System ochrony zdrowia w znacznej mierze przyczynia się do zmian klimatycznych, generując niemal 4,4 proc. globalnych emisji CO2. - Obecnie sektor ochrony zdrowia jest bardziej obciążający dla środowiska niż sektor lotniczy czy stoczniowy – wskazują eksperci - i mówią o potrzebie zrównoważonego rozwoju w ochronie zdrowia. Podkreślają, że istotny jest w tym udział organów administracji państwowej, budujący świadomość wokół zagadnienia zrównoważonej opieki zdrowotnej i atrakcyjny mechanizm zachęt finansowych, niestety z tym ostatnim są problemy.
Czytaj także na Prawo.pl: Szpitale oszczędzają na prądzie, ale nie mogą zabronić pacjentom korzystania z gniazdek>>
Czytaj też: Specyfika komunikacji wewnętrznej w szpitalu >>>
Wśród liderów polskiej ochrony zdrowia zauważalny jest wzrost świadomości konieczności wdrażania zrównoważonego rozwoju w opiece zdrowotnej. Wiele szpitali i innych placówek medycznych podejmuje kroki mające ograniczyć swoją działalność destrukcyjną środowiska i klimatu. Wdrażają m.in. segregację odpadów, wymianę źródeł ciepła czy termomodernizację.
Raport „Zielone szpitale”, pokazuje, że przez ostatnie osiem lat w niektórych szpitalach zużycie energii zredukowano do 50 proc. Taki wynik nie jest bez znaczenia na zmniejszenie kosztu utrzymania placówki.
Czytaj też: Zastosowanie narzędzi jakościowych w zarządzaniu szpitalem >>>
Czytaj też: Rola zarządzania personelem w kształtowaniu wizerunku podmiotu leczniczego >>>
Jak mówi Prawo.pl Arkadiusz Lendzion, zastępca dyrektora naczelnego ds. administracyjno-technicznych Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku, bycie proekologicznym nierzadko oznacza bycie oszczędnym.
– Z perspektywy tak dużego ośrodka, jakim jest UCK, to kwestia bardzo istotna, szczególnie w obecnych, wymagających czasach. Wszystkie działania, które np. dywersyfikują źródła energii, są bardzo pożądane – tłumaczy, dodając: – Wszystkie nasze nowe inwestycje zakładają użycie oświetlenia typu LED. Dodatkowo od 2 lat sukcesywnie wymieniamy oświetlenie w "starej" części szpitala. Większość instalacji w UCK podłączona jest do systemu inteligentnego zarządzania budynkiem (BMS), który pozwala na automatyczne zmniejszanie poboru prądu przez oświetlenie i centrale wentylacyjne w godzinach wieczornych i nocnych - podkreśla Arkadiusz Lendzion.
- W 2009 roku zainwestowaliśmy 4 mln zł w nowoczesny, wysokowydajny silnik, który z gazu produkuje prąd. Jak wiemy, produkcja prądu z tego medium jest bardziej ekologiczna, niż produkcja prądu z węgla. Przed placówką zakończenie inwestycji w postaci pokrycia całego dachu budynku Centrum Medycyny Inwazyjnej UCK panelami fotowoltaicznymi. Koszt inwestycji około 0,5 mln zł – podsumowuje.
Czytaj też: Witryna internetowa szpitala >>>
Czytaj też: Logistyka i zarządzanie zapasami w organizacji opieki zdrowotnej >>>
Rośnie świadomość ekologiczna, ale wciąż brak środków finansowych
Przykłady dobrych praktyk są. Jednak, jak pokazują wyniki raportu „Zielone szpitale”, opracowanego przez UN Global Compact Network Poland we współpracy z firmą Philips – co piąty szpital w Polsce ma ponad 70 lat i nie jest energooszczędny. Stan budynków szpitalnych ma znaczenie nie tylko dla zdrowia pacjentów, ale także kondycji środowiska naturalnego. Raport wskazuje, że problem stanowi oprócz dużego zużycia energii, obciążenie w postaci łańcucha dostaw dla szpitalnej gastronomii, jak i brak odpowiedniej gospodarki odpadami medycznymi.
