi składać comiesięcznych Jednolitych Plików Kontrolnych (JPK) do urzędu skarbowego, nie jest też zobowiązany do zapłaty składek ZUS. Należy pamiętać, że od nowego roku wzrosły stawki ZUS, co ma dla małych i średnich przedsiębiorców ogromne znaczenie - wyjaśnia prawniczka.

Czytaj w LEX:

Oskładkowanie umów zlecenia na przykładach >

Zasady sporządzania i korygowania dokumentów zgłoszeniowych do ZUS >

Rozwiązania osłonowe nie wystarczą 

MRiT w odpowiedzi na interpelację wymienia rozwiązania ustawowe oraz osłonowe, które zostały niedawno wprowadzone właśnie w celu ochrony przedsiębiorców przed kryzysem i rosnącymi kosztami (prądu, gazu, itp.). Jak zaznaczają jednak prawnicy, to oczywiście dobrze, że ustawodawca stara się wypracowywać rozwiązania osłonowe, ale problem jest zdecydowanie głębszy. 

Czytaj w LEX: Stosowanie przepisów dotyczących konsumenta do osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą >

- Rządowe mechanizmy pomocy przedsiębiorcom przypominają próby zatykania dziur w tamie palcami – przynosi to chwilowe efekty, pozwala ochronić niektóre branże przynajmniej na chwilę, jednak w ostatecznym rozrachunku nie spowoduje, że woda nie wyleje. W chwili obecnej najtrudniejsze dla przedsiębiorców jest rozliczanie podatkowe i składkowe – przepisy w tym obszarze są skomplikowane, zmieniają się w zasadzie co chwila, na dodatek są egzekwowane bezwzględnie, a prawdziwych ekspertów w tym obszarze nie ma. Przedsiębiorca, którego biznes przynosi straty, i tak musi znaleźć pieniądze na opłatę składek. Z kontrahentem potencjalnie może negocjować. Z urzędami – negocjacje są rzadkością. Co więcej, otoczenie prawne i praktyka powoduje, że zapłata kontrahentowi jego faktury, w celu utrzymania firmy przy życiu i kontynuowania działalności, w sytuacji nieopłacenia podatku, może być poczytana za działanie niezgodne z prawem, często wręcz zagrożone sankcjami karnymi - mówi mec. Bartosz Rodak, adwokat, doradca podatkowy w Zespole Doradztwa Prawnego Mariański Group. 

Czytaj w LEX: Zasiłek chorobowy przedsiębiorcy – poradnik krok po kroku >

- Tam gdzie duży sobie poradzi, tam jedno- czy kilkuosobowa firma już niekoniecznie. Państwo musi stworzyć bardziej przyjazne środowisko dla MŚP. Te firmy zawieszone i te, które na co dzień walczą o przetrwanie - bo to jest walka z inflacją i wszelkimi kosztami - na to czekają - komentuje Anna Çoban. 

- Moim zdaniem sytuacja jest trudna – obszar prawa w odniesieniu do przedsiębiorców stał się skrajnie skomplikowany i nieprzyjazny, regulacje zmieniają się zbyt często i w zbyt radykalny sposób - podsumowuje mec. Rodak.