Badania prowadzone są przez WIOŚ oraz przez Fundację ARMAAG (Agencja Regionalnego Monitoringu Atmosfery Aglomeracji Gdańskiej), którzy są partnerami w realizacji projektu związanego z monitorowaniem powietrza, finansowanego z unijnych środków pomocowych, pod nazwą „Airpomerania”.
Ze względu na metody wykonywania pomiarów można je podzielić na dwie grupy. Są to pomiary automatyczne i manualne. Pomiary automatyczne charakteryzują się tym, że są realizowane w sposób ciągły a wyniki ich dostępne są natychmiast i mogą być prezentowane na portalach internetowych (dla naszego województwa aktualny stan zanieczyszczenia powietrza prezentowany jest na stronie airpomerania.pl, natomiast w skali całego kraju można uzyskać na ten temat informacje ze strony Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska powietrze.gios.gov.pl). Niestety, nie można tak zrobić w przypadku pomiarów manualnych. W metodach tych ostateczne oznaczenie zanieczyszczenia następuje po pracach nad próbką w laboratorium. Wyniki badań znane są dopiero po zakończeniu badań. Czas, który upływa od rozpoczęcia ekspozycji do zakończenia badań, ocenić należy na trzy tygodnie do trzech miesięcy, w zależności od oznaczanej substancji i stosowanej metodyki badawczej.
Mierzone w sieci substancje za pomocą automatycznych analizatorów to: pył zawieszony - frakcje PM10 i PM2.5, dwutlenek siarki, tlenki azotów, ozon, tlenek węgla, benzen oraz prekursory ozonu (toluen, mp-ksylen, oksylen oraz etylobenzen). Dodatkowo każda stacja automatyczna wyposażona jest w stację meteorologiczną mierzącą temperaturę, ciśnienie atmosferyczne, prędkość i kierunek wiatru, wilgotność powietrza oraz wielkość opadu.
Manualnymi metodami mierzy się pył zawieszony, jego skład (zwartość metali ciężkich oraz wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych – w tym m.in. benzo(a)pirenu) oraz benzen. Zdarza się, że na stacji mogą być prowadzone badania obiema metodami. Jest tak w przypadku pyłu zawieszonego. Ma to związek z jakością badań. W przypadku wymienionych zanieczyszczeń, automatyczne pomiary zapewniają wysoką jakość w przypadku: dwutlenku siarki, tlenków azotu, ozonu, tlenku węgla, benzenu. Najważniejszym zadaniem sieci pomiarów jakości powietrza jest zapewnienie wysokiej jakości wyników pomiarów prowadzonych w ramach PMŚ. Niestety, nie ma wśród nich automatycznych pomiarów pyłu zawieszonego. Dla pyłu zawieszonego wysoką jakość pomiarów zapewnić mogą jedynie pomiary z użyciem metod manualnych, a ich rezultat znany jest po stosunkowo długim czasie. Więc aby spełnić obowiązek informowania społeczeństwa i władz, musimy zgodzić się, że będziemy dysponować jedynie wynikiem gorszej jakości, tym z pomiarów automatycznych.
Zadania realizowane w ramach systemu pomiarowego obejmują wszystkie istotne elementy systemu ocen jakości powietrza:
- Prowadzenie monitoringu powietrza – uzyskanie informacji o poziomach substancji w powietrzu w odniesieniu do standardów jakości powietrza
- Ocenę jakości powietrza – identyfikowanie obszarów wymagających poprawy jakości powietrza – wykorzystywanych przez Zarząd Województwa Pomorskiego do opracowania bądź aktualizacji programów ochrony powietrza w strefach, gdzie standardy jakości powietrza nie są zachowane.
- Informowanie i ostrzeganie społeczeństwa w przypadku przekraczania poziomów alarmowych stężenia substancji w powietrzu oraz informowanie o ryzyku przekroczenia poziomów dopuszczalnych.
- Monitorowanie skuteczności wprowadzonych programów naprawczych.
- Działania krótkoterminowe, w tym system informowania i ostrzegania społeczeństwa.
Źródło: www.gdansk.wios.gov.pl, stan z 28.02.2017 r.
