Zgodnie z komunikatem resortu stan należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń wychowawczych na koniec 2017 r. wyniósł 14 mln zł. Jest to kwota ustalonych nienależnie pobranych świadczeń od 1 kwietnia 2016 r. do 31 grudnia 2017 r., która podlega jeszcze odzyskaniu.

8,3 tys. decyzji o nienależnym pobraniu

W IV kwartale 2017 r. gminy wydały 8,3 tys. decyzji administracyjnych stwierdzających nienależnie pobrane świadczenia wychowawcze.
Łącznie kwota nienależnie pobranych świadczeń wychowawczych na koniec 2017 r. wyniosła 47,3 mln zł, co stanowiło 0,2 proc. poniesionych w 2017 r. wydatków z budżetu państwa na świadczenie wychowawcze (23 mld 172 mln zł).

Według ministerstwa kwestia zwrotów świadczeń nie jest nowa - analogiczne rozwiązanie dotyczące nienależnych świadczeń obowiązuje od 2004 r. przy realizacji świadczeń rodzinnych. Na koniec 2017 r. kwota nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych wyniosła 71,1 mln zł, co stanowiło 0,58 proc. poniesionych w 2017 r. wydatków z budżetu państwa na świadczenia rodzinne (12 mld 267 mln zł).

Potrzebujesz więcej informacji z zakresu pomocy społecznej?
Poznaj serwis LEX Pomoc Społeczna>>
Pomagaj ludziom, a zawiłości prawne zostaw nam

Obowiązek zwrotu

Zgodnie z ustawą o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci osoba, która nienależnie pobrała świadczenie wychowawcze 500+, jest obowiązana do jego zwrotu. Od kwot nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego naliczane są odsetki ustawowe. W przypadku braku zwrotu nienależnie pobrane świadczenia wychowawcze podlegają egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Istnieje także możliwość porozumienia się z gminą w kwestii formy zwrotu nienależnie pobranych pieniędzy z programu Rodzina 500 +.  Zwrot świadczeń może być rozłożony na raty lub potrącany z bieżących wypłat z programu 500+. W szczególnych sytuacjach gmina może całkowicie umorzyć zwrot świadczeń.

Brak informacji

Najwięcej spraw związanych z nienależnie pobranymi świadczeniami wynika z niepoinformowania organu gminnego, który wypłaca świadczenie wychowawcze, o zmianie sytuacji rodzinnej lub dochodowej. Otrzymujący świadczenie wychowawcze jest zobowiązany powiadomić gminę niezwłocznie o zmianach, które mają wpływ na prawo do świadczenia np. o podjęciu zatrudnienia przez członka rodziny czy zmianie liczby członków rodziny. Gminy mają możliwość sprawdzenia, czy dochód rodziny jest zgodny z deklaracją we wniosku.

Powodem niepoinformowania gminy o zmianach jest najczęściej brak wiedzy o obowiązku aktualizowania sytuacji dochodowej przy każdym nowy okresie świadczeniowym. Takiej sobie uchyla się prawo do bieżąco wypłacanych świadczeń z programu. Osoba jest wtedy zobowiązana do zwrotu świadczeń nienależne pobranych z odsetkami.

Rozstrzygnięć w sprawach ustalenia i zwrotu nienależnie pobranych świadczeń gmina dokonuje w drodze decyzji administracyjnej, stronie przysługuje odwołanie do samorządowego kolegium odwoławczego w terminie i trybie wskazanym w pouczeniu otrzymanej decyzji.