Według badań Instytutu Transportu Samochodowego problem młodych kierowców posiadających prawo jazdy krócej niż dwa lata jest jednym z głównych problemów zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego w większości krajów. Powodem jest nie tyle brak znajomości przepisów czy umiejętności wykonywania manewrów, ile bardziej brak doświadczenia, nieświadomość zagrożeń i brak umiejętności ich przewidywania, a przy tym nadmierna wiara w siebie – młodzieńcza brawura.
Jednocześnie, na co zwraca uwagę Tomasz Matuszewski, dyrektor Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Warszawie, system szkolenia kierowców obowiązujący w Polsce, ograniczający się do kilkudziesięciu godzin szkolenia teoretycznego i praktycznego, nie jest w stanie zapewnić w pełni możliwości realizacji podstawowego celu, jakim jest przygotowanie kandydatów na kierowców. Także dane policji wskazują, że grupa tzw. młodych kierowców w wieku 18-24 lat charakteryzuje się najwyższym wskaźnikiem liczby wypadków na 10 tys. populacji.
Z drugiej strony w Polsce pogłębia się wykluczenie komunikacyjne, a w sporej liczbie państw Europy, prawo jazdy kategorii B wydawane jest także 17-latkom. Tak jest m.in. w Austrii, Estonii, Francji, Danii, Holandii czy Niemczech. Ministerstwo Infrastruktury już dwa lata temu zapowiedziało, że chce dać ponownie możliwość uzyskania prawo jazdy 17-latkom, ale pod pewnymi warunkami. Do 2002 r. w Polsce obowiązywały bowiem przepisy, które umożliwiały siedemnastoletnim kierowcom prowadzenie pojazdów, ale bez dodatkowych wymogów.
Prawo jazdy dla 17-latka, ale jazda z pasażerem
W projekcie nowelizacji prawa o ruchu drogowym i ustawy o kierujących ministerstwo infrastruktury dopuszcza możliwość, aby osoba po ukończeniu 17 lat, a przed ukończeniem 18 lat mogła uzyskać prawo jazdy kategorii B, ale za pisemną zgodą rodziców lub opiekunów. Prawo jazdy kat. B takiej osoby uprawniałoby wyłącznie do kierowania:
- na terytorium Polski - do czasu ukończenia 18 lat;
- w towarzystwie pasażera siedzącego na przednim siedzeniu, w przypadku pojazdu samochodowego innego niż czterokołowiec - przez okres 6 miesięcy, licząc od dnia uzyskania prawa jazdy, jednak nie dłużej niż do czasu ukończenia 18 lat.
Projekt zastrzega, że pasażerem tym może być osoba, która spełnia łącznie następujące warunki:
- ukończyła 25 lat;
- posiada prawo jazdy kategorii B od co najmniej 5 lat i nie jest ono zatrzymane za przekroczenie prędkości, przewóz osób w liczbie w liczbie przekraczającej liczbę miejsc określoną w dowodzie rejestracyjnym;
- nie podlegała zakazowi prowadzenia pojazdów w ciągu ostatnich 5 lat;
- nie znajduje się pod wpływem alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu.
Resort uzasadnia, że zmiana powinna mieć pozytywny wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego, bowiem doświadczony kierowca - pasażer będzie nadzorował nieletniego kierującego i udziela mu pomocy i doradzał.
Wydawane 17 latkowi prawo jazdy będzie opatrzone kodem wskazującym, że jego posiadacz jest obowiązany kierować pojazdem określonym w prawie jazdy kategorii B, innym niż czterokołowiec, wyłącznie w towarzystwie pasażera spełniającego wymogi. To na „młodym kierowcy” będzie spoczywał obowiązek weryfikacji trzeźwości, wieku, uprawnień i niekaralności pasażera. Prowadzenie pojazdu bez wymaganego doświadczonego pasażera spełniającego ustawowe wymogi będzie traktowane jako jazda bez uprawnień.
Czytaj w LEX: Związanie organu administracyjnego urzędową informacją o przekroczeniu prędkości w sprawach o zatrzymanie prawa jazdy > >
Okres próbny nie tylko dla młodych kierowców
W przepisach ustawy o kierujących pojazdami ma pojawić się nowy rozdział dotyczący okresu próbnego dla młodych kierowców. W okresie próbnym kierujący pojazdami będą objęci surowszymi regulacjami.
