W poniedziałek w siedzibie Rzecznika Praw Pacjenta odbyło się spotkanie z organizacjami pacjentów podsumowujące wspólne prace nad projektem zmian w ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Projekt ustawy wraz z uzasadnieniem teraz zostanie przekazany do dalszych prac legislacyjnych i przedłożony Prezesowi Rady Ministrów oraz Ministrowi Zdrowia.
- Od uchwalenia przez Sejm RP ustawy upłynęło niemalże 10 lat. Wydaje się, że jest to odpowiedni moment, aby rozpocząć dyskusję na temat szerszych zmian w tej ustawie – podkreśla Rzecznik Praw Pacjenta.
W sumie w tracie konsultacji organizacje pacjenckie zgłosiły ponad 80 uwag do projektu. Najważniejsze uwagi organizacji pacjentów dotyczyły m.in. doprecyzowania kwestii prawa pacjenta do zasięgnięcia opinii innego lekarza, proponowanego przez Rzecznika katalogu obowiązków pacjenta, a także dookreślenia zadań i charakteru Rady Organizacji Pacjentów.
Organizacje pacjentów zgłosiły również własne pomysły, z których część znalazła się w finalnej wersji projektu. Dotyczyły one między innymi prawa pacjenta do informacji, w tym obowiązku zamieszczania przez podmioty lecznicze informacji o prawach pacjenta na stronie internetowej placówki.
Inny postulat dotyczył prawa pacjenta do wyrażenia zgody na udzielenie świadczenia zdrowotnego. Zgodnie z propozycją stosowane przez placówki medyczne formularze, które służą do wyrażania przez pacjentów zgody na leczenie, mają być dostępne w miejscu rejestracji pacjentów oraz na ich stronach internetowych.
- W mojej ocenie jest to wyjściowy, ale jednocześnie bardzo dobry i propacjencki projekt. Dzisiaj skierujemy go do dalszych prac legislacyjnych - powiedział Bartłomiej Chmielowiec, Rzecznik Praw Pacjenta.
Nie ma ustawowego czasu oczekiwania na operację
Organizacje pacjentów zaproponowały, by do projektu wprowadzić rewolucyjny zapis dotyczący długich kolejek oczekiwania na badania czy operacje. Jednak w projekcie nie pojawił się zapis dotyczący wprowadzenia maksymalnego czasu oczekiwania na świadczenie.
RPP tłumaczył, że na razie taki zapis nie będzie wprowadzany do projektu, ale może pojawić się na podczas dalszych prac legislacyjnych.
W projekcie jest za to m.in.: propozycja uregulowania prawa pacjenta do informacji i tajemnicy medycznej. „ Mogą wymagać zmiany niektórych innych aktów prawnych. Przedstawiony projekt jednak nie zawiera tych zmian, gdyż - jak podkreśla RPP - jego celem jest przedstawienie istoty rozwiązań proponowanych przez Rzecznika Praw Pacjenta oraz organizacje pacjentów, a zmiany będące konsekwencją tych rozwiązań mogą być uzupełnione w dalszym toku prac legislacyjnych – podkreśla RPP.
Pacjent prosi o wysłanie dokumentacji mailem, a szpital ma problem czytaj tutaj>>
Ograniczenie praw pacjenta
Projekt określa przesłanki i sytuacje, w których może nastąpić ograniczenie praw pacjenta – jest to bezpieczeństwo pacjenta oraz zagrożenie epidemiczne.
RPP tłumaczy, że w praktyce często mamy do czynienia z sytuacjami, w których dochodzi do pewnego rodzaju kolizji w realizacji praw dwóch – lub większej liczby – pacjentów.
Takie sytuacje najczęściej mają miejsce w szpitalach i dotyczyć mogą przykładowo pacjentów umieszczonych na salach wieloosobowych, u których powstaje konflikt na tle realizacji przysługujących im uprawnień (np. jeden z pacjentów chce, aby wiele osób mogło go odwiedzić jednocześnie, a drugi pacjent wskazuje, że taka sytuacja narusza jego intymność). Oczywiście ww. przypadek jest jednym z możliwych (nie sposób wyliczyć wszystkich) niemniej tego typu sytuacje stawiają kierownika podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych przed dylematem rozwiązania problemu.
