Kompetencje Skarbu Państwa związane ze składaniem oświadczeń woli umożliwiających wykreślenie wpisów ujawnionych w działach III i IV ksiąg wieczystych lub zbiorach dokumentów, dokonanych na rzecz Skarbu Państwa – Państwowego Funduszu Ziemi wykonuje obecnie Bank Gospodarstwa Krajowego. Wynika to z art. 5 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o Banku Gospodarstwa Krajowego (Dz. U. nr 65, poz. 594 z późn. zm.) .

Państwowy Fundusz Ziemi został utworzony dekretem z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. z 1945 r. Nr 3, poz. 13, z późn. zm.) dla zrealizowania przebudowy ustroju rolnego i formalnie nigdy nie został zlikwidowany. Obrót pieniężny Funduszu od początku wykonywany był za pośrednictwem Państwowego Banku Rolnego. Potem zarówno czynności związane ze sprzedażą jak i obrót pieniężny przejął Bank Rolny, a następnie banki spółdzielcze, które dokonywały tych czynności w imieniu Skarbu Państwa. Regulowała to ustawa z dnia 12 marca 1958 r. o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych oraz uporządkowaniu niektórych spraw związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego (Dz. U. Nr 17, poz. 71 z późn. zm.), która pod zmodyfikowaną nazwą i w okrojonym zakresie obowiązuje do dzisiaj.

Należności za nieruchomości z Państwowego Funduszu Ziemi sprzedane przed dniem 1 stycznia 1992 r., po potrąceniu prowizji należnej bankowi w wysokości 5 %, pobiera bank spółdzielczy. Należności te bank przekazuje na rachunek Agencji – art. 55 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1700, z późn. zm.) . W myśl powyższej ustawy gospodarowanie mieniem Państwowego Funduszu Ziemi prowadzi obecnie Agencja Nieruchomości Rolnych, która jest również uprawniona do pobierania należności z tego tytułu za nieruchomości sprzedane od 1 stycznia 1992 r. Nieruchomości Państwowego Funduszu Ziemi weszły do zasobu nieruchomości rolnych Skarbu Państwa.

Bank Gospodarstwa Krajowego nie jest uprawniony do pobierania należności przypadających Państwowemu Funduszowi Ziemi. Do kompetencji BGK należy jedynie wydawanie oświadczeń mających moc dokumentu urzędowego, umożliwiających wykreślenie wpisów ujawnionych w działach III i IV ksiąg wieczystych lub zbiorach dokumentów, dokonanych na rzecz Skarbu Państwa z tytułu nabycia ziemi i inwentarza z Państwowego Funduszu Ziemi. Ujawnione w księgach wieczystych hipoteki zabezpieczające cenę sprzedaży nieruchomości opiewają obecnie na kwoty rzędu kilkudziesięciu groszy. Przed uzyskaniem zgody na wykreślenie hipoteki konieczne będzie udokumentowanie, że należność została zapłacona, albo dokonanie wpłaty kwoty hipoteki do banku spółdzielczego.

W zakresie gospodarowania nieruchomościami Państwowego Funduszu Ziemi żadnych kompetencji Skarbu Państwa nie wykonuje starosta. Zgodnie z art. 23 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) starosta gospodaruje zasobem nieruchomości Skarbu Państwa, jednak z wyłączeniem spraw przekazanych w odrębnych ustawach innym organom.
 


Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o Banku Gospodarstwa Krajowego (Dz. U. nr 65, poz. 594 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1700, z późn. zm.)
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.)