Inspektorzy NIK badali, w jaki sposób Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Budowlanego we Wrocławiu, Powiatowe Inspektoraty Nadzoru Budowlanego dla miasta Wrocławia oraz dla miasta Legnicy planowały środki na swoje funkcjonowanie w 2022 r., jak je wydawały, czy zapewniły warunki organizacyjno-prawne do wykonywania zadań ustawowych oraz jakie osiągnęły w związku z tym efekty. Inspektorzy NIK stwierdzili 31 nieprawidłowości. Dotyczą one m.in. opieszałości w prowadzonych postępowaniach administracyjnych i egzekucyjnych, w egzekwowaniu nakazów oraz niewłaściwego i nieterminowego rozpatrywania i ewidencjonowania skarg.
Ze względu na brak „mocy przerobowych”
W ocenie NIK, w istotnym stopniu do powstania ujawnionych nieprawidłowości przyczyniły się braki kadrowe, w szczególności dotyczące osób z uprawnieniami budowlanymi. Na argument powołał się Dolnośląski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego wyjaśniając dlaczego upomnienie w sprawie usunięcia nieodpowiedniego stanu technicznego muru oporowego zostało wysłane do zobowiązanego po upływie niemal dwóch miesięcy od dnia, w którym decyzja nakładająca taki obowiązek, stała się ostateczna. Z kolei grzywnę w wys. 60 tys. zł w celu przymuszenia realizacji tego obowiązku organ nałożył niemal po 40 dniach od doręczenia upomnienia. Na dodatek, w celu wyegzekwowania niezapłaconej grzywny nie wystawiono administracyjnego tytułu wykonawczego, do czego Inspektorat był zobowiązany.
Ograniczenia wynikające z poziomu zatrudnienia wystąpiły także w Powiatowym Inspektoracie Nadzoru Budowlanego dla miasta Wrocławia. Według oceny NIK, wszystkie przeprowadzone tam w 2022 r. nabory na wolne stanowiska pracy nie spełniały wymogów wynikających z przepisów ustawy o służbie cywilnej. W ub. r. z pracy w tej jednostce zwolniło się pięciu pracowników, a trzy długotrwałe nieobecności wymagały zatrudnienia na zastępstwo. Powiatowy Inspektor wyjaśnił inspektorom, że głównymi powodami odejścia z pracy pracowników było przeciążenie obowiązkami, wynagrodzenie nieadekwatne do wykonywanej pracy oraz presja czasu. Na 12 przeprowadzonych w 2022 r. naborów na wolne stanowiska pracy tylko siedem zakończono skutecznie.
W przypadku Legnicy stwierdzono, że spośród pięciu zatrudnionych pracowników merytorycznych Inspektoratu tylko trzy osoby posiadały uprawnienia budowlane.
Inspektorzy NIK mieli też zastrzeżenia, co do warunków lokalowych w jednej z kontrolowanych jednostek. Jedno z pomieszczeń zajmowane przez trzech pracowników było za małe. W trzech innych pracownicy nie mieli bezpiecznego i wygodnego dostępu do stanowisk pracy. Dolnośląski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego wyjaśniał m.in., że zawężone przejścia w pokojach zajmowanych przez pracowników Inspektoratu wynikały z niedostosowania zajmowanych pomieszczeń biurowych i stanowisk pracy do specyfiki oraz charakteru pracy inspektorów, a składane do Wojewody Dolnośląskiego wnioski o przekazanie nowej, dostosowanej do potrzeb Inspektoratu siedziby nie przyniosły rezultatu.
Czytaj w LEX: Nowe kompetencje organów nadzoru budowlanego i administracji architektoniczno-budowlanej wynikające z wprowadzenia e-CRUB >
Opieszałość, nieuzasadniona zwłoka
NIK wytknął też, że Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego dla miasta Wrocławia nie wyegzekwował obowiązków nałożonych w wydanej w kwietniu 2022 r. decyzji na właściciela hali magazynowej zniszczonej w wyniku katastrofy budowlanej. Organ wyjaśnił, że po pięciu tygodniach od wydania decyzji skontrolowano teren katastrofy budowlanej i stwierdzono usunięcie zagrożenia. Ponowną kontrolę, w celu upewnienia się, że nakaz został całkowicie wykonany zaplanowano w bieżącym roku. W ocenie NIK zwłoka skutkowała jednak zaadaptowaniem pozostałych po katastrofie budowlanej ścian hali i wykorzystaniem ich do powstania nielegalnego obiektu.
NIK stwierdziła także, że w tym Inspektoracie miały miejsce opóźnienia w terminach rozpatrzenia spraw dotyczących zmian decyzji ostatecznych oraz wyegzekwowania nakazu rozbiórki. Ponadto ewidencja rozpoczynanych i oddawanych do użytku obiektów budowlanych nie była prowadzona w pełni rzetelnie – nie wszystkie pozycje rejestru były wypełnione, tj. wpisy nie zawierały symbolu podzbioru PKOB (Polska Kwalifikacja Obiektów Budowlanych) oraz danych technicznych obiektów. Inspektorat nie udostępniał w BIP wyników kontroli przeprowadzonych w tej jednostce pomimo takiego obowiązku.
Czytaj w LEX: EDB jako nowe narzędzie kontroli dla organów nadzoru budowlanego >
Nieuzasadnioną zwłokę, a nawet okresy bezczynności w podejmowaniu wymaganych czynności w prowadzonych postępowaniach administracyjnych stwierdzono w Powiatowym Inspektoracie Nadzoru Budowlanego dla miasta Legnicy. Powiatowy wyjaśnił, że powodem przewlekłości prowadzonych postępowań administracyjnych była ich duża liczba innych postępowań oraz różny stopień ich skomplikowania.
W jednostce tej inspektorzy NIK zakwestionowali również wystawienie upoważnień i prowadzenie obowiązkowych kontroli budowy przez pracowników, którzy nie posiadali uprawnień budowlanych. Powiatowy inspektor wyjaśniał, że stan zatrudnienia w Inspektoracie często nie pozwala na to, aby obie kontrolujące osoby posiadały uprawnienia budowlane, stąd upoważnienia są wystawiane również osobom nieposiadającym takich kwalifikacji. NIK wytknął, że obowiązek posiadania uprawnień budowlanych przez osoby przeprowadzające obowiązkowe kontrole budowy wynika z prawa budowlanego. Organ prawo ma obowiązek przestrzegać.
Zobacz procedury w LEX:
Powołanie wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego >
Odwołanie wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.