Pogląd taki wydaje się zasadny w przypadku wyboru projektów indywidualnych o strategicznym znaczeniu dla realizacji danego RPO, gdzie mogą być dofinansowane projekty zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju wskazane przez Instytucje Zarządzające zgodnie z kryteriami zatwierdzonymi przez Komitet Monitorujący.

W przypadku projektów wybieranych w ramach organizowanych postępowań konkursowych trzeba jednak pamiętać, że istnieją liczne systemy zabezpieczeń, które skutecznie chronią podmioty odpowiedzialne za weryfikację projektów przed różnymi formami wpływów i nacisków.

Analizując powyższe zagadnienie na poziomie systemowym, trzeba zauważyć że każdy projekt jest oceniany zgodnie z zasadami konkursowymi, zamieszczonymi w Uszczegółowieniu danego RPO - opartymi o zobiektywizowane kryteria oceny. Przykładowo RPO Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2007 – 2013 zakłada równomierne wsparcie dla wszystkich obszarów województwa, zarówno tych problemowych, jak i ośrodków wzrostu. Program zbudowany jest w oparciu o priorytety tematyczne, bez ograniczeń oraz preferencji terytorialnych. Przewiduje się, że konkursy mogą być ogłaszane na poziomie: działań/poddziałań, typów projektów i grup Beneficjentów. Regulamin konkursu jako kluczowy dokument w każdym postępowaniu konkursowym jest zatwierdzany i akceptowany przez Komitet Monitorujący a w myśl art. 28 ust. 1 ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju w ramach określonego programu operacyjnego mogą być dofinansowane projekty tylko i wyłącznie zgodnie z kryteriami zatwierdzonymi przez ten organ.

Na poziomie procedury wyboru projektu można wyodrębnić następujące elementy wykluczające indywidualne podejście do danego wnioskodawcy:
a) regulamin naboru wniosków jest zawsze jednakowy dla wszystkich uczestników postępowania a informacje o danym konkursie są przekazywane przez Instytucję

Zarządzającą do publicznej wiadomości;
b) wnioskodawcy od każdego etapu oceny mają prawo do składania środków odwoławczych obejmujących swym zakresem rozstrzygnięcia merytoryczne jak i pozamerytoryczne, a po wykorzystaniu środków zaskarżenia przewidzianych w danym systemie realizacji RPO przysługuje im prawo do złożenia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego;
c) w większości RPO w całej Polsce przewiduje się istnienie listy rezerwowej projektów, gwarantującej możliwość uzyskania dofinansowania przez wszystkich wnioskodawców, którzy zostali wyłonieni do dofinansowania, jednak nie otrzymali dofinansowania z uwagi na wyczerpanie alokacji w danym konkursie.

Przechodząc do poszczególnych etapów oceny projektu warto w tym miejscu przypomnieć, że w przypadku weryfikacji formalnej zgodnie z przyjętymi Regulaminami obowiązuje zasada oceny „dwóch par oczu”. Pracownicy Instytucji Zarządzającej dokonujący oceny składają oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej, że nie zachodzą jakiekolwiek okoliczności mogące świadczyć o związku podmiotowym jak i przedmiotowym pomiędzy danym pracownikiem a podmiotem ubiegającym się o dofinansowanie.

Odnośnie oceny merytorycznej podkreślić należy, że ocena ta odbywa się wyłącznie w ramach posiedzeń poszczególnych Komisji Ocen Projektów, na które Instytucja Zarządzająca nie ma żadnego wpływu. Eksperci dokonujący oceny projektów na posiedzeniach KOP nie są pracownikami Instytucji Zarządzającej. Nie ma i zgodnie z prawem nie może być żadnych zależności służbowych czy organizacyjnych pomiędzy Zarządem Województwa a ekspertem, który dokonuje oceny w ramach umowy cywilnoprawnej. W tym znaczeniu eksperci nie są urzędnikami samorządowymi w rozumieniu ustawy o pracownikach samorządowych ale osobami prywatnymi. W myśl art. 31 ust. 4 ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju każdy ekspert, przed przystąpieniem do oceny projektu, składa instytucji korzystającej z jego usługi oświadczenie, że nie zachodzi żadna z okoliczności powodujących wyłączenie go z udziału w ocenie projektu na podstawie ustawy oraz że nie zachodzą żadne okoliczności mogące budzić uzasadnione wątpliwości co do jego bezstronności względem podmiotu ubiegającego się o dofinansowanie lub podmiotu, który złożył wniosek będący przedmiotem oceny. Oświadczenie jest składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.

Warto też zauważyć, że każda Instytucja Zarządzająca chroni dane osobowe ekspertów jako osób prywatnych, co ma bezpośredni wpływ na ich ochronę przed różnego rodzajami nacisków ze strony osób trzecich rzutujących na brak obiektywizmu oceny poszczególnych projektów. Unormowania dotyczące tej problematyki zamieszczane są w poszczególnych Regulaminach konkursowych. Również ustawodawca w art. 31 ust. 11 cyt. ustawy wskazuje że: „Umieszczenie danych eksperta w bazie ekspertów i w centralnej bazie ekspertów wymaga jego uprzedniej zgody wyrażonej na piśmie, która zawiera również zgodę na przetwarzanie jego danych osobowych.”

W przypadku oceny strategicznej godzi się zauważyć, że Zarząd Województwa jako organ wykonawczy Samorządu Województwa pełniący funkcję Instytucji Zarządzającej jest organem kolegialnym. Wobec powyższego - w przypadku pełnego składu Zarządu - wpływ każdego z jego członków w ramach weryfikacji strategicznej projektu ogranicza się do możliwości przyznana maksymalnie 1/5 wszystkich punktów, które projekt na tym etapie oceny może uzyskać.

Przydatne materiały:
Ustawa z 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2009 r., Nr 84, poz. 712 ze zm.)
Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458 ze zm.)
Regionalny Program Operacyjny Warmia i Mazury na lata 2007-2013