„Dlatego też projekt zakłada rozwiązanie prawne pozwalające na ograniczenie praw danego pacjenta, w sytuacji, gdy godzą one w prawa innego pacjenta. Ograniczenie w tym trybie miałoby charakter wyjątkowy, a kierownik podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych lub upoważniony przez niego lekarz kierowałby się w tym przypadku dobrem pacjenta i potrzebą ochrony jego praw” – podkreśla RPP.
Realizacja takiego ograniczenia wiązałaby się także z koniecznością jego odnotowania w dokumentacji medycznej, wraz z podaniem przyczyny zastosowania. Taki wymóg – zdaniem RPP – ma zabezpieczyć pacjenta w możliwość weryfikacji, czy ograniczenie nastąpiło zgodnie z zasadami, gdyż będzie to mogło stanowić przedmiot prowadzonego przez Rzecznika Praw Pacjenta postępowania wyjaśniającego.
Konsylia – więcej praw dla pacjenta
Pacjent ma prawo zażądać, aby udzielający mu świadczeń zdrowotnych lekarz zasięgnął opinii innego lekarza lub zwołał konsylium lekarskie (art. 6 ust. 3 ustawy). Zgodnie z teraz obowiązującymi przepisami lekarz może odmówić realizacji takiego żądania, jeżeli uzna je za niecelowe. Pacjenci podkreślali, że mają prawo, ale nie mogą się doprosić zwołania konsylium.
Projekt ogranicza uznaniowości lekarza w tym zakresie i doprecyzowuje, że odmowa realizacji prawa do zwołania konsylium może mieć miejsce jedynie w wyjątkowych przypadkach.
Projekt ustawy o prawach pacjenta znajdziesz tutaj>>
Jednak przepis posługuje się w tym wypadku pojęciem nieostrym. Zdaniem RPP jest to zabieg legislacyjny stosowany w ustawie (np. „bezpieczeństwo pacjenta”). RPP wyjaśnia, że chodzi tu na przykład o sytuacje, w których lekarz z przyczyn czysto obiektywnych nie może uczynić zadość żądaniu pacjenta, ponieważ nie ma – i w rozsądnym czasie nie będzie miał – możliwości skonsultowania sytuacji pacjenta z innym lekarzem. Podobnie jak w przypadku proponowanej zmiany w art. 5 również i tu przewidziany został obowiązek uzasadnienia odmowy zasięgnięcia opinii innego lekarza w dokumentacji medycznej.
Pacjent pierwszą kopię dokumentacji medycznej powinien dostać za darmo czytaj tutaj>>
Zmiany w tajemnicy medycznej
Jedną z ważnych zmian są zapisy dotyczące informacji objętych tajemnicą medyczną, w tym zawarte w dokumentacji medycznej. Teraz są udostępniane przedstawicielowi ustawowemu pacjenta oraz osobie upoważnionej przez pacjenta, a w przypadku zmarłego pacjenta – osobie upoważnionej przez pacjenta za życia. Projekt wprowadza taką zamianę, że takie informacje - w chwili zgonu pacjenta – będą mogły być przekazane osobie bliskiej pacjenta, chyba że pacjent zastrzegł inaczej.
Prawnicy podkreślali, że jeśli bliscy będą mieć wgląd do dokumentacji medycznej po śmierci pacjenta bez upoważnienia to może dojść do konfliktu praw takich jak: prawo do ochrony zdrowia i konstytucyjne prawo do prywatności.
Powstanie Rada Organizacji Pacjentów
Projekt zakłada, że Rzeczniku Praw Pacjenta powstanie Rada Organizacji Pacjentów, która będzie organem opiniodawczo-doradczym Rzecznika. Kandydatów na członków Rady mają zgłaszać organizacje pacjentów.
Zawarte w projekcie zmiany koncentrują się przede wszystkim na:
- zmianach w przepisach dotyczących stricte praw pacjenta;
- rozszerzeniu zadań Rzecznika Praw Pacjenta;
- uregulowaniu obowiązków pacjenta;
- utworzeniu organu składającego się z przedstawicieli organizacji pacjentów.
Projekt zwiększa uprawnienia RPP
Rzecznik będzie mógł nałożyć na podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych albo organizatora strajku karę pieniężną do wysokości 500 tys. zł. Może taką wysoka karę nałożyć, w przypadku nieprzekazania na żądanie Rzecznika dokumentów lub informacji, we wskazanym terminie.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
