Pytanie

Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi w rozdziale 3 obliguje kierowników podmiotów leczniczych oraz inne osoby udzielające świadczeń zdrowotnych do podejmowania działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych, obejmujących między innymi posiadanie procedur higienicznych, prowadzenie kontroli wewnętrznej.

Czy zapisy rozdziału 3 dotyczą również świadczeń zdrowotnych niezabiegowych, np. udzielanych przez internistę czy pediatrę?
 
Odpowiedź
 
Obowiązki wynikające z rozdziału 3 ustawy z 5 grudnia 2008 roku o zabieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi - dalej u.z.z.ch.z., mają zastosowanie do wszystkich świadczeń zdrowotnych, również do tych, których udzielanie nie wiąże się z naruszeniem ciągłości tkanki ludzkiej. Dodatkowe obowiązki są nałożone na kierowników podmiotów leczniczych, w których udzielane są świadczenia szpitalne.

Uzasadnienie
 
Rozdział 3 u.z.z.ch.z. zatytułowany jest: "Zakażenia związane z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz innych czynności, w trakcie wykonywania których dochodzi do naruszenia ciągłości tkanek ludzkich". Sformułowanie tytułu ustawowego rozdziału może rodzić pewne wątpliwości, czy ma zastosowanie do wszystkich świadczeń zdrowotnych, czy tylko do tych, w wyniku których dochodzi do naruszenia ciągłości tkanek ludzkich. Użyty w tytule spójnik "oraz" jest równoznaczny z użyciem spójnik "i", co prowadzi do wniosku, że rozdział 3 u.z.z.ch.z. poświęcony jest:
1) zakażeniom związanym z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i
2) zakażeniom związanym z wykonywaniem innych czynności, w trakcie których dochodzi do naruszenia ciągłości tkanek ludzkich (np.: w gabinecie kosmetycznym).

Powyższe zestawienie oznacza, że rozdział 3 u.z.z.ch.z. poświęcony jest zakażeniom, których ryzyko powstania wiąże się z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w ogóle, a nie tylko z udzieleniem tylko tych świadczeń, w trakcie których dochodzi do naruszenia ciągłości tkanek ludzkich.

Znajduje to potwierdzenie również w brzmieniu przepisów znajdujących w rozdziale 3 u.z.z.ch.z. Artykuł 11 u.z.z.ch.z. nakładający podstawowe obowiązki w zakresie działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych na kierowników podmiotów leczniczych, jak również na inne osoby udzielające świadczeń zdrowotnych (np.: indywidualna praktyka lekarska) nie wprowadza żadnego zwolnienia z tego obowiązku.

Ustawodawca nie sprecyzował, czy w art. 11 u.z.z.ch.z. chodzi o podmioty lecznicze lub osoby prowadzące określonego rodzaju działalność, co oznacza, że ma on zastosowanie do kierowników wszystkich podmiotów leczniczych i wszystkich osób udzielających świadczeń zdrowotnych. W konsekwencji podejmowania działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych, osoby zobowiązane, mają także obowiązek prowadzenia dokumentacji realizacji tych zadań zgodnie z rozporządzeniem ministra zdrowia z 27 maja 2010 roku w sprawie sposobu dokumentowania realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych oraz warunków i okresu przechowywania tej dokumentacji. Realizacja działań, jak również wyniki kontroli wewnętrznej podlegają kontroli organom Państwowej Inspekcji Sanitarnej (art. 13 u.z.z.ch.z.).

Dodatkowe obowiązki nałożone zostały w art. 14 u.z.z.ch.z. na kierowników podmiotów leczniczych, wykonujących działalność leczniczą w rodzaju świadczenia szpitalne. Są oni zobowiązani do wdrożenia i zapewnienia funkcjonowania systemu zapobiegania i zwalczania zakażeń szpitalnych. Zakażenie szpitalne rozumiane jest w ustawie o zabieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi jako zakażenie, które wystąpiło w związku z udzieleniem świadczeń zdrowotnych, w przypadku gdy choroba:
a) nie pozostawała w momencie udzielania świadczeń zdrowotnych w okresie wylęgania albo
b) wystąpiła po udzieleniu świadczeń zdrowotnych, w okresie nie dłuższym niż najdłuższy okres jej wylęgania (art. 2 pkt 33 u.z.z.ch.z.).

Świadczenia szpitalne są natomiast zdefiniowanie w art. 2 ust. 1 pkt 11 ustawy z 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej jako wykonywane całą dobę kompleksowe świadczenia zdrowotne polegające na diagnozowaniu, leczeniu, pielęgnacji i rehabilitacji, które nie mogą być realizowane w ramach innych stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych lub ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych; świadczeniami szpitalnymi są także świadczenia udzielane z zamiarem zakończenia ich udzielania w okresie nieprzekraczającym 24 godzin.

Powyższe oznacza, że obowiązki związane z zapobieganiem zakażeniom szpitalnym powstaną nawet wówczas, gdy udzielane świadczenia szpitalne nie wiążą się z naruszeniem ciągłości tkanki ludzkiej (np.: oddział chorób wewnętrznych, pediatryczny).
 
Pytanie pochodzi z Serwisu Prawo i Zdrowie.


Czytaj inne komentarze tej autorki:

Orzeczenie lekarskie dla kierowcy nie może być wydane bezterminowo >>>

SP ZOZ nie ma obowiązku powoływania zastępcy dyrektora ds. ekonomiczno-eksploatacyjnych >>>

Inspekcja sanitarna może przeglądać dokumentację medyczną >>>

Pacjent nie musi potwierdzać podpisem, że został poinformowany o szczepieniach >>>

Karolina Kołakowska

Prawnik w zespole prawa ds. Ochrony Zdrowia w Brzezińska, Narolski Adwokaci i Doradcy podatkowi Sp. p. w Łodzi, aplikant adwokacki przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Łodzi, doktorantka w katedrze Europejskiego Prawa Gospodarczego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Specjalizuje się w problematyce prawnej podmiotów służby zdrowia. Uczestniczy w doradztwie prawnym na rzecz podmiotów leczniczych, szpitali klinicznych i medycznych towarzystw naukowych. Moderator i trener w ramach szkoleń i warsztatów prowadzonych dla przedstawicieli branży medycznej. Współautorka komentarzy dla Serwisu Prawo i Zdrowie Wolters Kluwer Polska oraz współautorka wydanej przez Wolters Kluwer Polska publikacji - „Prawo o działalności leczniczej w praktyce. Przekształcenia zakładów opieki zdrowotnej”.