Pytanie:
Inwestor zawarł w umowie na wykonanie robót budowlanych m.in. następujący zapis "wykonawca jest zobowiązany zapewnić, żeby kierownik budowy oraz kierownicy robót branżowych fizycznie przebywali i wykonywali swoje obowiązki na terenie budowy".

O tym, że nie ma kierownika budowy informuje inwestora inspektor nadzoru inwestorskiego, który codziennie wizytuje budowę. Nie mniej jednak inżynier budowy po skończonej pracy wozi kierownikowi budowy dziennik budowy celem uzupełniania wpisów – tak więc wpisy w dzienniku budowy realizowane są "na bieżąco".

W ocenie inwestora postępowanie kierownika budowy narusza ciążące na nim obowiązki wynikające m.in. z ustawy pr. bud., jak również zawartej umowy, przecież tak naprawdę budowa jest prowadzona przez osobę nieposiadającą stosownych uprawnień budowlanych.

Czy w sytuacji, kiedy kierownik budowy jest na budowie bardzo rzadko, a jego obowiązki pełni tak naprawdę inżynier budowy (osoba bez uprawnień budowlanych), oprócz naruszenia ww. ustaleń umowy, naruszone są również obowiązki kierownika budowy, które zostały określone w art. 22 pr. bud.?

Odpowiedź:
Zgodnie z art. 22 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane – dalej pr. bud. do podstawowych obowiązków kierownika budowy należy zorganizowanie budowy i kierowanie budową obiektu budowlanego w sposób zgodny z projektem lub pozwoleniem na budowę, przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy.

Oczywistym jest, że wykonywanie obowiązków kierownika budowy wiąże się z koniecznością jego stałej obecności na terenie budowy. Wprawdzie przepisy prawa budowlanego nie precyzują jak często i jak długo kierownik budowy powinien być obecny na terenie budowy, niemniej nie sposób kierować w sposób należyty budową pojawiając się przy wykonywanych robotach jedynie okazjonalnie.

Z pytania wynika, że inżynier budowy po skończonej pracy wozi kierownikowi budowy dziennik budowy celem uzupełniania wpisów, przez co wpisy w dzienniku budowy realizowane są na bieżąco. Stanowi to naruszenie obowiązków kierownika budowy oraz obowiązujących przepisów.

Zgodnie bowiem z § 11 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie dziennika budowy, montażu i rozbiórki, tablicy informacyjnej oraz ogłoszenia zawierającego dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia dziennik budowy znajduje się na stałe na terenie budowy lub rozbiórki i jest dostępny dla osób upoważnionych. Kierownik budowy dopuszcza się naruszenia swoich obowiązków dokonując wpisów w dzienniku budowy zdarzeń, przy których nie uczestniczył.

Potwierdza bowiem istnienie zdarzeń na terenie budowy, o których posiada wiedzę tylko z przekazów inżyniera budowy nie zaś na podstawie własnych obserwacji. Wątpliwa jest w związku z tym wartość merytoryczna tych wpisów, nie mówiąc o rzetelności kontroli wykonywanych robót budowlanych. Nie można również przypisać kierownikowi realizacji obowiązku kierowania robotami budowlanymi, skoro w rzeczywistości wykonuje to inna osoba, na dodatek nie posiadająca odpowiednich uprawnień budowlanych.

Kierownik budowy za uchybienie obowiązkom zawodowym ponosi odpowiedzialność zawodową (art. 95 pkt 4 pr. bud.), a także dyscyplinarną, jako członek samorządu zawodowego inżynierów budownictwa. Naturalnie pozostaje kwestia dowodowa, czyli wykazanie, że kierownik budowy faktycznie nie pojawia się na terenie budowy, bądź czyni to jedynie sporadycznie.

Wydaje się, że warto byłoby, aby inspektor nadzoru inwestorskiego odnotowywał w dzienniku budowy, bowiem ma do tego prawo, nieobecność kierownika budowy, ponieważ jest to istotna informacja dla oceny prawidłowości wykonywania robót budowlanych.