Ustawa z 17 sierpnia 2023 r. o niektórych zawodach medycznych przewiduje utworzenie Centralnego Rejestru Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego. Wpis do niego jest warunkiem dopuszczenia do wykonywania zawodu medycznego, jak: asystentka stomatologiczna, elektroradiolog, higienistka stomatologiczna, instruktor terapii uzależnień, opiekun medyczny, optometrysta, ortoptystka, podiatra, profilaktyk, protetyk słuchu, technik farmaceutyczny, technik masażysta, technik ortopeda, technik sterylizacji medycznej, terapeuta zajęciowy.

 

Przepisy trafiły pod lupę TK, ale wątpliwości jest więcej

Już na etapie prac legislacyjnych zgłaszano uwagi co do niekonstytucyjności niektórych przepisów. Poprawki Senatu zostały odrzucone przez Sejm. Ustawa weszła generalnie w życie 26 marca 2024 r.  

Dostrzegając zgłoszone zastrzeżenia, Prezydent RP złożył - w trybie kontroli następczej - wniosek do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zbadania zgodności z Konstytucją jej niektórych regulacji (sygn. K 16/23). Rzecznik Praw Obywatelskich przystąpił do tego postępowania w TK. Zgodził się z Prezydentem RP, że regulacje ws. ujawnienia danych osobowych w rejestrze naruszają konstytucyjne prawo do prywatności i ochrony danych osobowych. 

RPO wskazuje dodatkowo, że z analizy ustawy i wniosku Prezydenta RP wynika, że istnieją poważne wątpliwości co do konstytucyjności nie tylko zakwestionowanych już przepisów, ale także innych regulacji co do przetwarzania danych osobowych w rejestrze. Chodzi zarówno o zakres danych podlegających ujawnieniu w jawnym rejestrze, jak i kwestię przechowywania i usuwania z niego danych.

Jak stanowi zakwestionowany przed TK art. 4 ust. 1 pkt 12 ustawy, rejestr obejmuje datę utraty uprawnienia do wykonywania zawodu medycznego wraz z podaniem przyczyny. RPO zgodził się z Prezydentem RP, że ujawnienie w rejestrze informacji, które odnoszą się do danych dotyczących zdrowia, orzeczeń karnych czy dyscyplinarnych nieograniczonej liczbie osób, stanowi nieproporcjonalne ograniczenie prawa do prywatności i ochrony danych osobowych. Zakwestionowane regulacje stoją także w sprzeczności z przepisami rozporządzenia RODO.

Ale już sama informacja o utracie uprawnienia do wykonywania zawodu medycznego (a nie tylko o przyczynie utraty go, jak wskazuje wniosek Prezydenta do TK),  powoduje pośrednio ujawnienie informacji o przyczynach utraty prawa do wykonywania zawodu medycznego. Przyczyny utraty uprawnień są bowiem ograniczone do czterech enumeratywnie wymienionych sytuacji - z których każda należy do tej sfery życia prywatnego podlegającej szczególnej ochronie. Informacje te nie podlegają usunięciu z rejestru (będą archiwizowane) – co pogłębia ingerencję w sferę życia prywatnego osób z rejestru.

Biorąc pod uwagę te zastrzeżenia, Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do ministra zdrowia o rozważenie niezbędnych zmian legislacyjnych.

Czytaj też w LEX: Odpowiedzialność zawodowa osób wykonujących niektóre zawody medyczne >

 

MZ: Zmiany będą, prace już trwają

W odpowiedzi na pismo RPO, Marek Kos, podsekretarz stanu w MZ, poinformował, że podjęte zostały działania mające na celu wprowadzenie zmian do art. 4 ust. 3 ustawy o niektórych zawodach medycznych. Proponowane zmiany polegają na wyłączeniu z katalogu danych i informacji gromadzonych w Centralnym Rejestrze Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego, które są jawne:

  • informacji o zawieszeniu uprawnienia do wykonywania zawodu medycznego, o którym mowa w art. 68 pkt 4 ustawy;
  • daty utraty uprawnienia do wykonywania zawodu medycznego wraz z podaniem przyczyny;
  • informacji o tymczasowym zawieszeniu uprawnienia do wykonywania zawodu medycznego albo o ograniczeniu zakresu czynności w jego wykonywaniu, o których mowa w art. 60 ust. 1.

Przedmiotowe zmiany zostały zawarte w obecnie procedowanym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Centrum Medycznym Kształcenia Podyplomowego oraz niektórych innych ustaw (UD 23), który jest aktualnie na etapie uzgodnień i konsultacji publicznych. Planowany termin jego przyjęcia to II kwartał bieżącego roku.

Czytaj też: Ministerstwo Zdrowia ma własny plan na reformę wynagrodzeń pielęgniarek >