Minister zdrowia Adam Niedzielski zapowiedział, że 1 czerwca rozpocznie się powszechny, dobrowolny i darmowy program szczepień przeciwko HPV. Dostęp do bezpłatnych szczepień otrzymają dziewczynki i chłopcy w wieku 12 i 13 lat.
Czytaj także na Prawo.pl: W czerwcu ruszą darmowe szczepienia przeciw wirusowi HPV dla dzieci>>
W małych gminach samorządowcy mówią wprost, że bez pomocy państwa się nie obędzie. Zwracają jednak uwagę na problemy, w tym na nastawienie społeczne. Swoje zrobił Covid i ruchy antyszczepionkowe - w niektórych gminach zainteresowanie ochroną przed HPV spadło.
- Powszechne, dobrowolne i darmowe szczepienia przeciwko HPV to bardzo dobry pomysł. Warto rozważyć, by szczepienia te odbywały się w szkołach. Na pewno wpłynie to na skuteczność programu – mówi Łukasz Jankowski, prezes Naczelnej Rady Lekarskiej. Przypomina przy tym o pomyśle wprowadzenia do szkół lekcji wiedzy o zdrowiu, które uczyłyby dzieci i młodzież nawyków profilaktyki.
Czytaj w LEX: Zasady finansowania przez samorządy szczepień zalecanych (grypa, HPV) >>>
Szczepienia na HPV - malejące zainteresowanie
Gmina Miejska Włodawa od 2011 roku organizuje szczepienia profilaktyczne przeciwko wirusom brodawczaka ludzkiego HPV. W połowie lutego br. Rada Miejska uchwaliła program - na lata 2023-2026.
W pierwszej edycji programu, w latach 2011-2014 zaszczepiono 188 dziewczynek, ponad 63 procent wskazanych w programie. W następnej (2015- 2018) 133 dziewczynki (ponad 59 proc. ). W latach 2019-2022 już tylko 96 dziewczynek ( ponad 38 proc.).
- Niestety zainteresowanie szczepieniami przeciwko HPV zmalało. Na pewno miały na to wpływ negatywne opinie o szczepionkach covidowych. Zaktywizował się ruch antyszczepionkowy. W ubiegłym roku zgłosiło się już tylko 18 dziewczynek, ale nie poddajemy się, będziemy szczepić nadal. Kiedyś w szkołach były organizowane spotkania, teraz mało kto chce na nie przychodzić, ale wysyłamy informacje przez dziennik elektroniczny, wysyłamy listy do rodziców i opiekunów prawnych z informacją, że to darmowy program, jakie ma zalety ta szczepionka - wylicza inspektor Małgorzata Gruszecka z włodawskiego magistratu.
Suska Marek, Wieczorek Aleksandra: Reklama szczepień kierowana do publicznej wiadomości >>>
Celem przyjętego przez RM we Włodawie programu na lata 2023-2026 jest uzyskanie nie mniejszego niż 50 proc. poziomu zaszczepienia pełnym schematem szczepienia przeciwko HPV w populacji docelowej, do której kierowany jest program tj. w populacji dziewczynek i chłopców w wieku 13 lat zameldowanych na pobyt stały we Włodawie. Całkowite koszty realizacji programu oszacowano na ponad 106 tys. złotych.
Samorządowe programy szczepień na HPV - wyzwaniem są fundusze i społeczny opór
Ogólnopolski program zapewni natomiast dostęp do szczepień przeciwko HPV mieszkańcom gmin, które do tej pory nie organizowały szczepień ze względów finansowych. To przypadek liczącej ponad 7,7 tys. mieszkańców Jasienicy Rosielnej (woj. podkarpackie). Anna Fic, sekretarz gminy przyznaje, że chodzi o pieniądze.
- Gdyby państwo refundowało szczepionki, to zastanowilibyśmy się jak to organizacyjnie przygotować – mówi.
Nie ma też programu szczepień przeciwko HPV w mającej ponad 10 tys. obywateli gminie Piątnica (woj. podlaskie).
- Do tej pory nie podejmowaliśmy tematu szczepień przeciwko HPV. Ich odbiór społeczny jest z resztą u nas różny. Mieliśmy silną grupę, która negowała szczepienia przeciwko covid, ale oczywiście robiliśmy co trzeba. Nastawienie społeczne to jednak nie wszystko - podkreśla Agnieszka Filipowska, dyrektor Centrum Usług Samorządowych w Piątnicy.
