Swoje stanowisko na temat utworzenia nowej specjalizacji opublikował Zespół ds. zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. To organ opiniodawczo-doradczy działający przy ministerstwie zdrowia. To właśnie ten zespół przygotowywał rozwiązania legislacyjne, organizacyjne i programowe w obszarze zmian w ochronie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży.
Psychoterapeuci: Nowy zawód spowoduje chaos i ograniczy dostęp czytaj tutaj>>
Dramatycznie brakuje kadry
"Niestety, po wielu latach zaniedbań, system psychiatrycznej opieki zdrowotnej dla dzieci i młodzieży aktualnie w Polsce znajduje się w głębokim kryzysie. Nie jest on w stanie wypełnić ogromu zadań leczniczych, ale również wychowawczych i resocjalizacyjnych ze względu na instytucjonalizację opieki specjalistycznej, przy czym dostępność usług oraz koordynacja jednostek udzielających pomocy są niewystarczające. Niezwykle ważne jest więc tworzenie i rozwój psychiatrii środowiskowej, zwłaszcza adresowanej do pacjentów w wieku rozwojowym" - podkreślają członowie zespołu.
Zdaniem ekspertów nie uda się takich zmian w opiece nad dzieckiem i młodzieżą w kryzysie zrealizować bez wykwalifikowanej kadry.
Teraz tych specjalistów brakuje. Naczelna Izba Lekarska podaje, że na koniec 2017 roku w Polsce było 362 lekarzy specjalistów psychiatrii dzieci i młodzieży czynnie wykonujących zawód. Standardem podanym przez WHO (2005) dla kraju o średnim poziomie dochodów liczba psychiatrów dziecięcych powinna wynosić 10 na 100 000 populacji dzieci i młodzieży (w Polsce wskaźnik ten wynosi 5,2/100 000).
Narastającym problem - w kontekście coraz mniejszej liczby psychiatrów dzieci i młodzieży - jest również brak innych specjalistów zajmujących się zdrowiem psychicznym populacji w wieku rozwojowym. Pracujący od blisko 2 lat zespół roboczy ds. zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży przy MZ wskazał, że grupy zawodowe, na których brak (właściwie nieistniają) to przede wszystkim:
- psychologowie kliniczni dzieci i młodzieży,
- terapeuci środowiskowi dzieci i młodzieży
- psychoterapeuci kliniczni dzieci i młodzieży
"W propozycji stopniowego modelu opieki psychiatryczno-psychologicznej nad rodziną, dziećmi i młodzieżą to właśnie tego rodzaju specjaliści będą odgrywać kluczową rolę w większej dostępności usług, przy jednoczesnym systematycznym zwiększaniu nakładów na leczenie rodzin, dzieci i młodzieży" - czytamy w stanowisku.
Kryzys w psychiatrii dzieci i młodzieży - zaczynamy testować nowy model opieki czytaj tutaj>>
Kto zostanie psychoterapeutą klinicznym
Zespół roboczy przy MZ opracował program kształcenia dla kandydatów na stanowisko terapeuty środowiskowego wieku rozwojowego. Kolejnym etapem jest tworzenie specjalizacji psychoterapia kliniczna dzieci i młodzieży.
Zespół podkreśla, że ze względu na liczne kontrowersje, które budzi w środowisku psychoterapeutów wprowadzenie nowej specjalizacji, podał argumenty uzasadniające takie rozwiązanie.
Zdaniem ekspertów pracujących przy MZ podobnie jak w przypadku psychiatrii dzieci i młodzieży, która stanowi samodzielną i wyodrębnioną od psychiatrii dziedzinę medycyny, istnieje konieczność stworzenia programu kształcenia w zakresie dziedziny jaką jest psychoterapia pacjenta w wieku rozwojowym. O konieczności tego rozwiązania stanowi specyfika konceptualizacji problemu pacjenta w wieku rozwojowym oraz prowadzenia oddziaływań psychoterapeutycznych.