Projektowane zmiany przewidują, że okres próbny dla osoby, która po raz pierwszy uzyskała prawo jazdy kategorii B, trwa:
- 2 lata, w przypadku osoby, która ukończyła 18 lat,
- 3 lata w przypadku osoby posiadającej prawo jazdy, która uzyskała uprawnienia w wieku 17 lat, jednak nie dłużej niż do czasu ukończenia 20 lat.
Terminy te liczyć się będą od dnia, w którym został wydany dokument prawo jazdy.
Okres próbny ma dotyczyć także osób, które uzyskały prawo jazdy kategorii B po uprzednim cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami w trybie administracyjnym, a także niektórych kierowców, którzy zagraniczne prawo jazdy zamienili na polskie. Kierowanie pojazdem w okresie próbnym będzie też objęte obostrzeniami. Kierowcy nie będzie można:
- prowadzić pojazdu po spożyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu;
- przekraczania prędkości 50 km/h na obszarze zabudowanym, 80 km/h poza obszarem zabudowanym oraz 100 km/h na autostradzie i drodze ekspresowej dwujezdniowej;
- wykonywania przewozu osób taksówką albo w ramach przewozu okazjonalnego.
W okresie próbnym kierowca pojazdu samochodowego, który nie ukończył 18 lat będzie mógł przewozić osoby nieletnie wyłącznie w towarzystwie pasażera, który spełnia wymagania opisane powyżej.
Sprawdź również w LEX: Zakaz karny prowadzenia pojazdów określonej kategorii a administracyjny zakaz wydania prawa jazdy innej kategorii > >
Dodatkowe szkole dla „kierowcy na próbę”
Młodym kierowcom dojdą też dodatkowe obowiązki. Ministerstwo proponuje, aby w okresie próbnym po upływie 4 miesięcy od dnia rozpoczęcia okresu próbnego, ale nie później niż przed upływem 12 miesięcy do dnia jego zakończenia kierowca miał obowiązek odbyć:
- płatny kurs dokształcający w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego w WODR,
- płatne praktyczne szkolenie w zakresie zagrożeń w ruchu drogowym w ośrodku doskonalenia techniki jazdy.
Zaświadczenia o ukończeniu szkolenia i kursu będzie miał obowiązek przedstawić właściwemu staroście przed upływem okresu próbnego. Ministerstwo chce, aby starosta wydał decyzję administracyjną o przedłużeniu okresu próbnego:
- o kolejne 2 lata, jeżeli w trakcie jego trwania kierowca popełnił dwa wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji stwierdzone w tym okresie mandatem karnym, prawomocnym wyrokiem sądu lub orzeczeniem organu orzekającego w sprawie o naruszenie w postępowaniu dyscyplinarnym;
- o czas zatrzymania prawa jazdy.
W przypadku gdy okres próbny miałby zostać przedłużony po raz trzeci, starosta miałby obowiązek wydać decyzję administracyjną o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami. Projekt wymienia konkretnie, o jakie wykroczenia chodzi. To m.in.:
- zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym (art. 86 par. 1, 1a lub 2),
- nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu i inne wykroczenia naruszające pierwszeństwo pieszego (art. 86b par. 1),
- prowadzenie pojazdu w stanie po użyciu alkoholu (art. 87 par. 1),
- przekroczenie prędkości (art. 92a par. 2),
- naruszenie zakazu wyprzedzania (art. 92 b),
- niedozwolone objeżdżanie zapór na przejazdach kolejowych i wjeżdżanie na przejazdy kolejowe (art. 97a),
- niezachowanie ostrożności przy korzystaniu z dróg wewnętrznych (art. 98).
Ministerstwo do końca lutego konsultuje proponowane przepisy projektu. Chciałoby, aby nowelizacja jeszcze w tym roku weszła w życie.
Czytaj także w LEX: Posiadanie prawa jazdy nie jest gwarantowane w Konstytucji > >
Cena promocyjna: 149.5 zł
|Cena regularna: 299 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 299 zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.