Czy należy wszcząć postępowanie administracyjne w sprawie wygaśnięcia decyzji o pozwoleniu na użytkowanie obiektu w przypadku, gdy stwierdzono, że zawarty w decyzji warunek w postaci wykonania pozostałych robót budowlanych, nie został zrealizowany?
Organ nadzoru budowlanego powinien wszcząć postępowanie administracyjne w sprawie uchylenia decyzji o pozwoleniu na użytkowanie obiektu budowlanego na podstawie art. 162 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego, a nie w sprawie jej wygaśnięcia na podstawie art. 162 § 1 pkt 2 k.p.a.
Zgodnie z treścią art. 59 ust. 2 ustawy Prawo budowlane właściwy organ może w pozwoleniu na użytkowanie obiektu budowlanego określić warunki użytkowania tego obiektu albo uzależnić jego użytkowanie od wykonania, w oznaczonym terminie, określonych robót budowlanych. Brak wykonania robót budowlanych oznacza, że obowiązek, od którego uzależniona została skuteczność decyzji nie został zrealizowany. W takiej sytuacji zastosowanie znajduje art. 162 k.p.a. przewidujący przypadki wygaśnięcia i uchylenia decyzji administracyjnej, przy czym w omawianej sprawie pewne kłopoty może nastręczać podstawa rozstrzygnięcia w przedmiocie pozbawienia mocy prawnej pozwolenia na użytkowanie. Stosownie do treści art. 162 § 1 pkt 2 k.p.a. organ administracji publicznej, który wydał decyzję w pierwszej instancji, stwierdza jej wygaśnięcie, jeżeli decyzja została wydana z zastrzeżeniem dopełnienia przez stronę określonego warunku, a strona nie dopełniła tego warunku. Z kolei art. 162 § 2 k.p.a. stanowi, iż organ administracji publicznej uchyli decyzję, jeżeli została ona wydana z zastrzeżeniem dopełnienia określonych czynności, a strona nie dopełniła tych czynności w wyznaczonym terminie. Warunek jest tu ujmowany jako element decyzji i chodzi w art. 162 § 1 pkt 2 k.p.a. tylko o warunek, który ma dopełnić strona. Warunek, o którym mowa w tym przepisie, to warunek w rozumieniu przepisów prawa cywilnego jako zawarte w decyzji zastrzeżenie, które uzależnia powstanie lub ustanie skutku prawnego od zdarzenia przyszłego i niepewnego (art. 89 k.c.). Nie należy więc nazwy tej używać ani na oznaczenie zdarzenia przyszłego i niepewnego, ani na oznaczenie innego rodzaju postanowień czynności prawnej, ani również na określenie ustawowych przesłanek (tzw. conditiones iuris), od których zależy ważność lub skuteczność czynności prawnej [por. A. Wróbel [w:] M. Jaśkowska, A. Wróbel, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Zakamycze, Kraków 2005, uwaga 4 do art. 162]. Z kolei w przypadku nałożenia na stronę obowiązku dopełnienia w wyznaczonym terminie określonych czynności i ich niedopełnienia przez stronę w tym terminie (art. 162 § 2 k.p.a.), chodzi o sytuacje, w których przepisy prawa materialnego uprawniają organ administracji publicznej do określenia w decyzji administracyjnej dodatkowych obowiązków. Jako przykład przepisu upoważniającego do obciążenia adresata decyzji zleceniem wskazać można art. 36 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo budowlane, zgodnie z którym właściwy organ w pozwoleniu na budowę określa szczególne warunki zabezpieczenia terenu budowy i prowadzenia robót budowlanych. Również na podstawie art. 59 ust. 2 ustawy Prawo budowlane organ nadzoru budowlanego może w pozwoleniu na użytkowanie obiektu budowlanego uzależnić jego użytkowanie od wykonania, w oznaczonym terminie, określonych robót budowlanych. Częstokroć przepisy o charakterze materialnoprawnym posługują się w takich przypadkach określeniem "warunek". Jednakże warunek taki to nic innego jak zlecenie, a więc pewna dodatkowa klauzula do aktu administracyjnego, której celem jest spowodowanie pewnego zdarzenia, wywołanie określonego skutku przez podmiot, na którego korzyść decyzja została wydana [por. A. Matan [w:] G. Łaszczyca, Cz. Martysz, A. Matan, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Tom II, Zakamycze, Kraków 2005, uwaga 1-3 do art. 162 § 2]. Mając powyższe na uwadze brak wykonania obowiązku realizacji określonych robót budowlanych, jako zlecenia dopełnienia określonych czynności, powinien skutkować uchyleniem decyzji o pozwoleniu na budowę na podstawie art. 162 § 2 k.p.a.