Czytaj w LEX: Szczepienie pacjentów niesamodzielnych: zadanie dla mobilnych zespołów szczepień czy samorządów? >>>
Jak zaznacza, istotne są również kwestie finansowe. - Jesteśmy na początku roku budżetowego i ten rok nas przeraża. Zabezpieczenie w budżecie dodatkowych środków to ogromny wysiłek dla samorządu, choć z drugiej strony zdrowia nie da się przeliczyć na nic -mówi.
Dodaje, że jej zdaniem, zarówno wójt jak i dyrektorzy szkół byliby otwarci na akcje propagujące możliwość skorzystania z takiego szczepienia. Tylko zastanawia się, czy mieszkańcy zdecydowaliby się ze szczepień skorzystać.
Program szczepień profilaktycznych HPV finansowy ze środków budżetu gminy realizowany był w latach 2017-2019 w gminie Cegłów (woj. mazowieckie).
- Zgłaszało się około 30-40 proc. dziewczynek zakwalifikowanych do programu. W przypadku chłopców były to pojedyncze zgłoszenia. Z uwagi na brak szczepionek musieliśmy w 2019 r. realizację programu zawiesić. W ubiegłym roku, już po covidzie, uruchomiliśmy szczepienia na nowo. Włączyliśmy oczywiście dzieci, które nie zostały zaszczepione z powodu tej pauzy. Nadal szczepimy. Trzeba walczyć – mówi Marcin Uchman, burmistrz Cegłowa.
Podgórska-Rykała Joanna: Samorząd gminny jako przestrzeń realizacji zasady równości kobiet i mężczyzn >>>
Gminy planują szczepienia przeciwko HPV
Program Polityki Zdrowotnej HPV realizuje gmina Łęknica (woj. lubuskie). Z raportu podsumowującego lata 2017-2021 wynika, że w 2017 r. szczepienia przeciw HPV adresowane były do 31 dziewcząt. Zgłosiło się 18 ( ponad 58 proc). W 2018 r. zgłosiło się 21 dziewcząt (ponad 65 proc). W 2019 r.. szczepienia przeciw HPV adresowane były do 16 dziewcząt. Zgłosiło się 12, co stanowi 75 proc. populacji zaplanowanej do udziału w programie. W 2021 r. szczepienia HPV adresowane były do 31 dziewcząt. Do programu zgłosiło się 19 (ponad 61 proc.).
W styczniu br. rada gminy przyjęła. „Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w gminie Łęknica na lata 2023-2028”. Koszt całkowity realizacji tego programu oszacowano na 115 tys. zł. W tym roku samorząd gminy Łęknica zamierza zaszczepić 21 dziewczynek i 30 chłopców. W połowie lutego burmistrz ogłosił konkursu ofert na wybór realizatora programu w 2023 r. Koszt to 29,9 tys. złotych.
W gminie Michałowice (woj. mazowieckie) obecnie realizowany jest trzyletni program szczepień ochronnych przeciwko wirusowi HPV na lata 2022-2024. Zaszczepione mogą zostać dziewczynki i chłopcy, którzy mieszkają na terenie gminy. W ubiegłym roku w programie brali udział nastolatkowie z roczników 2008 i 2009. Dwiema dawkami szczepionki zaszczepiono łącznie 110 osób. Program zakładał zaszczepienie wszystkich dziewczynek i chłopców z rocznika 2008 (14 lat) w 2022 roku, którzy w 2023 roku skończą 15 lat i nie będą mogli być objęci programem. W 2022 roku zostało zaszczepionych 67 dzieci z rocznika 2008.
- W 2023 roku zapisy na szczepienia będą dla dziewczynek i chłopców z roczników 2009 (osoby zgłoszone do programu w 2022 r. i nowe zgłoszenia) i 2010. Zapisy będą prowadzone od 1 do 31 marca 2023 r. – informuje na swojej stronie internetowej samorząd gminy, a wójt gminy Michałowice zaprasza do udziału w programie.
Z braku funduszy szczepień nie ma w Olsztynie.
