W ostatnich latach wzrasta przestępczość wobec dzikich gatunków roślin i zwierząt, w tym kłusownictwo na potrzeby nielegalnego handlu. Szczególnie zagrożone są słonie i nosorożce ze względu na duży popyt na rogi nosorożca i kość słoniową, a także wielkie koty (m.in. tygrysy, lwy, lamparty) oraz drewno tropikalne. Z indywidualnych działań jednostek kłusownictwo przekształciło się w przestępczość zorganizowaną.

Konieczność skuteczniejszego przeciwdziałania temu zjawisku znalazła odzwierciedlenie na najwyższym poziomie politycznym dzięki uwzględnieniu tej problematyki m.in. w Agendzie Zrównoważonego Rozwoju 2030 oraz poprzez przyjęcie przez Zgromadzenie Ogólne ONZ rezolucji dotyczącej zwalczania nielegalnego handlu dziką przyrodą.

Z kolei zwiększenie wysiłków krajów Unii Europejskiej w tym zakresie ma zapewnić Plan Działań UE przeciwko nielegalnemu handlowi dziką przyrodą. Pozwoli on na realizację bardziej konsekwentnych i skoordynowanych działań we wszystkich krajach regionu. Rezolucja została przyjęta 30.07.2015 r.

Jedną z dróg walki z nielegalnym handlem dzikimi gatunkami roślin i zwierząt jest także wzmacnianie egzekwowania przepisów Konwencji CITES. Na poziomie międzynarodowym w tym obszarze podejmowane są m.in. działania w ramach Konsorcjum ds. zwalczania nielegalnego handlu dziką fauną i florą (The International Consortium on Combating Wildlife Crime).

Konsorcjum to składa się z 5 organizacji członkowskich: Sekretariat CITES, Interpol, Biuro ONZ ds. Narkotyków i Przestępczości, Bank Światowy oraz Światowa Organizacja Celna. Organy Konwencji CITES współpracują także z organami Konwencji ONZ przeciwko korupcji oraz Konwencji ONZ przeciwko przestępczości zorganizowanej.

Sposobem zwalczania nielegalnego handlu dzikimi zwierzętami i roślinami jest ponadto edukacja społeczeństwa zmierzająca do zmniejszania popytu na takie okazy i produkty z nich pochodzące.

Dowiedz się więcej z książki
Prawo ochrony środowiska. Komentarz
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł

 

Dzień 3 marca został ustanowiony Światowym Dniem Dzikiej Przyrody w 2013 r. podczas 68. sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ. Jego głównym celem jest uczczenie światowego bogactwa dzikiej fauny i flory przy równoczesnym podnoszeniu świadomości na temat wartości dzikiej przyrody oraz zagrożeń powodowanych m.in. przez nielegalny handel jej okazami. Ten dzień ma również przypominać o roli Konwencji CITES jako kluczowego narzędzia pozwalającego przeciwdziałać kłusownictwu i nielegalnemu handlowi dzikimi gatunkami.

Celem Konwencji jest ochrona dziko występujących populacji zwierząt i roślin poprzez kontrolę i ograniczanie międzynarodowego handlu tymi gatunkami oraz produktami pochodnymi.

Działania kontrolujące handel międzynarodowy niejednokrotnie są skuteczniejsze niż ochrona gatunków w kraju występowania. Wiele państw o największej różnorodności biologicznej to słabo rozwinięte kraje afrykańskie, azjatyckie lub południowoamerykańskie, gdzie powstrzymanie kłusownictwa i nielegalnego pozyskania jest bardzo trudne ze względu na ograniczone środki.

Dlatego też kontrola na granicach i rynkach wewnętrznych, w szczególności w rozwiniętych krajach największego popytu na okazy dzikiej fauny i flory, jest istotnym elementem powstrzymania niezrównoważonego pozyskiwania okazów roślin i zwierząt.

Konwencja weszła w życie 1 lipca 1975 r., Polska ratyfikowała przystąpienie do Konwencji 12 grudnia 1989 r., a weszła ona w życie 12 marca 1990 r.