Brak kontroli nad jakością szkoleń
Zdaniem zespołu aktualnie szkolenia psychoterapeutyczne w Polsce dostępne są jedynie w sektorze prywatnym. Pomimo prowadzonych przez różne środowiska działań mających na celu uregulowanie tych kwestii, mimo, że psychoterapeuci są zatrudniani w publicznej służbie zdrowia i ich praca jest finansowana ze środków NFZ, żaden organ administracji publicznej nie ma kontroli nad rodzajem i jakością przygotowujących do tej pracy szkoleń.
Zdaniem zespołu działającego przy MZ obowiązujące w tym względzie przepisy nakładają na NFZ jedynie obowiązek sprawdzenia ogólnego przebiegu szkolenia psychoterapeuty a nie jego jakości. Prowadzi to do sytuacji w których leczeniem z użyciem psychoterapii zajmować mogą się osoby bez profesjonalnego szkolenia, czy wręcz podlegające pozornemu szkoleniu.
Uwagę na to wielokrotnie zwracała Polska Rada Psychoterapii.
Pieniądze na szkolenia z UE
W ramach środów unijnych z projektu pt. "Rozwój kadr uczestniczących w ochronie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży", realizowanego z Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, istnieje możliwość wykształcenia na przestrzeni 4 lat (2019-2022) blisko 500 specjalistów.
Jakie wymogi?
Według zespołu stworzenie specjalizacji psychoterapia kliniczna dzieci i młodzieży, ma za zadanie nadanie rangi państwowej specjalizacji, z grupy specjalizacji mających zastosowanie w ochronie zdrowia.
Eksperci podkreślają, że program szkolenia specjalizacyjnego zostanie opracowany zgodnie przepisami ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia.
Zgodnie z tą ustawą program zawiera założenia organizacyjno-prawne, liczbę godzin szkolenia, w tym stażu podstawowego, szczegółowy zakres wiedzy teoretycznej oraz umiejętności praktycznych, moduły szkolenia, formy i metody kształcenia, formy i metody samokształcenia, metody oceny wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych a także standardy kształcenia. Ustawa określa również warunki akredytowania ośrodków szkolących.
Zespół podkreśla, że przy tworzeniu programu szkolenia specjalizacyjnego w tej nowej dziedzinie uwzględnione zostaną wszelkie wytyczone przez Polską Radę Psychoterapii, Polskie Towarzystwo Psychiatryczne, Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Polskie Towarzystwo Terapii Poznawczo-Behawioralnej oraz inne wiodące stowarzyszenia zawodowe, standardy stosowania i szkolenia w psychoterapii, zarówno ilościowe, jak i jakościowe.
Eksperci podkreślają, że przy projektowaniu nowej dziedziny – psychoterapii klinicznej dzieci i młodzieży - uwzględniono potrzeby i oczekiwania już istniejących kadr. Przepisy ustawy określają procedurę uzyskania tytułu specjalisty psychoterapeuty klinicznego dzieci i młodzieży bez konieczności wieloletniego szkolenia, poprzez uznanie dorobku naukowego lub zawodowego i zdaniu egzaminu. Co więcej, szkolenie specjalizacyjne będą mogły prowadzić podmioty publiczne i niepubliczne po uzyskaniu akredytacji.
"Jesteśmy przekonani, że wprowadzenie specjalizacji z zakresu psychoterapii klinicznej dzieci i młodzieży pozwoli nie tylko na budowanie zasobów kadrowych przygotowanych do pracy ze szczególną grupą pacjentów, jakimi są dzieci, młodzież i ich rodziny, ale także pozwoli na uzyskanie kontroli nad jakością i poziomem merytorycznym szkoleń oraz kwalifikacji profesjonalistów pracujących w sektorze publicznej i niepublicznej służby zdrowia" - podkreśla zespół.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
