Inwestor wystąpił z wnioskiem o pozwolenie na budowę budynku mieszkalnego z wewnętrznymi instalacjami, uzyskał pozwolenie i rozpoczął budowę. Następnie wystąpił (w trakcie budowy) z wnioskiem o wydanie pozwolenia na inny rodzaj ogrzewania w budynku (pierwotnie uzyskał pozwolenie na ogrzewanie na paliwo stałe, a następnie wystąpił na ogrzewanie gazowe, nie ustosunkowując się czy to mają być alternatywne rodzaje ogrzewania czy ogrzewanie gazowe jest zamiast ogrzewania na paliwo stałe).
Jak w takiej sytuacji organ powinien proceduralnie rozstrzygnąć sprawę?

Jeżeli inwestor, posiadający pozwolenie na budowę, w trakcie jej realizacji chce zmienić warunki określone w pozwoleniu i w projekcie budowlanym, to zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.) - dalej pr. bud. zamierza dokonać odstępstwa, które może mieć charakter:
1. istotny i zgodnie z art. 36a ust. 1 pr. bud. wymaga uzyskania decyzji o zmianie pozwolenia na budowę, lub
2. nieistotny i zgodnie z art. 36a ust. 1 i 6 pr. bud. nie wymaga zmiany pozwolenia na budowę; w takiej sytuacji projektant dokonuje kwalifikacji zamierzonego odstąpienia oraz jest obowiązany zamieścić w projekcie budowlanym odpowiednie informacje (rysunek i opis) dotyczące odstąpienia.
Przy czym katalog odstępstw istotnych można wyinterpretować z art. 36a ust. 5 pr. bud. Zgodnie z tym przepisem odstępstwa są uznawane za istotne o ile dotyczą:
1. zakresu objętego projektem zagospodarowania działki lub terenu,
2. charakterystycznych parametrów obiektu budowlanego: kubatury, powierzchni zabudowy, wysokości, długości, szerokości i liczby kondygnacji,
3. zapewnienia warunków niezbędnych do korzystania z tego obiektu przez osoby niepełnosprawne,
4. zmiany zamierzonego sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części,
5. ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz nie wymagają uzyskania opinii, uzgodnień, pozwoleń i innych dokumentów, wymaganych przepisami szczególnymi. Z przytoczonego przepisu wynika, że zmiana rodzaju ogrzewania z paliwa stałego na gazowe generalnie nie mieści się w katalogu istotnych odstępstw. Dlatego też inwestor nie był zobowiązany do wystąpienia z wnioskiem o zmianę pozwolenia na budowę, zaś organ administracji architektoniczno-budowlanej nie ma podstaw prawnych do wydania decyzji zmieniającej. Dlatego też organ powinien, na podstawie art. 105 § 1 k.p.a. umorzyć postępowanie w sprawie zmiany pozwolenia na budowę. W uzasadnieniu zaś powinien poinformować inwestora, że zmiana sposobu ogrzewania nie wymaga zmiany pozwolenia na budowę oraz wystarczające jest dokonanie odpowiednich zmian w projekcie sporządzonych przez projektanta.
Należy jednak pamiętać, że obowiązek zastosowania konkretnego ogrzewania może wynikać z ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy. W takiej sytuacji zachodzić będzie przesłanka do uznania odstępstwa za istotne, określona w art. 36a ust. 5 pkt 7 pr. bud. i należy przeprowadzić postępowanie w sprawie zmiany pozwolenia na budowę.

Maciej Jastrzębski