Parlament zakończył 10 stycznia 2014 r. prace nad ustawą o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw. Ma ona ułatwić kontakt obywateli i przedsiębiorców z administracją publiczną i sądami administracyjnymi, oraz zwiększyć liczbę i jakości e-usług.
W piątek Sejm zaakceptował poprawki Senatu. Teraz ustawa trafi do prezydenta. Ustawa wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia (za wyjątkiem poszczególnych przepisów). Jest ona kolejnym etapem budowania e-administracji, która ma efektywnie świadczyć usługi obywatelom i przedsiębiorcom. Zmiana ma objąć cały pakiet rozwiązań prawnych, w tym rozwiązania dotyczące postępowania administracyjnego i sądowoadministracyjnego. Dzięki temu załatwianie spraw urzędowych ma być prostsze.
Łatwiej o profil zaufany
Ustawa ma ułatwić obywatelom korzystanie z profilu zaufanego, czyli darmowego podpisu elektronicznego do kontaktu z administracją.
Taki profil zakłada się na platformie ePUAP, która staje się obecnie centrum e-usług publicznych. Jednak aby można się było profilem posługiwać, trzeba go najpierw potwierdzić, co oznacza jedną wizytę w urzędzie. Dla wielu osób jest to sporym utrudnieniem. Dzięki projektowanej ustawie sieć takich miejsc, gdzie można potwierdzić profil zaufany, zostanie rozszerzona m. in. o operatora pocztowego (teraz to Poczta Polska), banki czy instytucje kredytowe .
Rozwój e-usług zależy od tego, jak wiele z nich pojawi się na ePUAP. Ustawa poszerzy grono instytucji, które będą mogły kontaktować się z obywatelami za pośrednictwem e-PUAP: im więcej będzie takich usług, tym bardziej potrzebny będzie profil zaufany.
Trzeba też pamiętać, że większość usług publicznych świadczą w naszym kraju samorządy. Udostępniają one swoje usługi na ePUAP, robią to różnie, dlatego w budowaniu e-administracji i ułatwianiu obywatelom korzystania z niej tak ważne jest tworzenie dobrych standardów i wzorców.
Już dziś jednak w wielu miejscach można drogą elektroniczną – oprócz składania pism ogólnych – np. dopisać się do spisu wyborców, złożyć skargę lub wniosek, złożyć deklarację śmieciową, wniosek o rejestrację pojazdu sprowadzonego z zagranicy, poprosić o odpis akt stanu cywilnego, zmienić adres do korespondencji lub zamieszkania, itp. Itd.
Chodzi o to, by tych usług było coraz więcej i by – w miarę możliwości – były świadczone obywatelom w podobny sposób.
Łatwiejszy e-kontakt, prostsze e-formularze
Ustawa ułatwi też korespondencję elektroniczną nakładając na urzędy obowiązek posługiwania się e-skrzynkami podawczymi w jednolitym standardzie (dziś skrzynki bywają różne, nie ma gwarancji, że przyjmą każde pismo podpisane cyfrowo).
Dla obywatela oznacza to łatwość korzystania z tej formy kontaktu z urzędami – skrzynki w każdym urzędzie mają działać na podobnej zasadzie i przyjmować każde podpisane cyfrowo pismo.
Kolejnym krokiem ma być porządkowanie wzorów dokumentów: urzędy będą musiały zgłaszać wzory dokumentów elektronicznych do centralnego repozytorium wraz z opisami usług do ministra ds. informatyzacji możliwych do zrealizowania przy wykorzystaniu tych wzorów oraz udostępniać formularze elektroniczne. Formularze niespełniające wyznaczonych standardów będą mogły być usuwane z ePUAP-u, by nie myliły obywateli.
Jeżeli jakąś sprawę da się załatwić elektronicznie, podmioty publiczne będą musiały przygotować odpowiednie elektroniczne wzory pism i formularze.
E-dokument równy papierowemu
Ustawa zrównuje drogę elektroniczną z papierową w korespondencji z urzędem. Jeśli obywatel zainicjuje korespondencję elektronicznie, urząd będzie musiał korespondować z nim przez internet.
Trzeba pamiętać, że chodzi tu o korespondencję podpisaną profilem zaufanym albo podpisem kwalifikowanym, a nie po prostu maile. Dlaczego zwykły mail nie zastąpi korespondencji podpisanej profilem?
M.in. z powodu istotnych dla pewności w obiegu prawnym przepisów dotyczących skutecznego doręczenia korespondencji, czyli momentu, w którym można uznać, że pismo zostało doręczone. W przypadku korespondencji papierowej przepisy określają, że korespondencję można uznać za doręczoną po dwóch awizach i po upływie 14 dni (nazywa się to „fikcją doręczeń”). Ustawa wprowadza analogiczny przepis w sprawie korespondencji przekazywanej drogą elektroniczną.
E-zmiany w postępowaniu administracyjnym
Planowane przez ustawę o informatyzacji zmiany w Kodeksie postępowania administracyjnego ułatwią czynności w postępowaniu administracyjnym.
Dopuszczona zostanie forma dokumentu elektronicznego przy:- udzielaniu pełnomocnictwa procesowego,- składaniu zeznań lub wyjaśnień,- elementach wezwania organu obejmujących komunikację elektroniczną,- sporządzeniu przez urzędnika adnotacji;- wezwaniu na rozprawę.
W postępowaniu administracyjnym dopuszczone zostaną elektroniczne kopie dokumentów papierowych (skany), po uwierzytelnieniu np. kwalifikowanym certyfikatem lub profilem zaufanym – o ile obywatel nie może uzyskać zaświadczenia w formie dokumentu elektronicznego. To nie wszystko – wprowadzona zostanie możliwość elektronicznego wglądu w akta sprawy.
W postępowaniu sądowoadministracyjnym wprowadzona będzie możliwość wnoszenia przez stronę/uczestnika postępowania do sądu administracyjnego pism w formie dokumentu elektronicznego i doręczania dokumentów przez sąd administracyjny stronom drogą elektroniczną oraz możliwość wglądu w akta sprawy prowadzone w postaci elektronicznej (alternatywa dla dotychczasowego sposobu zapoznania się z treścią pism w sprawie, tj. osobistego stawiennictwa w siedzibie sądu).
Ponadto projekt przewiduje uruchomienie portalu podatkowego służącego do:- upowszechniania informacji podatkowych (np. zmian w przepisach, obowiązujących wykładni i innych ogólnych informacji oraz informacji przygotowanych dla konkretnego podatnika)- kontaktowania się organów podatkowych z m. in. podatnikami, płatnikami. Ma to ułatwić wnoszenie podań, składanie deklaracji, doręczanie pism organów podatkowych drogą elektroniczną, wydawanie zaświadczeń.
Opracowanie: Karol Kozłowski, RPE WK
Źródło: www.mac.gov.pl, stan z dnia 15 stycznia 2014 r.
Opublikowano: www.samorzad.lex.pl