Jakie normy i zasady powinna zawierać kultura organizacyjna jednostek administracji samorządowej?
To pytanie zostało postawione w badaniu pilotażowym, przeprowadzonym w pierwszym kwartale 2011 roku. Kwestionariusz badawczy wypełniło łącznie 380 pracowników samorządowych zatrudnionych w 72 jednostkach administracji samorządowej zlokalizowanych w województwie pomorskim i warmińsko-mazurskim oraz 380 klientów urzędów zamieszkałych w tych województwach.
Zarówno pracownicy, jak i klienci urzędów byli zdania, iż istnieje zależność między postawą etyczną urzędników a jakością świadczonych przez nich usług. Tak twierdzi 283 badanych usługobiorców, co stanowi 74,47% grupy i 284 pracowników – 74,74%.
Utrwalone w kulturze organizacyjnej wzory etyczne stanowią rodzaj gwarancji pożądanych działań i zachowań i są szczególnie ważne, gdy organizacja pracy w urzędzie uwzględnia większy zakres samodzielności i autonomii pracownika.
Badani zostali też poproszeni od wskazanie tych wartości i zachowań, które ich zdaniem powinny się przede wszystkim znaleźć w systemie wartości danej grupy zawodowej. Ze zbioru zawierającego 19 określeń można było wybrać 7. Z punktu widzenia klientów najbardziej pożądaną wartością w kodeksie etycznym pracowników samorządowych jest uczciwość, na drugim miejscu znalazła się kultura osobista, uprzejmość i życzliwość oraz zakaz dyskryminacji. Natomiast za zasady o zdecydowanie mniejszym ciężarze gatunkowym uznano lojalność, dostępność urzędnika, jego osobistą godność czy gotowość do uznania krytyki. W perspektywie urzędników najbardziej pożądane wartości, zasady i nakazy to kultura osobista, uprzejmość i życzliwość, następnie sumienność i rzetelność oraz bezstronność i nieuleganie wpływom. Najmniej preferowane zasady i wartości to, podobnie jak w przypadku klientów - dostępność i osobista godność. Uczciwość znalazła się dopiero na piątym miejscu, co prawdopodobnie wynika ze stosunkowo wysokiej oceny postaw etycznych. 53,68% badanych urzędników uznało, iż ich postawa etyczna nie budzi zastrzeżeń. Klienci nie postrzegają urzędników w tak dobrym świetle, stąd tak ważna okazała się dla nich uczciwość, jako kluczowa wartość wszystkich etycznych zachowań.
Pracownicy samorządowi określają jakość funkcjonowania urzędu jako instytucji publicznej. Każde ich działanie ma wymiar etyczny i wpływa na relacje międzyludzkie. Kultura organizacyjna powinna więc kształtować świadomość etyczną pracowników poprzez określony system wartości, akceptowany przez daną społeczność zawodową. Kultura zorientowana na fundamentalne wartości moralne sprzyja budowaniu infrastruktury etycznej administracji samorządowej. Sprawność administracji można bowiem podnieść poprzez zwiększenie etyczności działań pracowników.
Pisaliśmy o tym również:
Kodeksy etyczne wpływają na wizerunek urzędu i pracownika samorządowego
Pracownik samorządowy chce być bardziej samodzielny
Pracownik samorządowy musi przejawiać inicjatywę
Urzędnik nie może nadużywać stanowiska publicznego