W jednym roku udzielane są zamówienia na: "Wykonanie instalacji sieci logicznej i zasilania stanowisk komputerowych w budynku" - robota budowlana, "Dostawa komputerów, serwerów i urządzeń drukujących" - dostawa, "Dostawa specjalistycznego oprogramowania" - dostawa.

Czy należy zsumować wartość wszystkich tych zamówień - traktując je jako informatyczne, czy też dostawy potraktować jako zamówienia jednego rodzaju, a robotę budowlaną liczyć osobno?

Odpowiedź

W ramach odpowiedzi na tak postawione pytanie należy przede wszystkim poddać analizie kwestię czy tego rodzaju zadania można połączyć w jedno, tak aby dostawa sprzętu komputerowego, oprogramowania oraz wykonanie instalacji sieci logicznej wraz z instalacją zasilania stanowisk komputerowych stanowiły jeden przedmiot zamówienia.

Zgodnie z treścią art. 6 Prawa zamówień publicznych , ustawodawca przewidział możliwość udzielania przez zamawiającego zamówień wielorodzajowych, a więc zamówień, na które składają się jednocześnie dostawy, usługi lub roboty budowlane. Wskazał jednakże, że w takim przypadku do udzielenia zamówienia stosuje się przepisy dotyczące tego przedmiotu zamówienia, którego wartościowy udział w danym zamówieniu jest największy. W świetle treści art. 5 ust. 3 Prawa zamówień publicznych zamawiający nie może w celu uniknięcia procedur udzielania zamówień określonych ustawą łączyć innych zamówień z usługami, o których mowa w ust. 1 (chodzi o usługi wymienione w załącznikach do wskazanych w tym przepisie dyrektyw WE).

Za wskazówkę w zakresie możliwości łączenia zamówień różnych rodzajów służyć może orzeczenie KIO z dnia 1 sierpnia 2008 r. (KIO/UZP 517/09): "Wskazać należy, że mimo braku wprost wyartykułowanego zakazu łączenia zamówień różnych rodzajów, nie oznacza to, że łączenie nie może być uznane za niedopuszczalne. Wadliwym łączeniem różnych przedmiotów zamówienia w sytuacji połączenia robót budowlanych, dostaw i usług z usługami niepriorytetowymi - art. 5 ust. 3 ustawy, jak również w przypadku takiego łączenia usług i dostaw z robotami budowlanymi, które nie mogą być uznane za mieszczące się w definicji art. 6 ust. 1 - 4 ustawy, które prowadziłoby do naruszenia przepisów o ogłoszeniach, terminach składania ofert, okresie związania ofertą oraz obowiązku żądania wadium. W takiej sytuacji postępowanie dotknięte byłoby wadą nieważności z mocy art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy w związku z art. 146 ust. 1 pkt 1 i 5 ustawy.".

W przedmiotowej sprawie uznać trzeba, że roboty budowlane oraz dostawy są ze sobą tematycznie powiązane, gdyż wykonane instalacje sieci są warunkiem korzystania ze sprzętu komputerowego zakupionego przez zamawiającego. Stanowić mogą zatem przedmiot realizacji jednego zadania. Zwrócić uwagę trzeba na fakt, że spora część podmiotów zajmujących się zawodowo sprzedażą oprogramowania i sprzętu komputerowego nie oferuje wykonywania robót budowlanych polegających na wykonywaniu sieci logicznej i zasilania stanowisk komputerowych. W związku z tym, aby nie narażać się na zarzut utrudniania uczciwej konkurencji zamawiający powinien dopuścić możliwość składania ofert częściowych odpowiadających swoim przedmiotem poszczególnym częściom zadania wskazanym w pytaniu.

Analizując treść zaprezentowanego powyżej orzeczenia KIO w kontekście zadania wskazanego w pytaniu, zamawiający powinien również zdecydować czy przedmiotowe połączenie dostawy i roboty budowlanej nie będzie naruszało przepisów p.z.p. w zakresie przepisów o ogłoszeniach, terminach składania ofert, okresie związania ofertą oraz obowiązku żądania wadium. W takim bowiem wypadku połączenie stanowić będzie podstawę do unieważnienia postępowania.

Ponadto zgodnie z art. 32 ust. 2 Prawa zamówień publicznych zamawiający nie może w celu uniknięcia stosowania przepisów ustawy dzielić zamówienia na części lub zaniżać jego wartości. Oznacza to więc a contrario, iż ustawodawca dopuszcza możliwość łączenia zadań celem przeprowadzenia jednego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Jednocześnie jednak przedmiotu zamówienia nie można opisywać w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję. Oznacza to konieczność eliminacji z opisu przedmiotu zamówienia wszelkich sformułowań, które mogłyby wskazywać konkretnego wykonawcę bądź które eliminowałyby konkretnych wykonawców, uniemożliwiając im złożenie oferty lub powodowałyby sytuacje, w której jeden z zainteresowanych wykonawców byłby bardziej uprzywilejowany od pozostałych. Z drugiej strony zamawiający ma prawo opisać swoje potrzeby w taki sposób, aby przedmiot zamówienia spełniał jego wymagania i zaspokajał potrzeby, pod warunkiem, że dokonany opis nie narusza konkurencji ani równego traktowania wykonawców. (por. wyrok KIO z dnia 17 stycznia 2008 r., KIO/UZP 08/07)

Przedmiot zamówienia powinien zostać opisany w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń. Każdy z wykonawców bowiem powinien rozumieć opis przedmiotu zamówienia w ten sam sposób.

Z opisu musi wynikać zakres zamówienia i warunki jego realizacji. Zamawiający nie może zastrzec sobie prawa do ich dowolnej zmiany po udzieleniu zamówienia. W szczególności niedopuszczalne jest zastrzeżenie przez zamawiającego możliwości ograniczenia zakresu rzeczowo-finansowego oraz prawa wyłączenia z zakresu umownego niektórych robót, względnie przesunięcia w czasie robót ujętych w harmonogramie rzeczowo-finansowym załączonym do oferty bez podania przyczyn i bez żadnych skutków prawno-finansowych, a także możliwości dostarczenia, w celu wbudowania względnie montażu, niektórych materiałów budowlanych lub wyrobów i urządzeń. Takie postanowienia specyfikacji (w tym projektu umowy) sprowadzają się praktycznie do przyznania sobie przez zamawiającego nieograniczonego prawa do zmiany zakresu przedmiotu zamówienia i warunków jego realizacji, co kłóci się z przepisami ustawy, a w szczególności z art. 29, w myśl którego przedmiot zamówienia powinien być opisany w sposób jednoznaczny i wyczerpujący. (por. wyrok ZA z dnia 25 stycznia 2005 r., UZP/ZO/0-79/05).

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. 2007 r. Nr 223, poz. 1655 ze zm.)