Przedmiotem postępowania jest świadczenie usług opiekuńczych oraz specjalistycznych usług dla osób z zaburzeniami psychicznymi u klientów Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gubinie. Zamawiający określił przesłankę wykluczenia określoną w art. 24 ust. 5 pkt 2 Prawa zamówień publicznych z 29.01.2004 r. (Dz.U. z 2015 r., poz. 2164) dalej p.z.p. Zgodnie z nią, z postępowania można wykluczyć wykonawcę, który w sposób zawiniony naruszył swoje obowiązki zawodowe, czyli tzw. wykonawcę nierzetelnego.

Jeden z wykonawców został wykluczony na podstawie powyższej przesłanki. Zamawiający uzasadniał tę czynność faktem, iż w prowadzonym uprzednio, przez inny podmiot postępowaniu, którego przedmiot był zbliżony do aktualnego przetargu, wykonawca odstąpił od podpisania umowy o zamówienie publiczne. Zdaniem podmiotu organizującego postępowanie, stanowi to o braku uczciwości i rzetelności zawodowej.

Wykluczenie z przetargu nierzetelnego wykonawcy, który naruszył obowiązki zawodowe >>>

Powodem odstąpienia od umowy był wskazany w umowie termin rozpoczęcia realizacji zamówienia, który uniemożliwiał odpowiednie przygotowanie się do świadczenia usług. Podpisanie takiej umowy byłoby w ocenie wykonawcy działaniem nieodpowiedzialnym, a także obarczone znacznym ryzykiem niewykonania zamówienia. Z tego powodu, czynność wykluczenia wzbudziła wątpliwość wykonawcy, który złożył odwołanie. Sprawa trafiła do sądu.

LEX Zamówienia Publiczne
Artykuł pochodzi z programu LEX Zamówienia Publiczne
Już dziś wypróbuj funkcjonalności programu. Analizy, komentarze, akty prawne z interpretacjami

 

Odwołujący w piśmie wskazał, iż jego zachowanie nie spełnia znamion zastosowania przesłanki określonej w art. 24 ust. 5 pkt 2 p.z.p. Niniejszy przepis stanowi transpozycję zapisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z 26.02.2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE (Dz.U. UE seria L z 2014 r. Nr 94, s. 65). Zgodnie z jej postanowieniami, wykonawca podlega wykluczeniu w momencie, w którym zamawiający może wykazać za pomocą stosownych środków, że wykonawca jest winny na tyle poważnego wykroczenia zawodowego, że jego uczciwość jest w prowadzonym postępowaniu wątpliwa.

Oznacza to, iż zamawiający powinien dysponować stosownymi środkami dowodowymi. Za poważne naruszenie obowiązków zawodowych można uznać jedynie takie obowiązki, które wynikają bezpośrednio z zawartych i niewykonanych umów. Powołując się na stanowisko obowiązujące w doktrynie, odwołujący wskazał również, że do zaliczenia podmiotu do kategorii wykonawcy nierzetelnego w szczególności potrzebne jest wykazanie, iż nastąpiło uchybienie zobowiązaniom podjętym w wyniku zawarcia umowy. Dodatkowo, wykazać należy, iż wykonawca popełnił to naruszenie umyślnie, albo w wyniku rażącego niedbalstwa.

Krajowa Izba Odwoławcza, wyrokiem z 20.12.2016 r., KIO 2335/16 uznała stanowisko odwołującego za zasadne oraz nakazała zamawiającemu unieważnienie czynności wykluczenia wykonawcy z postępowania. Skład orzekający wskazał, iż czynność ta musi zostać poprzedzona ustaleniami przez zamawiającego, co do okoliczności, które leżały u podstaw działalności wykonawcy. Podmiot organizujący postępowanie nie może w sposób automatyczny uznać po podjęciu informacji, iż doszło do niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez wykonawcę. W prowadzonym postępowaniu brak jest jakichkolwiek działań zamawiającego dążących do zbadania stanu faktycznego. 

Izba wskazała, iż już samo automatyczne i bezrefleksyjne wykluczenie wykonawcy na podstawie tej przesłanki stanowi podstawę do uwzględnienia odwołania. Dodatkowo, analizowane przez skład orzekający okoliczności pozwalają na stwierdzenie, że w przedmiotowej sprawie nie doszło do poważnego naruszenia obowiązków zawodowych.

W szczególności fakt odstąpienia od umowy o zamówienie publiczne w przedmiotowej sprawie nie może stanowić poważnego naruszenia obowiązków zawodowych. Nierealny termin rozpoczęcia świadczenia usług stanowi okoliczność, która nie może obarczać wykonawcę. Podpisanie takiego dokumentu naraziłoby wykonawcę na niewspółmiernie wysokie ryzyko, a także nie gwarantowałoby należytego spełnienia usług.

Dlatego też, zamawiający nie miał podstaw do uznania, iż wykonawca dopuścił się poważnego naruszenia obowiązków zawodowych. 

Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 20.12.2016 r., KIO 2335/16

Dowiedz się więcej z książki
Europejskie prawo zamówień publicznych. Komentarz
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł