Zamówienie udzielane w trybie z wolnej ręki jest zamówieniem niezależnym od zamówienia podstawowego, do zamówienia uzupełniającego podpisuje się nową umowę poprzedzoną przeprowadzeniem negocjacji w trybie z wolnej ręki, a więc stawki mogą być zupełnie inne niżeli w zamówieniu podstawowym. Ponadto nie musi być obowiązkowo udzielone, jest to jedynie prawna możliwość.

Wartość zamówienia uzupełniającego może być inna niż wartość umowna zamówienia podstawowego (chociażby ze względu na zmianę cen na rynku w danym czasie, zmiana wynagrodzenia itp.). Zamówienia z wolnej ręki są osobnym zamówieniem, gdzie zawiera się umowę po przeprowadzonych z wykonawcą negocjacjach.

Obliczanie wynagrodzenia ryczałtowego przysparza licznych problemów >>>

Oznacza to, że zamawiający może, ale nie musi udzielić zamówienia uzupełniającego oraz godzić na zaproponowane podwyżki. Wyższe wynagrodzenie musi być uzasadnione i powinna być poparte odpowiednimi wyliczeniami oraz dokumentami, które winny być przedstawione w trakcie negocjacji.

Powyższe zostało potwierdzone w treści uzasadnienia wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 17 lutego 2011 r., KIO 226/11, w której Izba stwierdziła „Należy wskazać, że zamówienia uzupełniające nie są objęte przedmiotowo zamówieniem podstawowym. Stosownie do art. 32 ust 3 ustawy Pzp Zamawiający ma obowiązek jedynie uwzględnienia wartości zamówień uzupełniających w szacunku zamówienia podstawowego. Szczegółowy zakres świadczenia objęty zamówieniem uzupełniającym określany jest natomiast odrębnie w toku odrębnego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, prowadzonego w trybie zamówienia z wolnej ręki, które nie musi być obowiązkowo udzielone. Jest to jedynie prawna możliwość zawarcia umowy z dotychczasowym wykonawcą usługi po wynegocjowaniu jej postanowień w toku wskazanego odrębnego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego."

W tym miejscu należy zaznaczyć, iż w znowelizowanym Prawie zamówień publicznych z 29.01.2004 r. (Dz.U. z 2015 r., poz. 2164) dalej p.z.p., nie ma już zamówień uzupełniających, są tylko zamówienia polegające na powtórzeniu podobnych usług. Jeżeli umowa została podpisana przed nowelizacją ustawy p.z.p. lub w wyniku postępowania wszczętego przed nowelizacją ustawy p.z.p., wówczas zamawiający może (ale nie musi) udzielić zamówienia uzupełniającego na zasadzie aneksu do umowy.

Zamawiający może zwiększyć wynagrodzenie wykonawcy, jeśli ma ono charakter kosztorysowy >>>

W ustawie z 22.06.2016 r., o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1020) dalej nowelizacja, odrębnie została uregulowana kwestia zmiany umów zawartych przed dniem wejścia w życie nowelizacji lub umów zawartych w wyniku postępowań wszczętych przed dniem wejścia w życie nowelizacji (mowa jest o zmianach zawartych umów).

Przepis art. 19 ust. 3 nowelizacji, mówi że dopuszczalne są zmiany umów w sprawie zamówienia publicznego, zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy lub zawartych w wyniku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wszczętego przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, jeżeli: w przypadku udzielenia, w okresie 3 lat od udzielenia zamówienia podstawowego, dotychczasowemu wykonawcy usług lub robót budowlanych zamówień uzupełniających, stanowiących nie więcej niż 50% wartości zamówienia podstawowego i polegających na powtórzeniu tego samego rodzaju zamówień, jeżeli zamówienie podstawowe zostało udzielone w trybie przetargu nieograniczonego lub przetargu ograniczonego, a zamówienie uzupełniające było przewidziane w ogłoszeniu o zamówieniu dla zamówienia podstawowego i jest zgodne z przedmiotem zamówienia podstawowego, w tym miejscu należy zaznaczyć, że przepis w istocie jest cytatem z poprzednio obowiązującego art. 67 ust. 1 pkt 5 p.z.p., który w wyniku nowelizacji został wykreślony z ustawy.

Mając na uwadze powyższe, jeżeli zamawiający nie godzi się na podwyższenie wynagrodzenia nie musi podpisywać aneksu lub umowy w trybie z wolnej ręki. Może natomiast zastosować do chwili rozstrzygnięcia nowego postępowania art. 6 a p.z.p., który zezwala do zastosowania przepisów właściwych dla wartości tej części, jeżeli je wartość nie przekracza łącznie 80.000 euro oraz nie 20% zamówienia podstawowego.

Oznacza to, że jeżeli zamówienie do chwili podpisania nowej umowy nie przekroczy 30.000 euro oraz 20% zamówienia podstawowego zamawiający może zastosować art. 4 ust. 8 p.z.p. w związku z art. 6a p.z.p. i udzielić zamówienia częściowego z wykonawcą, który zaproponuje korzystniejszą wartość wykonania usługi.

LEX Zamówienia Publiczne
Artykuł pochodzi z programu LEX Zamówienia Publiczne
Już dziś wypróbuj funkcjonalności programu. Analizy, komentarze, akty prawne z interpretacjami