Sejm 14 grudnia ubr. przyjął nowelę ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw, projekt przedłożył minister spraw wewnętrznych i administracji. We wtorek 13 grudnia w Sejmie odbyło się pierwsze czytanie projektu i następnego dnia ustawa została uchwalona.
- Musimy uszczelnić system związany z wszelkiego rodzaju świadczeniami dla uchodźców wojennych; przepisy które przygotowaliśmy zabezpieczają w 100 proc. interes państwa - mówił wówczas wiceszef MSWiA Paweł Szefernaker. Podkreślił, że dzięki przepisom, które zostały przyjęte ponad politycznymi podziałami "dziś możemy szczycić się tym, że ponad pół miliona uchodźców, którzy uciekli po 24 lutego ze swojego kraju, podjęło w Polsce pracę".
W czwartek 12 stycznia br. nowela została przyjęta jednogłośnie przez Senat, który zaproponował do niej trzydzieści poprawek. Jedna z proponowanych przez izbę wyższą zmian zakładała przesunięcie o miesiąc terminu, od którego uchodźcy zaczną dopłacać do utrzymania w miejscach zbiorowego zakwaterowania.
Sejm odrzucił zasadnicze poprawki Senatu. Posłowie przyjęli natomiast wszystkie poprawki legislacyjne i redakcyjne, a także zmianę umożliwiającą Urzędowi do Spraw Cudzoziemców korzystanie z bazy odcisków palców, które ukraińscy uchodźcy składają przy okazji wnioskowania o nadanie numeru PESEL.
Najważniejsze rozwiązania
- Obywatele Ukrainy, którzy przebywają Polsce w ośrodkach zbiorowego zakwaterowania, będą partycypować w kosztach związanych z zamieszkaniem i wyżywieniem. Rozwiązanie to będzie pełniło także rolę aktywizacji społecznej.
- Obywatele Ukrainy, których pobyt w Polsce przekroczy 120 dni, będą pokrywać 50 proc. kosztów pomocy – nie więcej jednak niż 40 zł za osobę dziennie.
- Osoby, które będą mieszkać powyżej 180 dni – 75 proc. kosztów, nie więcej jednak niż 60 zł za osobę dziennie.
- W kosztach nie będą partycypować osoby, które nie są w stanie podjąć pracy, np. ze względu na niepełnosprawność, wiek, trudną sytuację życiową, ciążę czy konieczności sprawowania opieki nad dziećmi.
- Wprowadzone zostanie także uzależnienie możliwości korzystania ze zbiorowego zakwaterowania – w okresie dłuższym niż 120 dni od przybycia do Polski – od posiadania numeru PESEL.
- Dookreślone zostanie wypłacanie świadczeń rodzinnych, jakie obywatele Ukrainy mogą pobierać w Polsce. Chodzi np. o „500+”, „300+” czy Rodzinny Kapitał Opiekuńczy.
- Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie otrzymywał dane z rejestru Straży Granicznej, dotyczące daty każdorazowego wjazdu i wyjazdu z Polski obywatela Ukrainy.
- Dzięki rozwiązaniu, możliwe będzie wstrzymanie wypłaty świadczeń w stosunku do osób, które opuściły Polskę.
- W 2023 r. rząd będzie kontynuował finansowe wsparcie dla samorządów, jeśli chodzi o dodatkowe zadania oświatowe dla dzieci z Ukrainy.
- Chodzi m.in. o koszty związane z kształceniem, wychowaniem i opieką nad dziećmi i uczniami oraz zapewnieniem korzystania z wychowania przedszkolnego.
- Wsparcie finansowe będzie także dotyczyło publicznych szkół policealnych, szkół dla dorosłych oraz branżowych szkół II stopnia, w których kształcą się słuchacze z Ukrainy, przybyli do Polski w związku z wojną.
Nowe rozwiązania wejdą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z wyjątkiem niektórych przepisów, które zaczną obowiązywać w innych terminach. Obowiązek partycypacji w kosztach pobytu dla obywateli Ukrainy, którzy przebywają w Polsce w ośrodkach zbiorowego zakwaterowania, wejdzie w życie 1 marca 2023 r.
