Katowicki sąd zajmował się sprawą byłego wspólnika spółki jawnej, który nie chciał spłacać jej długów. To od niego wierzyciel , chciał odzyskać pieniądze, których nie mógł wyegzekwować od spółki. Niestety postępowanie rozpoczął za późno.
Sąd okręgowy nadaję klauzulę wykonalności
Nakazem zapłaty zasądzono należność od spółki jawnej na rzecz wierzyciela, którym była spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Po pewnym czasie wierzyciel złożył wniosek o nadanie nakazowi klauzuli wykonalności przeciwko Tomaszowi W (dane zmienione)., wspólnikowi spółki jawnej. Wspólnik spółki jawnej odpowiada bowiem za jej zobowiązania bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką. Sąd okręgowy uwzględnił wniosek. Podkreślił, że w sprawie spełnione zostały przesłanki nadania klauzuli wykonalności na podstawie art. 7781 kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z tym przepisem tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spółce jawnej, partnerskiej, komandytowej lub komandytowo-akcyjnej sąd nadaje klauzulę wykonalności przeciwko wspólnikowi ponoszącemu odpowiedzialność, bez ograniczenia całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, jak również wtedy, gdy jest oczywiste, że egzekucja ta będzie bezskuteczna. Nie dotyczy to osoby, która w chwili wszczęcia postępowania w sprawie, w której został wydany tytuł egzekucyjny przeciwko spółce, nie była już jej wspólnikiem. Sąd okręgowy wskazał, że z akt sprawy wynika, że postępowanie egzekucyjne wobec spółki było bezskuteczne i zostało umorzone. Jednocześnie w dacie wszczęcia postępowania przeciwko spółce, jak i obecnie Tomasz W. był wspólnikiem spółki. Stąd sąd nadał klauzulę wykonalności przeciwko niemu. Wspólnik nie zgodził się z rozstrzygnięciem sądu i wniósł zażalenie. Domagał się uchylenia zaskarżonego postanowienia.
Zmiana składu osobowego w spółce uwalnia wspólnika od długu
Sąd apelacyjny zmienił zaskarżone postanowienie i oddalił wniosek wierzyciela. Sąd zwrócił uwagę, że powództwo przeciwko pozwanej spółce jawnej zostało wytoczone w dniu 5 stycznia 2018 r. Nakaz zapłaty został wydany w dniu 17 stycznia 2018 r. Wierzyciel prowadził postępowanie egzekucyjne przeciwko spółce, ale komornik sądowy umorzył postępowanie 30 stycznia 2019 r. Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko Tomaszowi W. został natomiast złożony w czerwcu 2019 r. Jednakże na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Gliwicach z 9 kwietnia 2018 r. Tomasz W. został wykreślony jako wspólnik spółki jawnej z Krajowego Rejestru Sądowego. Wspólnikiem została wówczas inna osoba. Sąd apelacyjny zwrócił uwagę, że Tomasz W. zawarł umowę sprzedaży ogółu praw i obowiązków w spółce jawnej już w październiku 2017 r. W przypadku takiej umowy chwilą utraty członkostwa w spółce jawnej jest data wskazana w umowie, a w razie jej braku - data skutecznego jej zawarcia. W umowie nie wskazano momentu przejścia ogółu praw i obowiązków, a to oznacza, że skutek ten nastąpił w dacie zawarcia tej umowy, czyli w październiku 2017 roku. A skoro powództwo przeciwko spółce zostało wniesione w stycznia 2018 r., to zaskarżone postanowienie naruszało negatywną przesłankę nadania klauzuli wykonalności.
Subsydiarna odpowiedzialność wspólnika spółki jawnej
Odpowiedzialność wspólnika spółki jawnej za zobowiązania spółki ma charakter subsydiarny (pomocniczy). Podstawę do nadania klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikowi spółki jawnej przewidziano w art. 7781 k.p.c. – wskazał sąd apelacyjny.
Sprawdź procedurę w LEX: Nadanie klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikowi tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spółce jawnej, partnerskiej, komandytowej lub komandytowo-akcyjnej >>
Sąd podkreślił, że dopuszczalność nadania klauzuli na podstawie tego przepisu zależy od wykazania przez wierzyciela, że egzekucja prowadzona przeciwko spółce jest bezskuteczna. Nie można jednak nadać klauzuli wykonalności, jeśli wierzyciel skieruje wniosek wobec osoby, która w chwili wszczęcia postępowania, w której został wydany tytuł egzekucyjny przeciwko spółce nie była już jej wspólnikiem. Sąd drugiej instancji zaznaczył, że wpis danej osoby do KRS jako wspólnika spółki jawnej ma charakter deklaratoryjny. Analogiczny charakter ma wpis o wykreśleniu danej osoby. Badanie, czy dana osoba (podmiot) jest wspólnikiem spółki zależy od zdarzenia, na podstawie którego doszło do nabycia lub utraty statusu wspólnika spółki – wskazał sąd. Gdy wspólnik spółki jawnej przenosi ogół praw i obowiązków na inną osobę, to chwilą utraty członkostwa w spółce jest data wynikająca z umowy (lub data jej skutecznego zawarcia). W umowie zawartej przez Tomasz W. nie określono momentu przejścia ogółu prawa i obowiązków. To zaś oznacza, że skutek nastąpił w dacie zawarcia umowy, tj. w październiku 2017 r. Tym samym wniosek o nadanie klauzuli wykonalności nie mógł zostać uwzględniony – podsumował sąd odwoławczy.
Postanowienie SA w Katowicach z 30 czerwca 2020 r., sygn. V AGz 19/20, LEX nr 3028303
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.