Zgodnie z treścią art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 z późn. zm.; dalej jako: u.z.o.z.), świadczenia zdrowotne mogą być udzielane przez zakłady opieki zdrowotnej oraz przez osoby fizyczne wykonujące zawód medyczny lub przez grupową praktykę lekarską, grupową praktykę pielęgniarek, położnych na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

 


Wykaz zawodów medycznych

Głównymi zawodami medycznymi są następujące zawody:

  • lekarz i lekarz dentysta – zasady i warunki wykonywania tych zawodów uregulowane są w ustawie z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 136, poz. 857);
  • pielęgniarka i położna – zasady i warunki wykonywania tych zawodów uregulowane są w ustawie z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 57, poz. 602 z późn. zm.);
  • farmaceuta – zasady i warunki wykonywania tego zawodu uregulowane są w ustawie z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 136, poz. 856.);
  • diagnosta laboratoryjny – zasady i warunki wykonywania tego zawodu uregulowane są w ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 144, poz. 1529 z późn. zm.).

 

Uregulowane prawnie jest także wykonywanie zawodów:

  • ratownika medycznego – ustawa z dnia z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 191, poz. 1410 z późn. zm.);
  • felczera – ustawa z dnia 20 lipca 1950 r. o zawodzie felczera (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 53, poz. 531 z późn. zm.).

Pewną pomocą w ustalaniu wykazu zawodów medycznych jest rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 265, poz. 2644 z późn. zm.).


Przepisy przywołanego rozporządzenia określają:

  • stanowiska specjalistyczne w ochronie zdrowia (lekarze, lekarze dentyści, pielęgniarki, położne farmaceuci, a także diagności laboratoryjny, epidemiolodzy, fizjoterapeuci, logopedzi, optometryści, promotorzy zdrowia, specjaliści organizacji i zarządzania w ochronie zdrowia, specjaliści ratownictwa medycznego, specjaliści terapii uzależnień, specjaliści zdrowia publicznego, toksykolodzy, Osoby wykwalifikowane w przemyśle farmaceutycznym, specjaliści położnictwa, ochrony zdrowia, średni personel w zakresie ochrony zdrowia (higienistka szkolna, instruktor higieny, pozostali higieniści, optycy, asystenci i technicy dentystyczni, asystenci stomatologiczni, higieniści stomatologiczni, technicy dentystyczni, fizjoterapeuci, masażyści, technicy fizjoterapii, technicy ortopedzi, terapeuci zajęciowi, technicy farmaceutyczni, operatorzy aparatury medycznej, operator systemów sterylizacji artykułów sanitarnych, sprzętu i aparatów medycznych, perfuzjonista, technik elektroniki medycznej, technik elektroradiolog, felczerzy, instruktorzy terapii uzależnień, ortoptyści, protetycy słuchu, ratownicy medyczni);
  • personel medyczny (asystenci pielęgniarscy, pomoce dentystyczne, sanitariusze szpitalni).


Niektóre z powyższych zawodów, określone zostały jako zawody medyczne również w innym akcie prawnym – rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 15, poz. 142 z późn. zm.). Chodzi tu o takie zawody medyczne, jak technik elektroradiolog, dietetyk, ortoptystka, ratownik medyczny, technik dentystyczny, technik farmaceutyczny, technik fizjoterapii i terapeuta zajęciowy.

Z kolei rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 września 2002 r. w sprawie uzyskiwania tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia (Dz. U. Nr 173, poz. 1419) zawiera wykaz zawodów, w których można uzyskać tytuł specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia. Zgodnie z przepisami przywołanego rozporządzenia osoby posiadające określone w przepisach wykształcenie mogą uzyskać tytuł specjalisty w jednej z następujących dziedzin:

  • epidemiologii,
  • fizjoterapii,
  • fizyki medycznej,
  • inżynierii medycznej,
  • promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej,
  • psychologii klinicznej,
  • neurologopedii, zdrowia publicznego,
  • zdrowia środowiskowego.

W Ministerstwie Zdrowia został przygotowany drugi już projekt ustawy o niektórych zawodach medycznych, przekazany do uzgodnień zewnętrznych w dniu 11 sierpnia 2008 r. (dostępny na stronie internetowej pod adresem www.mz.gov.pl, w zakładce legislacja) Ustawa ta ma na celu zapewnienie fachowego i rzetelnego wykonywania świadczeń zdrowotnych i ustala zasady: dostępu do wykonywania zawodów medycznych, wykonywania zawodów medycznych, kształcenia ustawicznego i odpowiedzialności zawodowej takich zawodów jak:

  • asystentka dentystyczna;
  • dietetyk;
  • fizjoterapeuta;
  • higienistka dentystyczna;
  • higienistka szkolna;
  • instruktor terapii uzależnień;
  • logopeda;
  • masażysta;
  • opiekunka dziecięca;
  • opiekun medyczny;
  • optometrysta;
  • optyk okularowy;
  • ortoptystka;
  • protetyk słuchu;
  • psychoterapeuta;
  • ratownik medyczny;
  • specjalista terapii uzależnień;
  • technik analityki medycznej;
  • technik dentystyczny;
  • technik elektroradiolog;
  • technik farmaceutyczny;
  • technik ortopeda;
  • terapeuta zajęciowy.


Planowany termin wejścia w życie ustawy o niektórych zawodach medycznych to dzień 1 stycznia 2009 r.