Niestety, jednym z głównych problemów, które stanowią przeszkodę na drodze do pełnego bycia „eko” – jest brak środków przeznaczonych na ten cel. Jak tłumaczy dr Sylwia Sobczak – dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego im. L. Rydygiera w Toruniu, która była gościem zeszłorocznej debaty „Zielona transformacja w szpitalach – wyzwania, zagrożenia, możliwości” w Narodowym Instytucie Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie – na podejście do inwestycji mają z wpływ rachunki za ogrzewanie i energię elektryczną, wyższe o kilkaset procent. – W ciągu zakończonej niedawno 5 letniej inwestycji udało nam się zrealizować wiele założeń, które procentują i będą procentować. Nasze budynki zostały wyposażone w wiele nowoczesnych rozwiązań prośrodowiskowych – mówiła dr Sobczak, dodając, że aby otrzymać kredyt czy dofinansowanie należy dysponować wkładem własnym, a w obecnej trudnej sytuacji będzie o to coraz trudniej, zwłaszcza przy dużych inwestycjach.
Konieczna jest zielona transformacja w szpitalach
W opinii ekspertów to właśnie od szpitali powinien się zacząć proces transformacji ochrony zdrowia, których większość jest wysoce energochłonna i niewydajna energetycznie. Transformacja powinna mieć charakter kompleksowy i obejmować m.in. wymianę źródła ciepła i oświetlenia na bardziej energooszczędne, poprawę efektywności energetycznej budynków, cyfryzację i modyfikację łańcuchów dostaw dla szpitali tak, by były bardziej zrównoważone.
Dzisiaj jest o wiele prościej finansować transformację i zrównoważony rozwój szpitalom prywatnym, mającym prostsze procedury przetargowe i mogącym uwzględniać w zamówieniach czynniki proekologiczne – podkreślają eksperci, akcentując, że szpitale mają duży problem z finansowaniem zielonej transformacji. Wyczekiwana jest informacja o funduszach unijnych i krajowych, jakie będą dostępne na ten cel.
– Rolą państwa jest przede wszystkim skupienie się na działaniu na rzecz wprowadzenia zielonej transformacji w kluczowych sektorach gospodarki, w tym zapewnieniu wsparcia finansowego oraz kadrowego przy wdrażaniu systemowych zmian – tłumaczy Prawo.pl Kamil Wyszkowski Dyrektor Generalny UN Global Compact w Polsce.
W opinii eksperta, zmiany zawsze zaczynają się od nabycia wiedzy. – Jeśli wiedzy na temat zagrożeń związanych ze zmianą klimatu nie nabywa się na wszystkich szczeblach edukacji to nie powinniśmy liczyć na to, że zmiany będą wdrażane szybko i sprawnie, gdyż świadomość dotycząca poziomu zagrożenia jest niska. Po pierwsze istotne jest zatem wprowadzenie odpowiedniej edukacji - mówi.
Prawo europejskie stymuluje do zrównoważonego rozwoju
Po drugie regulacje takie, jak rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w wybranych sektorach gospodarki (SFDR) czy dyrektywa Komisji Europejskiej w sprawie raportowania przez podmioty gospodarcze zagadnień dotyczących zrównoważonego rozwoju (CSRD) – wylicza Wyszkowski i dodaje: – To ich implementacja w Polsce będzie dodatkowo stymulowała adaptację standardów związanych ze zrównoważonym rozwojem. Regulacje, które będą obowiązywały w polskim systemie prawnym są zatem dodatkowym narzędziem w rękach państwowych podmiotów.
Wyszkowski zaznacza, że należy sobie jednak zdawać sprawę z tego, iż instytucje, takie jak NFOŚiGW nie siedzą z założonymi rękami.
- Wręcz przeciwnie, z puli różnych programów, w których środki pochodzą zazwyczaj z funduszy unijnych, finansowane są, m.in. projekty poprawiające jakość powietrza, energooszczędność budynków, czy też instalację fotowoltaiczne w terenach placówek medycznych. Państwo w tym kontekście nie może odgrywać roli nocnego stróża, ale wnikliwego badacza i skrupulatnego wdrożeniowca. Połączenie powyższych aspektów posunie nas o krok dalej w przeciwdziałaniu i adaptacji do zmiany klimatu – podsumowuje.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.