Podgórska-Rykała Joanna: Rola samorządów w kreowaniu i wdrażaniu polityki senioralnej -- przykład miasta Sosnowca >>
Wrocław - program profilaktyki HPV
W ubiegłym roku Wrocław wydał na szczepienia ponad 1,2 mln złotych. Zaszczepionych zostało ponad 3 tys. trzynastolatków. Od 2010 roku zaszczepiono tam ponad 27 tys., nastolatków, z budżetu miasta Wrocław wydał na ten cel ponad 9 mln zł. Średnia wyszczepialność we Wrocławiu to 72 proc. Przez ostatnie lata w tym mieście prowadzone były szczepienia 13-letnich dziewcząt oraz działania edukacyjne dla dzieci i ich rodziców. Od 2020 roku szczepieniami objęci zostali także chłopcy. - Darmowe szczepienia przeciwko HPV oferowane są dzieciom mieszkającym we Wrocławiu, które w danym roku kalendarzowym ukończyły lub ukończą 13. rok życia i których przynajmniej jeden z rodziców rozlicza PIT we Wrocławiu. Szczepienia w całości finansowane są z budżetu miasta - informują urzędnicy.
Lublin - program profilaktyki HPV
W Lublinie w 2022 r. zawieszono szczepienia na HPV dla 12-letnich mieszkanek. Jak wyjaśniają urzędnicy decyzję podjęto, w związku z wprowadzeniem w 2021 r. rządowych regulacji umożliwiających szczepienie się przeciwko wirusowi HPV z 50 proc. obniżką, a także zapowiedziami całkowitej refundacji tych szczepień w roku następnym.
Program szczepień przeciwko wirusowi HPV był w Lublinie realizowany w latach 2010 - 2021 i finansowany w całości ze środków miejskich. Cieszył się dużym zainteresowaniem, pula szczepionek była wykorzystywana w całości. Każdego roku preparat przyjmowało ponad 500 dziewczynek.
Warszawa - program profilaktyki HPV
Warszawski Program polityki zdrowotnej w zakresie profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego pn. „HPV 12” jest w całości finansowany z budżetu m.st. Warszawy. I edycja programu była realizowana w latach 2019-2021. Obecna edycja programu rozpoczęła się w styczniu 2022 r. i potrwa do grudnia 2024 r. Warszawa przeznaczyła na ten cel ponad 13.3 mln zł (na każdy rok obecnej edycji programu ponad 4,4 mln zł).
Program jest adresowany do dziewcząt i chłopców w wieku 12 lat (po ukończeniu 12 roku życia, a przed ukończeniem 13 roku życia – jeden rocznik). Wiek dziecka dotyczy podania pierwszej dawki szczepionki – druga dawka może zostać podana po ukończeniu 13 roku życia.
Schemat szczepienia składa się z dwóch dawek szczepionki podawanych w odstępie 6 miesięcy – w ramach programu profilaktyki HPV koszty szczepienia obydwiema dawkami ponosi miasto. Zakupu szczepionek dokonują realizatorzy (obecnie program realizuje 50 podmiotów leczniczych).
Przed wykonaniem szczepienia niezbędna jest konsultacja lekarska (wywiad i badanie lekarskie) w celu wykluczenia przeciwwskazań. Badania lekarskie nie jest wykonywane w ramach programu oraz nie jest finansowane z budżetu m.st. Warszawy – wykonuje je m. in. lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (lekarz rodzinny).
W Warszawie od początku pierwszej edycji miejskiego programu, czyli do 2019 r. do końca 2022 r. podano łącznie ponad 20,6 tys. szczepionek przeciw HPV dla młodzieży powyżej 12 r.ż., z czego ponad 7.4 tys. szczepień podano w ubiegłym roku.
Zgodnie z uchwałą Rady m.st. Warszawy celem programu jest zwiększenie odporności na zakażenia wirusem HPV w populacji docelowej co najmniej 40 proc. dziewczynek i chłopców w wieku 12 lat (6000 z 15200 osób rocznie). W 2022 r. szacunkowo zaszczepiono 5235 osób tj. 34,44 proc. (osoby zaszczepione pierwszą lub dwiema dawkami Gardasil9 oraz osoby kontynuujące szczepienie z pierwszej edycji programu).
- Decyzję o szczepieniu dzieci podejmują ich rodzice i opiekunowie zatem kluczowe znaczenie ma świadomość osób dorosłych w zakresie profilaktyki HPV, jak również wiedza nt. dostępności do bezpłatnych szczepień dla mieszkańców Warszawy - podkreślają warszawscy urzędnicy.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.