Odpowiedź
Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego jest właściwym organem w sprawie sprawdzenia legalności budynku wybudowanego w 1950 r.

Uzasadnienie
1. Do kompetencji powierzonych Powiatowemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego na podstawie art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.) - dalej pr. bud. należą m.in. zadania związane z prowadzeniem postępowania administracyjnego w sprawie obiektów budowlanych wybudowanych bez pozwolenia na budowę (art. 48 pr. bud.) - ich legalizacji bądź rozbiórki.

Przepisy ustawy pr. bud. nie zawierają norm, które wyłączałyby właściwość PINB w zakresie badania legalności wybudowania obiektów budowlanych powstałych kilkadziesiąt lat temu. W przepisach pr. bud. nie została zamieszczona regulacja zastrzegająca przedawnienie dla samowolnie wybudowanych obiektów budowlanych.

Kontynuując powyższą myśl należy stwierdzić, że organ nadzoru budowlanego zobowiązany jest prowadzić postępowanie legalizacyjne także w sprawie obiektów budowlanych wybudowanych kilkadziesiąt lat temu.


2. Konstrukcja przedawnienia w stosunku do samowolnie wykonywanych robót budowlanych ma zastosowanie wyłącznie na gruncie przepisów prawa karnego. Wykonywanie robót budowlanych w przypadkach określonych w art. 48, art. 49b, art. 50 ust. 1 pkt 1 lub art. 50 ust. 1 pkt 2 pr. bud. stanowi przestępstwo i podlega karze grzywny, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 (art. 90 pr. bud.).

Przestępstwo samowoli ulega przedawnieniu po upływie 5 lat od czasu jego popełnienia. Zgodnie z art. 101 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.) karalność przestępstwa zagrożonego karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lata ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło 5 lat.

3. W sytuacji ustalenia przez PINB, że budynek wybudowany w 1950 r. został zrealizowany w warunkach samowoli budowlanej, postępowanie organu powinno być przeprowadzone na podstawie przepisów ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo budowlane (Dz. U. Nr 38, poz. 229 z późn. zm.) - dalej s. pr. bud. Zgodnie z art. 103 ust. 2 pr. bud. do obiektów, których budowa została zakończona przed dniem wejścia w życie ustawy, nie stosuje się przepisu art. 48 i stosuje się przepisy dotychczasowe. Postępowanie w stosunku do obiektu budowlanego wybudowanego przed 1 marca 1975 r. powinno być zatem prowadzone w oparciu o art. 37 s. pr. bud. Pogląd powyższy znajduje poparcie zarówno w doktrynie (por. Z. Kostka, Prawo budowlane. Komentarz, Gdańsk 2007, s. 243) jak i orzecznictwie (zob. wyrok NSA z dnia 13 lutego 2002 r., SA/Bk 1487/01; wyrok WSA w Opolu z dnia 21 grudnia 2011 r., II SA/Op 433/11; WSA w Warszawie w wyroku z dnia 26 kwietnia 2006 r., VII SA/Wa 1686/05, LEX nr 204966, wyrok NSA z dnia 22 listopada 2006 r., II OSK 1384/05).

Dla oceny prawidłowości inwestycji należy zastosować przepisy techniczne obowiązujące w czasie budowy budynku. Przepisy s. pr. bud. nie zawierają żadnych uregulowań pozwalających na ich stosowanie do oceny legalności i prawidłowości inwestycji zakończonych przed jej wejściem w życie (zob. wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 29 marca 2011 r., II SA/Bd 1283/10). Legalizacja budynku powinna spełniać warunki określone w art. 37 s. pr. bud. na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów o planowaniu przestrzennym (wyrok NSA z dnia 8 października 2007 r., II OSK 1318/06, LEX nr 347963).

W 1950 r. obowiązywało rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 lutego 1928 r. o prawie budowlanym i zabudowaniu osiedli (Dz. U. z 1939 r. Nr 34, poz. 216 z późn. zm.), a zatem przeprowadzenie oceny prawidłowości wybudowania budynku powinno nastąpić przy zastosowaniu przepisów tego aktu.