TK badał konstytucyjność dwóch przepisów - art. 12 ust. 2 pkt 2 i 3 w związku z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o kierujących pojazdami. W skardze konstytucyjnej (SK 23/21) wskazywano potencjalną niezgodność m. in. z konstytucyjnym prawem do sądu oraz zasadą praworządności. Trybunał orzekł, że przepis ustawy jest niezgodny z art. 2 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
- Zaskarżone przepisy prowadzą do sytuacji, w której niezależnie od treści orzeczenia sądu powszechnego wymierzającego sprawcy przestępstwa albo wykroczenia środek karny zakazu prowadzenia pojazdów określonego rodzaju, sprawca ten z mocy zaskarżonych przepisów pozbawiony będzie możliwości legalnego kierowania również innymi pojazdami - zaznaczono w komunikacie po ogłoszeniu orzeczenia.
TK zaznaczył, że wyrok nie doprowadzi do automatycznej utraty mocy przepisu uznanego za niekonstytucyjny, ale wyeliminowanie tej części, która została uznana za niezgodną z ustawą zasadniczą.
Czytaj też: TK: Starosta nie może zatrzymywać prawa jazdy tylko na podstawie wniosku policji >>
Starosta odmówił wydania wtórnika, sądy administracyjne go poparły
Wobec skarżącego orzeczono najpierw środek karny, na mocy którego nałożono na niego zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, dla których wymagane jest posiadanie prawa jazdy kategorii B (najbardziej powszechnego, pozwalającego m.in. na prowadzenie samochodów osobowych). Zobowiązano go także do zwrotu dokumentu do odpowiedniego starostwa. Skarżący złożył jednak najpierw oświadczenie o zgubieniu prawa jazdy, a następnie wystąpił o wydanie wtórnika kategorii AM, A1, A2, A, B1, C1, C, C+E, B+E, C1+E, tj. uprawnień nieobjętych zakazem do kierowania pojazdami. Starosta odmówił jednak uznania wniosku, wskazując, że dokument nie może zostać wydany osobie, wobec której orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów prawomocnym wyrokiem sądu. Skarżący odwołał się następnie najpierw do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, później do sądów administracyjnych – skargi zostały jednak oddalone.
Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Zakaz karny prowadzenia pojazdów określonej kategorii a administracyjny zakaz wydania prawa jazdy innej kategorii >
Zakaz interpretowany zbyt restrykcyjnie?
W skardze konstytucyjnej skarżący wskazał, że jego zdaniem przepis narusza zasadę zakazu ponownego karania za to samo zdarzenie. Ustanawia bowiem sankcje administracyjną w postaci zakazu wydania bądź zwrotu dokumentu nie z powodu naruszenia określonego przepisu prawa materialnego, ale z powodu nałożenia środka karnego. Skarżący wskazał też, że niewydanie prawa jazdy innych kategorii jest rozszerzeniem sankcji karnej nałożonej przez sąd i sprawia, że prawo do sądu nie jest odpowiednio realizowane.
- Wprowadzenie przez prawodawcę w art. 12 ust. 2 ustawy o kierujących pojazdami obligatoryjnego i nieprzewidującego jakichkolwiek wyjątków zakazu (…) narusza, zdaniem skarżącego, zasady podziału i równowagi władz, w tym władzy ustawodawczej i sądowniczej, przyznając pierwszej z nich niczym nieuzasadnioną preferencję w rozstrzyganiu indywidualnych spraw konkretnych osób, kosztem władzy sądowniczej, przy jednoczesnym pominięciu okoliczności, iż tego rodzaju decyzja prawodawcy jest z natury rzeczy generalna, co skutkować może tym, że w realiach danej konkretnej sprawy będzie ona, zdaniem skarżącego, decyzją po prostu niesprawiedliwą – wskazano.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
