Takie rozwiązania przewiduje projekt nowelizacji ustawy o cudzoziemcach, przygotowany przez resort spraw wewnętrznych i administracji. Cudzoziemcy, którzy chcą pracować i prowadzić biznes w Polsce aby uzyskać zezwolenie na pobyt czasowy muszą spełnić wiele wymogów o których mowa w art. 142 ust 1 pkt 3 ustawy o cudzoziemcach. Muszą m.in. spełnić wymóg osiągnięcia w ciągu roku dochodu nie niższego niż dwunastokrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w województwie, w którym obcokrajowiec mieszka.

Ministerstwo chce uprosić kryteria  cudzoziemcom prowadzącym  jednoosobową działalność gospodarczą, aby mogli na tej podstawie legalizować swój pobyt bez uwzględnienia przesłanek dotyczących aktywności ekonomicznej firmy. Ale nie wszystkim, tylko tym, którzy są uczestnikami rządowych programów wsparcia dla cudzoziemców w zakresie podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Polski oraz którzy działalność gospodarczą prowadzą osobiście, tj. na podstawie wpisu do CEIDG.

Czytaj w LEX: Obsługa prawna obcokrajowców zamierzających uzyskać polskie obywatelstwo >

Dziś to tylko uczestnicy jednego programu „Poland. Business Harbour”, skierowanego głównie do Białorusinów, który ma na celu ułatwienie pochodzącym z tego państwa freelancerom, start-upom, małym i średnim przedsiębiorstwom oraz dużym podmiotom - przeniesienie aktywności zawodowej lub działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Uczestnikami programu są także cudzoziemcy o wysokich kwalifikacjach - np. programiści.

W przyszłości uczestnicy innych programów, które znajdą się w wykazie (będzie go w drodze rozporządzenia określał minister właściwy do spraw gospodarki w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych).

Sprawdź w LEX: Czy obywatelce Ukrainy w związku małżeńskim z obywatelem polskim można przyznać prawa do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych? >

Cudzoziemiec tak długo, jak długo będzie uczestnikiem takiego programu, skorzysta ze zwolnienia ze stosowania wymogów, jakie muszą spełnić inni przedsiębiorcy.

Czytaj w LEX: Ocena zdolności sądowej i procesowej cudzoziemca >

 

Komendant Główny Straży Granicznej uzyska nowe kompetencje

Projekt ustawy przewiduje także przeniesienie kompetencji Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców na Komendanta Głównego Straży Granicznej jako organu wyższego stopnia w sprawach:

  1. zobowiązania cudzoziemca do powrotu oraz w sprawach związanych z tą procedurą, tj. w sprawach: przedłużenia terminu dobrowolnego wyjazdu, i cofnięcia zakazu ponownego wjazdu;
  2. udzielenia zgody na pobyt ze względów humanitarnych;
  3. udzielenia zgody na pobyt tolerowany;
  4. cofnięcia zgody na pobyt ze względów humanitarnych;
  5. cofnięcia zgody na pobyt tolerowany;
  6. wydania lub wymiany karty pobytu cudzoziemcowi, któremu udzielono zgody na pobyt ze względów humanitarnych;
  7. wydania lub wymiany dokumentu „zgoda na pobyt tolerowany”.

W kompetencji Komendanta Głównego SG znajdą się także decyzję w sprawach:

  • wydalenia obywatela UE,
  • wydalenia członka rodziny obywatela UE;
  • uchylenia decyzji o wydaleniu obywatela UE;  
  • uchylenia decyzji o wydaleniu członka rodziny obywatela UE.

 

Komendant przejmie też od Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców sprawy związane z organizacją dobrowolnych powrotów cudzoziemców.

Sprawdź w LEX: Na jakich zasadach zatrudnić cudzoziemca mającego zezwolenie na pobyt czasowy i pracę u innego pracodawcy? >

 

Straż Graniczna uzyska łatwiejszy dostęp do danych ZUS

Resort chce też tak zmienić przepisy, aby zapewnić Straży Granicznej i Państwowej Inspekcji Pracy bezpośredni dostęp do systemu teleinformatycznego ZUS. Mogłyby one pozyskiwać takie dane jak podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz data opłacenia składki. W obowiązującym stanie prawnym możliwość taka odnosiła się tylko do  danych przekazywanych do Państwowej Inspekcji Pracy.

Sprawdź w LEX: Czy osoba fizyczna, która ma obywatelstwo ukraińskie oraz rezydencję włoską może założyć działalność gospodarczą w Polsce?  >

Ministerstwo wyjaśnia, że pozwoli to na skrócenie przede wszystkim procesu weryfikacji przez uprawnione instytucje warunków wykonywania pracy przez cudzoziemców, m.in. w zakresie badania wysokości wypłacanego wynagrodzenia, a w szczególnych sytuacjach może okazać się jedyną podstawą do dokonania kompleksowej oceny legalności powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przez kontrolowany podmiot.

Pandemia COVID-19 nie wpłynęła na trendy w legalizacji pobytu cudzoziemców w Polsce

 

Wyższa opłata za wydanie decyzji o cofnięciu zakazu ponownego wjazdu

Projekt zakłada też podwyższenie stawki opłaty skarbowej za dokonanie czynności urzędowej, jaką jest wydanie decyzji o cofnięciu zakazu ponownego wjazdu (chodzi tu o zakaz orzeczony w decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu, który obejmuje terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i innych państw obszaru Schengen lub tylko terytorium Rzeczypospolitej Polskiej).

Sprawdź w LEX: Czy przyznać świadczenie wychowawcze obywatelce Ukrainy, gdy dziecko nie posiada karty pobytu, nie ma meldunku w Polsce oraz nie ma nadanego nr PESEL? >

Dziś za wydanie decyzji w tej sprawie przez organ Straży Granicznej pobierana jest opłata skarbowa w wysokości 10 zł. Zdaniem resortu wysokość tej stawki nie oddaje ekwiwalentności nakładu pracy, bo organ wydający decyzję musi przeprowadzić szczegółowe postępowanie w sprawie. Resort proponuje, aby opłata ta wynosiła 350 zł - jest stawka porównywalna do stawek opłaty skarbowej pobieranej za wydanie (udzielenie) zezwoleń na pobyt czasowy (obecnie 340 zł).

Pieniądze z pobierania tej opłaty miałyby zasilić budżety samorządów lokalnych. Szacuje się, że będzie to łącznie około 460 tys. zł rocznie.

Sprawdź w LEX: Czy w przypadku przejęcia zakładu pracy trzeba od nowa legalizować pracę cudzoziemców? >

 

Likwidacja aresztu dla cudzoziemców

Projekt ustawy ma też wyeliminować niedociągnięcia stwierdzone w 2019 r. przez Radę podczas oceny stosowania przez Polskę dorobku Schengen. Projekt zakłada m.in:

  • likwidację instytucji aresztu dla cudzoziemców;
  • zmiany dotyczące istoty orzekania o zakazie ponownego wjazdu na terytorium RP i innych państw obszaru Schengen;
  • zapewnienie udziału Rzecznika Praw Obywatelskich lub upoważnionego przez niego pracownika Biura Rzecznika Praw Obywatelskich w czynnościach związanych z doprowadzeniem cudzoziemca do granicy albo do portu lotniczego lub morskiego państwa, do którego zostaje doprowadzony - podejmowanych w związku z przymusowym wykonaniem decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu;
  • zmiany w zakresie nakazu przebywania  w pomieszczeniach przeznaczonych dla cudzoziemców, którym odmówiono wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; skrócenie terminu dobrowolnego wyjazdu;
  • skrócenie terminu na wniesienie odwołania w przypadku decyzji wydawanych w sprawach o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu;
  • cofnięcia zgody na pobyt ze względów humanitarnych lub zgody na pobyt tolerowany;
  • zmiany w przepisach dotyczących wykazu cudzoziemców, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany zmierzających do  zapewnienia warunków dla możliwie skutecznego stosowania środków władczych w postaci zakazu ponownego wjazdu;
  • wprowadzenie rozwiązań prawnych w zakresie europejskiego dokumentu podróży do celów powrotu nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich;

MSWIA przewiduje, że nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 września 2021 r.

Sprawdź w LEX: Czy można legalnie zatrudnić cudzoziemca (w oparciu o oświadczenie lub pozwolenie), który przebywa w Polsce na podstawie pieczęci w paszporcie? >