d 1 stycznia trwa ostatni etap wprowadzania pracowniczych planów kapitałowych (PPK). Dotyczy on firm zatrudniających mniej niż 20 osób oraz jednostek sektora finansów publicznych, czyli generalnie wszystkich pracodawców, którzy tych umów nie musieli zawrzeć wcześniej. Problemem jest to, że ciągle wiele firm nie ma wystarczającej wiedzy o nowych obowiązkach. Tymczasem pracodawcy zatrudniający do 19 osób na zawarcie umowy o zarządzanie PPK mają czas tylko do 23 kwietnia.  

- Moim zdaniem wiedza to jest bardzo nikła, i to jeszcze podszyta brakiem zaufania do dosyć – powiedzmy to szczerze – mało finezyjnej kampanii rzekomo zachęcającej do uczestnictwa w PPK – uważa radca prawny Marcin Wojewódka, wiceprezes Instytutu Emerytalnego. W efekcie wielu przedsiębiorców zapewne nie zawrze umowy, zwłaszcza że dla mikrofirm są ustawowe wyłączenia.

Zobacz procedurę w LEX: Wprowadzenie Pracowniczych Planów Kapitałowych w przedsiębiorstwie – krok po kroku >

 

Tylko mikrofirmy mogą nie tworzyć PPK

Małe podmioty mają takie same obowiązki, jak wcześniej miały duże firmy. Różnica jest jedynie w przypadku mikroprzedsiębiorców. Mikrofirmy mogą zwolnić się z obowiązku tworzenia PPK w przypadku, gdy wszystkie osoby zatrudnione w danym podmiocie złożą deklarację rezygnacji z wpłat do PPK. Za mikroprzedsiębiorcę dla celów ustawy o PPK uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym roku z ostatnich dwóch lat spełniał łącznie następujące warunki: zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.

wolnienie to jednak nie jest na zawsze, ale tylko do dnia, w którym pierwsza osoba zatrudniona złoży temu podmiotowi wniosek o dokonywanie wpłat do PPK lub do dnia, w którym mikroprzedsiębiorca zatrudni osobę, która nie zrezygnuje z dokonywania wpłat do PPK. To oznacza, że jeśli chociaż jedna zatrudniona osoba zmieni zdanie albo nowy pracownik zechce oszczędzać na emeryturę w PPK, pracodawcy dojdą nowe obowiązki. A pod groźbą sankcji nie może on zniechęcać pracowników do PPK. 

Zobacz procedurę w LEX: Zwolnienia podmiotu zatrudniającego z tworzenia PPK >

Zwolnione z obowiązku utworzenia PPK są też osoby fizyczne, które zatrudniają - w zakresie niezwiązanym z ich działalnością gospodarczą - inną osobę fizyczną w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tej osoby, czyli np. zatrudniają opiekunkę do dziecka albo pomoc domową.

- W praktyce, patrząc na trend zapoczątkowany w 2020 roku, spodziewam się dużej liczby podmiotów, w których nie zostaną zawarte umowy o zarządzanie PPK, lub gdzie nie zostaną zawarte umowy o prowadzenie PPK. Pracodawcy i pracownicy nie garną się do PPK gremialnie i zapewne duża ich część wykorzysta możliwości, jakie dał im ustawodawca - mówi Marcin Wojewódka. O czym jednak muszą pamiętać firmy, które zdecydują się wdrożyć PPK?

Jak dokonać wyboru instytucji finansowej

W pierwszej kolejności pracodawca musi wybrać instytucję finansową, która będzie prowadziła PPK jego pracownikom. Przepisy nakazują pracodawcy dokonanie tego wyboru w porozumieniu z zakładową organizacją związkową, a jeśli takiej nie ma w danym podmiocie, to w porozumieniu z reprezentacją osób zatrudnionych, wyłonioną w trybie przyjętym w danym przedsiębiorstwie.

Jeżeli na miesiąc przed upływem terminu, w którym pracodawca jest zobowiązany do zawarcia umowy o zarządzanie PPK, nie zostanie osiągnięte porozumienie, pracodawca sam wybiera instytucję finansową, mając na względzie m.in. najlepiej rozumiany interes osób zatrudnionych

Czytaj w LEX: Wpłaty na PPK >

W niewielkich firmach często takie procedury dokonywania ustaleń nie są ustalone i to jest nowym zdaniem dla tych pracodawców. Nie oznacza to jednak, że mogą pominąć etap uzgodnień z zatrudnionymi. Tylko wtedy, gdy pracodawcy nie uda się osiągnąć porozumienia z pracownikami, może on wybrać instytucję samodzielnie, ale próbę porozumienia podjąć musi. I nawet, gdy zatrudnia jednego pracownika, musi skonsultować z nim wybór instytucji. Wybór ten trzeba udokumentować. Umowę o zarządzenia PPK powinna być zawarta w postaci elektronicznej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku.

Czytaj w LEX: Pracownicze Plany Kapitałowe - księgowanie oraz opodatkowanie >

Czas na umowę o prowadzenie PPK

Po umowie o zarządzanie pracodawca musi zawszeć kolejną umowę – o prowadzenie PPK. Najmniejsze firmy mają na to czas najpóźniej do 10 maja 2021 r. Umowę o prowadzenie PPK pracodawca zawiera w imieniu i na rzecz wszystkich osób, których dotyczy obowiązek PPK (poza tymi, którzy złożyli deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat) albo które mają prawo do oszczędzania w tym programie z chcą z niego skorzystać.

Zobacz procedurę w LEX: Obowiązki podmiotu zatrudniającego wobec instytucji finansowej w zakresie uruchomienia PPK >

Na liście do PPK mogą znaleźć się osoby, które są między 18. a 55. rokiem życia, otrzymują wynagrodzenie podlegające ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu oraz obcokrajowcy zatrudnieni w Polsce.  W przypadku osób, które ukończyły 55 lat, a nie ukończyły 70. roku życia, umowa o prowadzenie PPK zostanie zawarta wyłącznie na ich wniosek.

Zobacz procedurę w LEX: Zasady rezygnacji z wpłat do PPK >