Rada Miejska w Olsztynku podjęła w marcu 2017 r. uchwałę w sprawie przyjęcia programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi. Zaskarżył ją prokurator rejonowy. Zarzucił, że uchwała ta istotnie narusza art. 42 ustawy o samorządzie gminnym, a także art. 2 ust. 1, art. 4 ust. 1 i 2 oraz art. 13 pkt 2 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, ponieważ rada zaniechała jej opublikowania w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Prokurator powołał się także na orzecznictwo sądów administracyjnych, które stwierdza, że program opieki nad zwierzętami bezdomnymi jest aktem prawa miejscowego. Ponadto przepisy zaskarżonej uchwały zakładały, że wchodzi ona w życie z dniem jej podjęcia. W ocenie prokuratora okoliczność ta stanowiła przesłankę stwierdzenia nieważności aktu w całości, jako naruszającego w sposób istotny wyżej wskazane przepisy.
Wojewoda nie kwestionował uchwał
W odpowiedzi na skargę, rada gminy wniosła o jej oddalenie lub umorzenie postępowania. Podniosła, że w orzecznictwie istniał spór co do charakteru uchwał w przedmiocie przyjęcia programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi. Rada zaznaczyła także, że Wojewoda Warmińsko-Mazurski zajmował dotychczas stanowisko, że uchwały te nie są aktami prawa miejscowego i nie kwestionował przepisów o ich wejściu w życie z dniem podjęcia. Podobnie kwestia ta była interpretowana przez Radę Miejską w Olsztynku, która podkreśliła, że podejmowała uchwały w dobrej wierze i w pełnym przekonaniu, że nie stanowią aktów prawa miejscowego. Ponadto wskazała, że w marcu 2018 r. podjęła nową uchwałę w sprawie programu dla bezdomnych zwierząt, której przepisy zakładają jej wejście w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Dlatego też rada podnosiła, że zaskarżona uchwała wygasła, a toczące się postępowanie jest bezprzedmiotowe i należałoby je umorzyć.
Program był aktem prawa miejscowego
Sprawą zajął się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie, który uznał, że skarga jest zasadna. Sąd podzielił bowiem pogląd prokuratora, że zaskarżona uchwała, która została podjęta na podstawie art. 11a ustawy o ochronie zwierząt, jest aktem prawa miejscowego, którego treść konkretyzuje sposoby działania gminy w celu należytego wypełnienia jej ustawowych obowiązków. WSA podkreślił, że program opieki nad zwierzętami bezdomnymi zawiera wprawdzie postanowienia jednostkowe i konkretne, nie pozbawia to jednak takiego aktu mocy prawnej powszechnie obowiązującego prawa. W orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntowało się bowiem stanowisko, że wystarczy, aby chociaż jedna norma uchwały miała charakter generalno-abstrakcyjny, by cały akt miał przymiot aktu prawa miejscowego (np. wyrok NSA z 12 października 2016 r., sygn. akt II OSK 3245/14 i wyrok NSA z dnia 30 marca 2016 r., sygn. akt II OSK 221/16). Natomiast warunkiem wejścia w życie takiego aktu jest jego ogłoszenie, wynika to wprost z art. 88 ust. 1 Konstytucji.
Uchwała wygasła, ale skargę należało rozpoznać
Sąd wyjaśnił, że zaskarżona uchwała wygasła przed wniesieniem skargi, ale okoliczność ta nie czyni bezprzedmiotowym jej rozpoznania. Ponieważ w przeciwieństwie do uchylenia, stwierdzenie nieważności aktu wywiera skutek prawny z mocą wsteczną i powoduje, że dany akt prawny jest nieważny od samego początku. W takiej sytuacji, uchwałę należy potraktować tak, jakby nigdy nie została podjęta, co może mieć znaczenie dla czynności prawnych podjętych na podstawie tego aktu. Dlatego też WSA podkreślił, że wygaśnięcie zaskarżonej uchwały nie czyniło zbędnym wydania wyroku w przedmiotowej sprawie. Należało bowiem uwzględnić, że mogła ona wywołać skutki prawne w okresie, gdy jeszcze obowiązywała. W świetle powyższego, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały.
Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 9 sierpnia 2018 r., sygn. akt II SA/Ol 470/18
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.